Faaliyeti olmayan Daire Başkanlığına yapılan atamalar
Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde faaliyeti olmayan daire başkanlığı kadrolarına atama yapılması Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü'nde herhangi bir faaliyeti bulunmayan daire başkanlığı kadrolarına mevzuata aykırı olarak atama yapıldığı eleştirilmiştir.
Raporda şu ifadelere yer verilmiştir: Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik 22.02.2007 tarihli ve 26442 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili yönetmeliğin ‘‘Kadroların Tespiti’’ başlıklı 9’uncu maddesinde; “… Birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadro unvanları hizmet gereklerine uygun olarak belirlenir ve fiilen icra edilmeyen hizmetlere ilişkin kadro unvanları kullanılamaz. Ek-3 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Kadro Unvanları Listelerinden (I) ve (II) sayılı listelerde yer alan 2975 unvan kodlu 'Daire Başkanı' kadrosunun ihdas edilmesi durumunda; ihdas edilen her kadro için ayrı ayrı olmak üzere; görev ve yetki alanı bu maddede belirtilen hükümlere uygun olarak atamaya yetkili amir tarafından belirlenir.…” denilmektedir.
Madde metninden de anlaşılacağı üzere birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadro unvanları hizmet gereklerine uygun olarak belirlenecek ve fiilen icra edilmeyen hizmetlere ilişkin kadro unvanları kullanılamayacaktır. Ayrıca (I) ve (II) sayılı listelerde yer alan 2975 unvan kodlu “Daire Başkanı” kadrosunun ihdas edilmesi durumunda; bu kadrolar için ayrı ayrı olmak üzere görev ve yetki alanları atamaya yetkili amir tarafından belirlenecektir.
ASKİ’nin teşkilat şeması ve personel yapısı incelendiğinde yukarıdaki yönetmelik gereğince norm kadro cetvellerini oluşturduğu fakat faaliyeti olan daire başkanlıkları yanında hiçbir faaliyeti olmayan 8 adet daire başkanlığının ihdas edildiği ve kullanıldığı görülmüştür.
Yukarıda bahsedilen mevzuat hükümleri uyarınca bir daire başkanlığının ihdas edilmesi durumunda bunun belirli bir görev, yetki organizasyonu v.s. olması gerektiği açıktır. Hiçbir faaliyeti, organizasyonu, personeli, bütçesi, mevzuatı v.s. olmayan sadece kadro unvanları kullanılan daire başkanlıkları ihdas edilemez. Hiçbir faaliyeti olmayan sadece ismi daire başkanlığı olan kadroların ihdas edilmemesi ve bu kadro unvanlarının kullanılmaması gerekir.
İdare cevabında Mahalli İdare Meclisi'nin norm kadroda belirtilen esaslar çerçevesinde “Daire Başkanı” kadrolarını ihdas ettiğini ifade etmiştir. “Daire Başkanı” kadrolarının ihdası mevzuata uygun olmakla birlikte bu kadroların kullanımı mevzuata aykırıdır. Meclis bu konuda atamaya yetkili amire yetki vermektir. Atamaya yetkili amir mevzuata uygun olarak bu kadroların görev ve yetki alanını belirleyip ihtiyaçlar doğrultusunda kullanacaktır. Diğer bir ifade ile “Daire Başkanı” kadrosunun ihdas edilmesi değil, hiçbir görevi olmayan ve fiilen icra edilmeyen bu kadro unvanlarının kullanılması mevzuata aykırıdır.
Faaliyeti olmayan müdürlüklere yapılan atamalar
Sayıştay Başkanlığı 2021 Yılı Denetim Raporu'nda Maltepe Belediyesi'ndeki fiilen icra edilmeyen hizmetlere ilişkin birim müdürlükleri ve kadro unvanlarının kullanıldığını ve bunların herhangi bir hizmet icra etmeyerek atıl durumda bulunduğunu tespit ederek eleştirdi.
