En azından on milyar dolarlık bir meblağın bir süre Türk topraklarında eğleşmesi izni merkezden kopartılabilirse çevredeki bir devlet olarak Türkiye Cumhuriyeti dünya sisteminin düşüklük, düşkünlük, düşmüşlük yörelerinden biri olma (kalma?) tehlikesini atlatmış sayılacak. Verirlerse bu parayı bizim kara kaşımıza, kara gözümüze verecekler. Parayı verenin bizim nasıl güzel durduğumuz hakkındaki kanaati çok önemli. Yani bizim ülke olarak hep böyle eskiden olduğu gibi kara kaşlı, kara gözlü kalmamız şartıyla "façamızı" düzeltecekler. Olur mu? Olur.
Hani eskiden beri söylüyorlar ya, siyasi istikrar iktisadî gelişme içn çok önemlidir diye, işte bu (yeni, taze, sıcak) para (hem de kara değil, yeşil para) bulma meselesinde de siyasi istikrar beklentilerinin boyutlarından biri belirleyici rolü oynuyor. Kesenin ağzını açacak olanlar mutemede parayı teslim etmeden önce kendisine olan itimadın derecesini ölçmek istiyorlar. Türk milletinin yemin ettiği sırada iki ayağından hiçbirini yerden kesmediğine emin olmak istiyorlar. Para gelmezse yeminimizi tutmayız. Orası malûm. Ya para geldiği halde yeminimizi tutmazsak? Elin oğlu bundan korkuyor.
Türk devleti dünya sistemi ile kurduğu şu son nazik ilişkide uhdesinde kendine mahsus bir manevra alanı bulundurma kıskançlığı gösterecek midir? Her iki taraf da on milyar doların (Düzeltmenize gerek yok. Telâffuz edilen miktarın daha çok olduğunu ben de biliyorum) sadece emme basma tulumbanın bîzâr olduğu hava boşluğunu aradan kaldırıp tulumbayı çalıştırabilmek için dışarıdan ilâve edilen su mesabesinde olduğunu biliyor. Hem Türk devleti, hem de dünya sisteminin lortları tulumba çalıştıktan sonra herkesin yüzü gülsün istiyor. Mamafih ne bir taraf, ne de öteki tulumbadan çekilen su yüzünden tartışma çıkmayacağına peşinen güvence verebiliyor. Demek ki şu kısa aralıkta karşılaşılan ve aceleye getirilmek istenmediği halde acilen çözüme kavuşturulmak istenen mesele bu zıtlıktan doğuyor.
Bulunan formülü fehmetmek hiç zor deği. Çevrenin bir parçası olarak Türk devleti ile merkezdeki iktidar sahipleri el birliği ile öyle bir noktaya düğüm atacaklar (tulumbaya suyu öyle bir mahiyette katacaklar) ki işlemin akabinde herkesin yüzü gülmediği halde çekilen su tartışma doğurmayacak. Politik tartışmaların ekonomik işleyişten bağımsız kılınması dedikleri işlem formülün bizzat kendisidir. Para bulunursa Türkiye''de mutlak bir siyasi eşitlik de sağlanmış ve son on yılın Türk siyasetine damgasını vuran "değişim" yerini bulmuş olacak. Yani bundan böyle Türkiye''de hükümet etme gayesiyle siyasi yarışmaya girme fırsatı elde eden unsurların tamamı o on milyar doların bir süre Türk topraklarında eğleşmesini sağlamak için neye rıza gösterilmişse o rızayı gösterenin bizzat ve aracısız kendisi olduğunu üstlenmediği taktirde start çizgisine yanaşamayacak.
