Vatandaşlar ülkemizde yaşanan Kahramanmaraş merkezli deprem felaketlerinin ardından binaların ne kadar sağlam olduğunu merak ediyor. Binaların sağlamlığı hem devlet hem de özel kurumlardan öğrenebilmek mümkün. Peki, bina deprem testi nerede yaptırılır? Bina sağlamlığı nasıl öğrenilir?
Bina deprem testi için nereye başvurulur?
Yaşadığınız binanın depreme dayanıklılığını test ettirmek için önünüzde iki yol var. Bunlardan ilki belediyeler gibi devlet kurumları ikincisi ise özel şirketler. Yaşadığınız binanın depreme dayanıklılığını test ettirmek için önünüzde iki yol var: Belediye, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Kaymakamlık gibi resmi kurumlara başvurmak veya özel bir şirketle anlaşmak.
Deprem risk analizi nasıl yapılır?
Uzmanlar, tipik bir risk analizi sürecini şöyle özetliyor: "Önce ön belirtilerine bakılır, iyi bir mühendis ve mimar bu ön gözlemde olası sorunları tespit edilebilir. Gerekirse karot alma yoluna gidebilir."
Deprem risk analizi süreci şöyle işlemektedir: Firmayla yaptığınız anlaşma veya binanın geçmişine dair bilinenlere dayanarak, bazı durumlarda ekiplerin binayı ayrıntılı bir biçimde incelemesi ve karot almadan röntgen yöntemini kullanması yeterli olabiliyor. Binanın zemini, temeli, kirişleri, duvarları, kolonları ve statik özellikleri üzerinde ayrıntılı inceleme yapılıyor.
Ancak birçok durumda da binanın durumu veya bu incelemenin kesin güven vermesi gerekliliği, yapının ana taşıyıcı kolonlarından, kirişlerinden ve döşemelerden örnekler (karot) alınmasını gerektiriyor. Sonrasında, alınan karot laboratuvar ortamında çeşitli kriterler üzerinden direnç, basınç ve kalite ölçümlerine tabi tutuluyor.
Binaların taşıyıcı elemanlarında kullanılan demirlerin çap, adet ve aralık özellikleri ile nervürlü olup olmadıkları da röntgen cihazlarıyla belirleniyor. Bazı betonarme taşıyıcı unsurlarda sıyırma işlemi yapılarak demirlerin paslanıp paslanmadığı, taşıyıcı elemanların bu nedenle zayıflayıp zayıflamadığı da tespit ediliyor.
Bu depreme dayanıklılık testi sonrasında yapının bilgisayarda üç boyutlu simülasyonu hazırlanıyor ve deprem test raporu yazılıyor. Bu rapor, size binanızın depreme ne kadar dayanıklı olduğunu, hangi bölgelerinin hangi riskleri içerdiğini ve alınması gereken önlemleri gösteriyor.
Bina sağlamlık testi için nereye başvurulur?
Binaların dayanıklılığını kontrol etmek için diğer bir seçenek deprem testi yaptırmaktır. Belediye ve diğer kuruluşlara bu konuda başvuru yapılabilir. Başvuru sonrası görevliler gelip binayı kontrol ediyorlar ve binada daha detaylı inceleme yapılması için uzman şirketlere yönlendiriyorlar. Yapılan inceleme sonucunda binada riskli bir durum varsa bu konuda uzman şirketler bir rapor hazırlıyor. Bu rapor sonucuna göre bina riskli ise gerekli işlemler yapılıyor.
Binalara çürük raporu verilirse binanın elektrik ve suyu kesiliyor mu, bina hemen yıkılıyor mu?
Binalara halk ağzıyla ‘çürük raporu’ resmi ağızla ‘Riskli yapı tespit raporu’ alındığında ve bu rapor olumsuz çıktığında 60 gün içinde binanın elektrik ve suyu kesiliyor, tahliyesi yapılıyor ve bina yıkılıyor.
