
Kemal Derviş imzasını taşıyan ''ekonomik tedbirler paketi'' bence de ''olumlu'' karşılanmayı hak ediyor. Bir kere, bu paketin de bir alternatifi yok; Türkiye''yi içine düştüğü krizden kurtaracak iç ve dış çevrelerin hepsi ona güven bağlamış görünüyorlar. Derviş de, Allah''ı var, yalan söylemiyor, ''i''lerin üzerine noktayı koymayı unutmuyor, boşuna umut pompalamıyor. "Bundan sonra yalan söylemeyeceğiz", "Devlet harcamalarını gizlemeyeceğiz", "Kamu bankalarına siyasi fatura ödetmeyeceğiz" derken Türkiye''deki devlet yapısının ''kandırmaca'' üzerine oturduğunu dolaylı yoldan anlatmış oluyor. Bu doğruculuk da iyi. Bu programın ekonomiyi düze çıkartmaktan öte bir amacı olduğunu da gizlemiyor Derviş: Yapısal değişiklik...
İyi de, programı, koroya ben de katılıp neden alkışlamıyorum, neden "Sabırla koruk üzüm olur" özdeyişini hatırlattığını söylüyorum?
Bu sorunun tek bir cevabı yok.
Kemal Derviş''in maharetine güveniyorum aslında; bilgi birikimi ve fedakârlık noktalarından sorgulamıyorum da. Ancak, içinde yer aldığı hükümete güvenim hiç yok. Bu sebeple, şimdi "Arkasındayız, destekliyoruz" diyen liderler başta olmak üzere, ''siyasi'' kimlikli mesâi arkadaşlarının, çok geçmeden, programı başarısız kılmak için seferber olacaklarını düşünüyorum. Basın toplantısında "Siyasete girmeyi düşünüyor musunuz?" sorusunu cevapsız bırakması, siyasi kadrolar tarafından, "Hevesli" diye değerlendirilmiştir. Siyaset rakibini içinde barındırmaz bizde.
İkinci tereddüdüm uluslararası çevrelerin tavrıyla ilgili. Türkiye''nin içine düştüğü felâket ''parasal''; borcu ödeyebileceği miktarın çok üzerinde olan bir ülkeye, siyasilerin ayaklarını yorgana göre uzatma niyetinde olmadıkları biline biline, yeni kredi açılır mı? Bu soruya, kendimi IMF''nin yerine koyduğumda, gönül rahatlığıyla "Evet, açılabilir" cevabını veremiyorum. Bu durumda, programın başarılı olabilmesi için gereken ''dış mali destek'' boyutu eksik kalacak demektir... Dış desteksiz bir ekonomik program ise başarısızlığa mahkumdur.
Bu tereddüdün tersi de doğru. Rasyonel bakıldığında ''borç verilemez'' olduğu her yerinden sırıtan bir ülkeye, IMF kredi musluklarını açacak olursa, bu sizin gönlünüze ferahlık verir mi? Benim vermez. IMF ve Dünya Bankası gibi kurumların, ne kadar bağımsız ve kendi ölçüleri içerisinde tutarlı görünürlerse görünsünler, ABD ile yakınlıkları biliniyor; daha önceki deneyimler bu kurumların ''ideolojik'' davranabildiklerinin ipuçlarını taşıyor. Normalde borç vermemeleri gereken bir ülkeye kredi açmaları mutlaka amaçlı olacaktır. Acaba o amaç bizim açımızdan kabul edilebilir bir amaç mı?
Medya, bir kaç eleştiri dışında, Derviş''in paketine ''olumlu'' not verdi ve umutlanmamızı bekliyor. Bir sorun da buradan kaynaklanıyor işte. Eskiden sadece bir kaç kalem medya konusunda aykırı görüş belirtirdi; şimdi hemen herkes gazetelerin ve televizyon kanallarının yayınları ile patronların çıkarları arasında otomatik bir ilişki kuruyor. Derviş''in programı, holdingler ya da medya baronları açısından ''olumlu'' özellikler taşıyor olabilir de, acaba sokaktaki vatandaşın çıkarlarını koruyor mu?
Bu tereddüt ve sorular, aslına bakılırsa, Derviş''in programına ''ana amaç'' olarak monte ettiği ''yapısal değişim'' ile yakından ilgili. Siyaset ve medya ile devlet kaynakları arasındaki ''göbek bağı'' kesilirse, benim kafama üşüşen yüzlerce soru işaretinin çoğu kendiliğinden ortalığı terk eder. Tasarrufa herkes riayet eder, fedakârlığı önce tuzu kurular üstlenir, ihracatı artırarak üretimi kamçılayacak bir seferberlik sırasında siyasi yapıdaki bozukluklara da el atılabilir. Programı başarılı kılmak için turizm gelirlerinde bu yaz müthiş artış bekleyenler, "Cezaevlerindeki ölüm oruçları yüzünden hergün insanların öldüğü bir ülkeye turist nasıl gelir?" sorusunu kendi kendilerine sormalılar...
Derviş''e ve programına umutla yaklaşmayı ne kadar isterdim, tahmin edemezsiniz... İnanıp sürekli hayal kırıklığına uğramaktan yorgun olmasaydım...
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.