Raporda, İdare'de fiilen icra edilmeyen hizmetlere ilişkin birim müdürlükleri ve kadro unvanlarının kullanıldığı ve bunların herhangi bir hizmet icra etmeyerek atıl durumda bulunduğu belirtilerek eleştirilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediye Teşkilatı” başlıklı 48’inci maddesinde belediye teşkilatının, norm kadroya uygun olarak yazı işleri, malî hizmetler, fen işleri ve zabıta birimlerinden oluşacağı; beldenin nüfusu, fizikî ve coğrafî yapısı, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak, norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak gerektiğinde sağlık, itfaiye, imar, insan kaynakları, hukuk işleri ve ihtiyaca göre diğer birimler oluşturulabileceği, bu birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesinin belediye meclisinin kararıyla olacağı belirtilmiştir.
Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’in; “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde, yönetmeliğin amacının kamu kaynaklarının etkili ve verimli kullanılması, yerel hizmetlerin dengeli dağılımının temin edilmesi, belediyeler tarafından sunulan hizmetlerde kalitenin artırılması, ihtiyaç duyulan nitelik, unvan ve sayıda personel istihdamının sağlanması olduğu, “Kadroların Tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinin ikinci fıkrasında ise birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadro unvanlarının hizmet gereklerine uygun olarak belirleneceği ve fiilen icra edilmeyen hizmetlere ilişkin kadro unvanlarının kullanılamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Mezkûr mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, belediyede fiilen icra edilecek hizmetlere ilişkin birim müdürlüklerinin meclis kararıyla kurulması ve fiilen icra edilecek bu hizmetlere ilişkin kadro unvanlarının kullanılması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, idarede 41 birim müdürlüğü bulunduğu, bu birim müdürlüklerinden 36 tanesinin fiilen görev icra ettiği, 5 tanesinin ise fiilen herhangi bir görev icra etmediği tespit edilmiştir. 5 birim müdürlüğünün fiilen bulunmadığı, müdürlük bünyesinde çalışan birim müdürü haricinde personel olmadığı, müdürlüklere ödenek ve bütçe tahsis edilmediği, yıl içerisinde müdürlükte herhangi bir iş ve işlem yapılmadığı ve belge imzalanmadığı, herhangi bir faaliyeti bulunmayan bu müdürlüklerin atıl durumda olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; faal olmayan, bütçesi ve personeli bulunmayan müdürlüklerle ilgili Strateji ve Geliştirme Müdürlüğü tarafından gerekli çalışmaların başlatıldığı, mevzuata uygun şekilde düzeltmelerin yapılacağı ve kadro güncellemelerinin, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik çerçevesinde yapılması hususunda gerekli özenin gösterileceği bildirilmiştir.
Sosyal Denge Tazminatı ödemesindeki hatalı uygulamalar
Sayıştay Başkanlığı İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile BEM-BİR-SEN arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesindeki hatalı uygulamaları eleştirdi. Raporda, Sosyal Denge Sözleşmesi'nde Sosyal Denge Tazminatı ödenmesinin dışında başka konulara ilişkin düzenlemelerin yer alması eleştirilmiştir. Benzer eleştiriler başka belediyelere ait denetim raporlarında da yer almaktadır. İdare ile BEM-BİR-SEN arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesinde, sosyal ve kültürel destekler ile belediyenin çeşitli imkânlarından yararlanma gibi konularda düzenlemeler yapılması eleştirilmiştir. Bu durumda, sosyal denge sözleşmelerine, sözleşmenin adı farklı dahi olsa, farklı ödemelere ve hususlara ilişkin hükümler konulması mevzuata aykırı olacaktır.
Sosyal Denge Tazminatı ödemeleri il özel idarelerinde de olmasına rağmen Sayıştay raporlarına göre sorunlar sürekli olarak belediyelerde çıkmaktadır. Demek ki mevzuat aynı olmasına rağmen belediye başkanları siyaseten mevzuatı zorlayarak ve dışına çıkarak sözleşme imzalama yolunu seçtikleri için Sayıştay raporlarında eleştirilirken valiler mevzuatı zorlamadıkları için Sayıştay raporlarında sorun çıkmamaktadır. Demek ki sorun mevzuatta değilmiş.
