Senaryo ve Diyalog Yazarı Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği’ne (SenaristBir) yurt dışından gelen telif paraları buharlaştı. Üyelere ödenmesi gereken 350 bin avroyla Kadıköy’de kafe açıldığı ve kafenin de zarar ettiği belirtiliyor. 1000’e yakın üyesi olan SenaristBir’de bu skandalın patlak vermesinden sonra istifalar var.
Senaryo ve Diyalog Yazarı Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (SenaristBir), yurtdışında gösterilen dizi ya da filmlerle ilgili alınan telifleri sahiplerine vermedi. Aralarında çıkan anlaşmazlıklardan dolayı istifa eden yönetim kurulunun yerine geçtiğimiz hafta olağanüstü genel kurula giden birlik, geçici yönetimini seçti. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın teftişinin devam ettiği birlikte, SenaristBir’in iktisadi işletme olarak açtığı kafeye giden paralar da araştırılıyor.
Senaryo ve diyalog yazarlarının tek meslek birliği olan SenaristBir, kuruluş amacını, “Senaryo ve diyalog yazarları, mesleklerine sahip çıkmak ve telif haklarını hakkaniyete uygun bir şekilde toplayıp dağıtabilmek için bir araya geldi” şeklinde anlatırken, uzun yıllar verilen mücadele sonucu elde edilen telifler üyelerine dağıtılmadı. 1000’e yakın üyesi olan birlik, son günlerde yönetim kurulu istifaları ve yurt dışından aldıkları teliflerin akıbetiyle ilgili konuşuluyor. Usta senarist Safa Önal’ın vefatıyla yayınladığımız “Bir mirası da telif mücadelesi” başlıklı haberimizde, telif hakkının kanunla korunduğunu ancak uygulamada sorun olduğunu dile getirmiştik. Anlaşılan telif alınsa bile, sahiplerine ulaştırılma konusu hala çözülebilmiş değil.
YURT DIŞINDAN İLK TELİF ÖDEMESİ GERÇEKLEŞTİ
Yapımcılar, yurt dışına satılan dizilerden elde ettiği kâr payını senarist, yönetmen ve oyuncularla paylaşmıyordu. SenaristBir, İspanya’daki meslek birliği DAMA ile 2021 yılında bir protokol imzalamış, 1 Mart 2023’te de “İlk telif ödememizi gerçekleştirdik” paylaşımıyla İspanya’da yayınlanan eserlerinin telif bedellerini tahsil etmeye başladıklarını duyurmuştu. Yapılan açıklamada, “Tahsil ettiğimiz telif bedellerinin dağıtım çalışmalarını hızla tamamlayarak eser içi mutabakatlarını tamamlayan eser sahiplerinin telif ödemelerini de bugün itibariyle ‘Kadın’ isimli dizi filmin tüm senaryo yazarları ilk olmak üzere gerçekleştirmeye başladık. SenaristBir olarak bu önemli ve milat kabul edilecek ilk adımın heyecanını ve gururunu siz üyelerimiz ile birlikte yaşıyoruz” cümlelerine yer verildi. Ancak ‘dağıtacağız’ dedikleri telif, eser sahiplerine verilmek yerine buharlaşıp kayboldu.
BULUŞMA NOKTASI SENARİSTBİR KAFE
Bu süreçte SenaristBir, İspanya’ya satılan diziler üzerinden gelen teliflerle Kadıköy’ün Fenerbahçe Mahallesi’nde bir kafe açtı. Kafenin sektör için Anadolu yakasında bir buluşma noktası işlevi görmesi bekleniyordu. Yıldız Bayazıt başkanlığındaki eski yönetim, başlangıçta kafenin açılması için üç milyon civarı para aktardı ve işletmenin başına aynı zamanda birliğin genel sekreteri olan Ayhan Sonyürek’i getirdi. 22 Ekim 2023’te açılan kafe, kara delik gibi bütün telifleri yedi ve zarar ettiği için devir ihalesine çıkarıldı.
ÜÇ YÜZ ELLİ BİN EVRO BUHAR OLDU
Denetleme kurulunun raporuna göre yüzde yirmisi birliğin, kalanının da üyelere ödenmesi gereken yurt dışından gelen 350 bin avro civarındaki para da kafe için harcanmış. Bu sadece kayıtlara geçen miktar. Toplantı yapılmadan huzur hakkı alınması, online yapılan toplantıda taksi bedeli yazılması, ödenmeyen çalışanların maaşının nereye gittiği gibi detaylar da bakanlığın teftişi sonucunda ortaya çıkacak. LGBT içeriklerini destekleyen ve her fırsatta “Sansüre Hayır” bildirisi yayınlayan SenaristBir, asgari ahlaki bir duruş gerektiren üyelerinin paralarını dağıtma konusunda maalesef sınıfta kaldı.
