ABD Savunma Bakanlığı, ABD 6. filosunun Kıbrıs açıklarında 10'uncu parselde Rum yönetiminin tek taraflı sondaj çalışmalarına katılması gündeme gelen Exxon Mobil şirketine koruma sağlayacağı iddialarının "asılsız" olduğunu açıkladı.
Konuyla ilgili açıklama yapan Pentagon Avrupa Kuvvetler Komutanlığı (EUCOM) masasında görevli sözcü Johny Michael, Kıbrıs açıklarında Rum yönetiminin tek taraflı sondaj çalışmalarına katılması gündeme gelen Exxon Mobil'in durumuna ilişkin, "ABD’nin 6. filosunun Exxon Mobil’i korumak için Doğu Akdeniz’de olduğu iddiaları tamamen asılsızdır." ifadelerini kullandı.
Michael şöyle devam etti:
- "Iwo Jima Amfibi Hazırlık Grubu ve 26’ncı Deniz Sefer Birliği 6’ncı Filo görev bölgesine düzenli bir program görevi üzerine gönderilmiştir. Wasp sınıfı Ambifibi USS Iwo Jima ve Deniz Sefer Birliği dahil beraberindeki Amfibi Filosu 6 Mart’ta Juniper Kobra 2018 tatbikatına katılmak üzere İsrail’e vardı."
Juniper Cobra 2018 tatbikatının ABD ile İsrail arasında düzenli yapılan bir eğitim tatbikatı olduğunu ifade eden Michael, tatbikatın üç hafta süreceğini ve bilgisayar destekli füze savunma, kriz takviye, dış afet yardımı gibi eğitimler konusunda simülasyonlardan oluştuğunu kaydetti.
İddalarda adı geçen Oak Hill gemisi bölgeden ayrıldı
Michael, iddialarda adı geçen diğer gemi Harpers Ferry sınıfı USS Oak Hill çıkarma gemisinin ise bölgeden ayrılıp Karadeniz'de Romanya’nın öncülük ettiği 2018 Bahar Fırtınası Tatbikatı'na katılmak üzere 7 Mart’ta Çanakkale ve İstanbul Boğazı'nı geçtiğini aktardı.
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan ABD Donanmasından bir yetkili ise iddiaları yalanlayarak, İwo Jima Amfibi Hazırlık Grubu gemilerinin grup halinde sevk edildiğine dikkati çekti. Yetkili, bu savaş gemisi sevkiyatlarının aylar öncesinden yapıldığını ve genellikle 7 aylık görev süresinden oluştuğunu aktardı.
İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili, İwo Jima grubu gemilerinin 6 Şubat’ta ABD’nin doğu yakasından ayrıldığını ve 6. filo görev bölgesine vardığını ifade ederek, şöyle dedi:
"Gemilerin sevklerinde çok daha büyük bir resim var. Donanma ileri zamanlı programlarla çalışır. Bir Amfibi Hazırlık Grubunun sevki diğer Amfibi Hazırlık Gemi Grubu ile o gemi grubunun özellikle nereye gideceği üzerinden koordine edilerek yapılır."
Yetkili, İwo Jime gemi grubunun İsrail ile tatbikattan sonra bölgede kalıp kalmayacağının veya burada ne yapacağının bulunduğu bölge komutanlığının kararına bağlı olacağını belirtti.
"Sıra dışı bir durum değil"
Türk güvenlik kaynakları da AA muhabirine yaptıkları açıklamada, söz konusu haberleri yalanlayarak bu yöndeki iddialarla Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin kamuoyunu yanıltmaya çalıştığını belirtmişti.
Bunun üzerine ABDli petrol devi Exxon Mobil'in Kıbrıs adasının güneyinden yer alan 10. parselde sondaj çalışması yapmayı planladığı ile ilgili haberler üzerine Yunan ve Rum basını Exxon Mobil gemilerinin ABD'nin 6'ncı Filo'nun bölgeye sevk ettiği gemilerce korunacağı iddialarına yer vermişti.
Rum yönetiminin tek taraflı sondaj yapmayı planladığı düşünülen parseller bakımından İtalyan ENI şirketinin faaliyet göstermeye çalıştığı 3. parselle ABD'li Exxon Mobil şirketinin faaliyet göstermek istediği 10. parsel, konumları itibarıyla farklılık gösteriyor.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı savaş gemileri KKTC’nin münhasır ekonomik bölgesi içinde bulunması sebebiyle ENI firmasına ait Saipem 12.000 gemisini engellerken, güvenlik kaynakları, 10. parselin KKTC ve Türkiye münhasır ekonomik bölgesi dışında kaldığına dikkati çekiyor.
ABD gemilerinin Akdeniz’de önceki yıllarda da NATO ve diğer ülkelerle ortak deniz tatbikatlarına katıldığını belirten yetkililer, bazı haberlere konu olan bu gemilerin bölgede bulunmasının sıra dışı bir duruma işaret etmediğini vurguluyor.
Sondaj çalışmaları devam ediyor
ABD Enerji Enformasyon Dairesi, küresel ekonominin düzelmeye başlamasıyla enerji talebinin de 2010 yılında yeniden artacağını öngörmüştü. Açık denizlerdeki enerji yataklarının keşfi ve açığa çıkarım süreçleri, yüksek maliyet ve teknik altyapı gerektiren bir süreç gerektiriyor. Teknolojinin ilerlemesine bağlı olarak da daha derinlerdeki petrol rezervlerine ulaşılabilirlikte arttı.
Türkiye, Kıbrıs çevresinde Barbaros Hayrettin Paşa gemisiyle sismik araştırma çalışmalarını sürdürüyor. Doğu Akdeniz’de yaklaşık olarak toplam değeri 1,5 trilyon dolar olan 30 milyar varil petrole eşdeğer hidrokarbon yatakları bulunduğu değerlendirilirken, bölgedeki çalışmaların da ne kadar strateji ve hayati olduğu ön plana çıkıyor.
