20. yüzyıl boyunca Ortadoğu''yu kana bulayan enerji kaynakları, 21. yüzyılda da Kafkaslar ve Orta Asya''yı aynı şekilde kaosa sürüklemek üzere. Bağımsızlıklarını kazanalı 10 yıl bile geçmeden bölge ülkeleri çok boyutlu güçler savaşında can çekişir hale geldiler.
Yeni "Büyük Oyun"da sadece İngiltere ve Rusya değil, İsrail''den Pakistan''a, ABD''den Rusya''ya, Türkiye''den İran''a, Çin''den Avrupa''ya kadar büyük ve ortak ölçekli bütün dünya ülkeleri yarışıyor.
Enerji kaynaklarına sahip olmanın getirdiği kudreti 20. yüzyılda çok iyi tecrübe eden güçlerin, bu yeni sömürge akımından pay almak için gözden çıkaramayacağı hiçbir şey yok.
Moskova''yı ciddiye alın
Türkiye''nin de içinde yer aldığı ABD ekseni, bugün itibariyle, Kafkaslar ve Orta Asya''da hem enerji alanlarında hem de siyasi ve askerî etkinlik anlamında ciddi bir gerileme yaşıyor. Daha düne kadar NATO''yu bölgeye taşımaya hazırlanan Batı''nın bu kaybı elbette ki, yarışı terkedeceği veya kaybedeceği anlamına gelmez. Alternatif stratejiler uygulamaya konulacak ve çatışma devam edecektir.
Ancak Moskova''nın son günlerde attığı çok ciddi adımlar, Rusya''nın içinde bulunduğu problemlere bakarak kesinlikle küçümsenmemeli. Liderlik sorununu çözmüş bir Rusya yeniden hakim güç olmak için yeterli kaynaklara sahip.
Bağımsız Devletler Topluluğu''nu yeniden kuran Moskova, bölge ülkeleriyle gümrük birliğine gidiyor. Petrol ve doğalgaz projelerini hayata geçiriyor, bölge ülkelerini askerî, istihbari ve siyasi alanlarda da kendine bağlıyor. Ortadoğu petrollerine hakim olan güçlerin, bu hakimiyetini bir asır boyunca bölgedeki gayr-i insani rejimleri besleyerek ayakta tuttukları unutulmamalı.
Ortadoğu''nun kaderi Orta Asya''da yaşanıyor
Rusya''nın Orta Asya hakimiyetinin ilk hedefi petrol ve doğalgaz, ikinci hedefi ise güvenlik. Türkmen gazı üzerinde tekel oluşturan, Hazar petrollerini dünyaya ulaştıracak boru hatlarının yönünü Rusya ve İran''a çevirme çalışmalarını hızla sürdüren Moskova, karşılığında bölgedeki liderlere iktidar garantisi verdi. Aynı garantiyi Batı''dan alamayan, tedirginlikler yaşayan liderler, otoriter yönetimlerine karşı her geçen gün büyüyen muhalefetten duydukları endişeyle Rusya''ya sarıldılar.
Yani kaynaklarını verip iktidar garantisi aldılar. Ortadoğu''daki rejimler de yıllardır aynı yöntemi uygulamamışlar mıydı?
20. yüzyılda Ortadoğu''da ne yaşanmışsa 21. yüzyılda Orta Asya''da aynısı yaşanıyor. Yeni Dünya Düzeni''nin birinci tehdit olarak İslam''ı kabul etmesini sağlayan Ortadoğu''daki rejimler oldu. Zira gayr-i insani sistemler için tehdit İslami muhalefetten geliyordu. Şimdi Orta Asya''daki iktidar kadroları da bu yöntemi deniyor.
Savaş bütün bölgeyi yakar
Son günlerde hemen her gün bir yerlerde toplanan Rusya ve bölge liderleri, Tacikistan, Özbekistan ve Kırgızistan''ın kesistiği noktada Afganistan''dan gelen tehdide karşı birleştiler. Bugünlerde yeniden başlayacağı düşünülen çatışmalara karşı hazırlık yapıyorlar. Moskova Afganistan''a yeniden saldırmayı bile göze alabildi. Silahlı Özbek muhalefetinin üslendiği Tacikistan ve Afganistan''daki üslere saldırı planlanıyor.
Umarız böyle bir maceraya girişmezler...
Patlayacak kriz hem Özbekistan''a, hem Tacikistan''a hem de Kırgızistan''a ciddi zararlar verecek, iktidar tutkunu liderler bundan kayıpla çıkacaklardır. Tarih boyunca Afganistan''a saldıran hiçbir yabancı güç başarılı olamadı.
Ayrıca, Rusya''nın önderliğinde girişilecek böyle bir macerada, Orta Asya''da hayal kırıklığını uğrayan birçok ülke karşı tedbir alacak ve bölge uluslararası güçlerin çatıştığı bir cepheye dönüşecektir. Bu ülkelerdeki halkların yaşadığı huzursuzluğun kanalize olacağı yönü garanti altına alamazlar.
Çeçenistan''daki savaş gerçekten Rusya''nın kaderini belirliyor. Başından bu yana bu ülkedeki soykırımı "terörizme karşı savaş" kapsamında gören Türkiye, bakın ne hallere düştü. Afganistan konusunda da aynı tezle hareket etmenin nelere malolacağını tahmin etmek zor değil. Orta Asya''daki kayıplar devam edecektir.
