657 sayılı Kanun'un “68/B” olarak bilinen maddesi üst kadrolara atanmayı düzenlemektedir. Bu madde gereğince; 1, 2, 3 ve 4. dereceli kadrolara atamalarda belirli hizmet yılı şartı aranmaktadır.
Bu maddenin en tartışmalı konusu ise hangi dereceli kadrolara atamada kaç yıl hizmetin arandığı değil, hizmet'ten ne anlaşılması gerektiğidir. Zira madde metni gereğince bazı hususlar çok açıktır. Örneğin, ek göstergesi 5300 ve daha yukarı olan bir göreve atanabilmek için en az 12 yıl hizmetin olması gerekmektedir. Ek göstergesi 5300'den az olan görevlerden 1 ve 2. dereceli kadrolar için 10 yıl, ek gösterge ayrımı olmaksızın 3 ve 4. dereceli bir göreve atanabilmek için ise 8 yıl hizmetin olması gerekmektedir.
1- Yukarıda belirtilen her üç durumdaki görevlere atanabilmek için, 217 sayılı KHK'ya tabi kurumlarda çalışılmış olması ve yüksek öğrenim görmüş bulunulması şarttır. Yüksek öğrenimden hem lisans hem de önlisans öğrenimi anlaşılmalıdır. Ancak dört yıldan daha az süreli yüksek öğrenimlerde, sürelere ikişer yıl ilave edilmektedir.
2- Yasama organı üyeliğinde, kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte ve okul devresi dahil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yüksek öğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin 6 yılı geçmemek üzere dörtte üçü yukarıdaki sürelerin hesabında dikkate alınmaktadır.
Çeşitli sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi suretiyle ilgililerin emekliliklerinin usul ve esaslarını düzenlenmek üzere, 24/5/1983 tarihli ve 2928 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun, 27/5/1983 tarih ve 18059 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış bulunmaktadır. Bu kanun, yalnızca, hizmetlerin emeklilik bakımından birleştirilmesine münhasırdır.
657 sayılı Kanun'un 68'inci maddesinin B bendinde, bazı sürelerin tamamının değerlendirmeye alınacağı belirtilmiş, bunlar arasında “muvazzaf askerlikte” geçen süreler de sayılmıştır. Madde metninde, “muvazzaf askerlik süresinin borçlanılması” şartı bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, muvazzaf askerlikte geçen sürelerin memuriyet hizmetinde ve kazanılmış hak aylık derece ve kademede değerlendirilmesinde, 657 sayılı Kanun'un 83 ve 84'üncü maddeleri hükümleri uyarınca borçlanılma şartına bağlı olmaksızın yapılması gerekmektedir.
Bu bağlamda, muvazzaf askerlikte geçen süreler borçlanmaya bağlı olmaksızın 657 sayılı Kanun'un 68'inci maddesinin B bendi uyarınca üst derecelere atanmada değerlendirilmelidir. Konuya ilişkin ihtilaf da bulunmamaktadır.
68/B'de yer alan 6 yıl ibaresinden, yüksek öğrenim gördükten sonra özel kuruluşlarda veya serbest olarak çalışılan sürenin toplamının dörtte üçünün 6 yılı geçemeyeceği anlaşılmalıdır. Buna göre örneğin, 12 yıllık serbest çalışma süresi olan bir kişinin bu süresinin dörtte üçü 9 yıl olmasına rağmen, bu madde gereğince 6 yılı değerlendirmeye alınmaktadır.
Evet, kişinin memuriyet öncesindeki vekil öğretmenlik ve vekil imamlıkta geçen hizmet sürelerinin tamamı 68/B'deki sürenin tespitinde değerlendirilmektedir.
