Fransa’nın Afrika’daki sömürge ağı giderek dağılıyor. Cezayir, Mali ve Burkina Faso’dan sonra şimdi de Çad halkı kitlesel gösterilerle Fransa karşıtlığında zirveye ulaştı. Ülkede daha önce benzeri görülmemiş protestolar düzenlendi. Eylemciler, Fransız askerinin ülkeyi terk etmesini ve Fransa’nın desteklediği Cumhurbaşkanı Mahamat Debi’nin istifasını talep ediyor. Gösterilerde Fransız askerleri anısına dikilen anıt yıkılırken, Fransız Total şirketine ait bazı akaryakıt istasyonları tahrip edildi. 14 Mayıs’ta başlayan gösterilere katılım ülkenin genelinde şiddetini artırdı ve protestocular bir sonuç alana kadar sokakları terk etmeyeceklerini duyurdu. Afrika Koordinasyon ve Eğitim Merkezi (AKEM) Araştırmacısı Moussa Hissein, gazetemize yaptığı açıklamada, “Aslında Çad’daki uyanışlar yeni değil. Mali’deki eylemlerden önce de halk küçük çapta protestolar düzenliyordu. Fakat direniş yeni yeni büyük ses getirmeye başladı” dedi.
KARARLILIK SÜRERSE SONUÇ ALINIR
Hissein, Çad’daki değişimi, “Daha önce hükümet güçleri protestolara asla izin vermiyordu. Ayaklanmalar başlamadan kontrol altına alınır ve insanlar susturulurdu. Eskiden sadece başkentlerde eylemler olurdu. Ancak durum halkın lehine değişti” sözleriyle değerlendirdi. Çad’ın yedi büyük şehrinde protestolar olduğunu ve milyonlarca insanın sokağa çıktığını belirten Hissein, “İyimser olmakla birlikte Çad halkını zorlu bir sürecin beklediğini söyleyebilirim. Ben Çadlı olduğum için sistemin nasıl işlediğini iyi biliyorum. Halk kararlılığını sürdürür ve direnmeye devam ederse sonuç alacaktır” ifadelerini kullandı
SÖMÜRGECİLİĞE KARŞI DİRENİYORLAR
Protestolar sırasında bazı bölgelerde Rus bayraklarının çekildiği yönündeki iddialarına ilişkin Hissein, “Çad’da Rusya’nın varlığı sıfır diyebiliriz. Elbette diplomatik ilişkiler var. Ayaklanmayı düzenleyen koalisyonun ne projelerinde ne hedeflerinde Rusya ile yakınlaşma planı yok. Fransa sömürgeciliğine karşılar ve Fransa’nın ülkeyi terk etmesini hedefliyorlar” dedi. AKEM Araştırmacısı, direnişi yanlış yorumlayanların “Rusya’ya yakınlaşıyorlar” şeklinde hatalı bir değerlendirme yaptığını ifade etti.
MALİ’DEN ÇIKARILDI
Geçtiğimiz aylarda Batı Afrika ülkesi Mali, protestolara sahne oldu. Fransa yandaşı olduğu ve terörle mücadelede yetersiz kaldığı için halk tarafından protesto edilen Cumhurbaşkanı Bah Ndaw, askeri darbe ile indirildi. Fransa, askerlerini çekme karar aldı. Mali’den Fransa karşıtı adımların arkası kesilmedi. Ülke yönetimi Çad, Moritanya, Nijer ve Burkino Faso’dan oluşan, Fransa güdümündeki G5 Sahel Ortak Kuvvetleri’nden çekildiğini duyurdu. Öte yandan Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian ile oğlu, “kamu malına zarar verme” suçlamasıyla ifadeye çağrıldı.
