Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Saraybosna’ya yaptığı son ziyaret her zaman olduğu gibi yine bir çok açıdan önemli ve son derece anlamlıydı. Özellikle siyasi açıdan ele alındığında Sayın Erdoğan bölgedeki etkisini bir kez daha bu ziyarette göstermiş oldu. Bunun nedenlerine geçmeden evvel yakın geçmişte Bosna Hersek’te yaşanan gelişmelere değinmek gerekiyor.
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko’nun 23 Temmuz’da Bonn yetkilerine dayanarak çıkarttığı “Soykırımı inkarın cezalandırılmasına ilişkin yasa” Bosna Hersek resmi gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre uluslararası mahkemelerde veya Bosna Hersek Mahkemesi’nde kanıtlanmış soykırım, insanlığa karşı suçları ve savaş suçlarını inkar eden kimseler 6 aydan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilecek. Bu yasa Boşnaklar için son derece önemli. Diğer yandan Sırp yöneticiler ve ülkede yaşayan Sırplar yasaya şiddetle karşı çıkıyor. Çünkü Sırp yöneticiler, başta Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Sırp üyesi Milorad Dodik, Srebrenitsa soykırımını sürekli inkar etmekteler.
Oysa söz konusu soykırım Uluslararası Mahkeme’de kabul edilmiş bir soykırım. Buna rağmen soykırımın hala reddediliyor oluşu, Srebrenitsa ailelerini ve genel olarak Boşnakları yaralamakta, acılarına acı katmaktadır. Bu yüzden bu yasa çok derin anlamlar taşıyor. Yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren, başta Dodik olmak üzere, tüm Sırp yetkililer devleti boykot etme kararı aldılar. Devlet tarafından verilen kararlara ve düzenlenen toplantılara katılmayacaklarını beyan ettiler. Aldıkları bu karşı tavırla aslında bir nevi devletin de işleyişini engellemek istediler.
Ama işte bu son ziyaretle Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırpların aldıkları boykot kararını delmelerine neden oldu. Sayın Erdoğan Saraybosna’ya gelip, Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı’nı ziyaret edince, Konseyin Sırp üyesi Dodik de, diğer Sırp bakanlar da, koşa koşa Saraybosna’ya geldiler. Verilen toplu fotoğrafta olsun, yapılan ortak basın toplantısında olsun Dodik’in öfkesi hem yüzünden okunuyor hem de konuşmasından anlaşılabiliyordu. Kendi boykot kararını çiğnemek zorunda kaldığı için aslında çok kızgındı ama karşısında Erdoğan gibi önemli ve etkili bir lider vardı. Konuşmasında söylediği şu söz basın toplantısına damgasını vurdu: “Ben Erdoğan’a güveniyorum.”
BU TAM OLARAK NE DEMEK BİLİYOR MUSUNUZ?
Bu, Türkiye’nin Sırbistan ile sürdürdüğü iyi ilişkilerin ne kadar doğru ve isabetli olduğunun bir işareti. Türkiye bugün güçlü ve önemli bir ülke. Bölgedeki etkisi görmezden gelinemeyecek kadar büyük. Son tahlilde Erdoğan rest çekebilecekleri bir lider değil. Dolayısıyla Türkiye’nin Sırbistan’la kurduğu iyi ilişkiler Bosna Hersek’te tam da böyle yankı buluyor.
Eğer ki Türkiye Sırbistan’da güçlü olmasaydı, Dodik de kendi sözünü çiğnemez, devleti boykot etmeye devam eder ve o toplantıya da katılmazdı. Dodik’in toplantıya katılması Boşnaklar açısından çok önemliydi. O yüzden lütfen, Türkiye Sırbistan ile iyi ilişkiler geliştirmeye yönelik siyasi adımlar attığında bunu “Bosna’ya, Boşnaklara ihanet” diyerek eleştirmeyin. Bunu Saraybosna’da savaşta çocukluğunu ve evini kaybetmiş ve abisini şehit vermiş bir Boşnak olarak söylüyorum. Bırakın, Türkiye Sırbistan’da güçlü olsun. Çünkü onun bu gücü Bosna’ya sadece olumlu şekilde yansıyor.
BOŞNAKLARIN ERDOĞAN SEVGİSİ
Sayın Erdoğan’ın bu ziyaretinde Covid-19 tedbirleri sebebiyle organize edilmiş kalabalık bir karşılama yer almadı. Ancak, Başçarşı’da Cuma namazı kılacağı ve orada bir açılış yapacağı bilgisi halk arasında hızlıca yayıldı. Çarşı meydanını görmeliydiniz. Öyle fotoğraflarla yeterince anlatılamıyor çünkü fotoğraf her anı yakalayamıyor. Erdoğan’a sarılan ve sanki onu anlıyormuş gibi Boşnakça konuşan nene mi dersiniz, “Erdoğan Erdoğan” diye bağıran çocuklar mı dersiniz ya da bozuk bir Türkçe ile “Çok seviyorum Erdoğan” diyen bağıran Boşnaklar mı dersiniz… Belki hayatında bir kere bile Türkiye’ye gitmemiş Boşnak bir esnafın dükkanına astığı Türkiye bayrağı mı dersiniz... O gün hepsi ve daha fazlası vardı Saraybosna’da. Büyük bir kalabalık çarşıda sabahtan itibaren ümmetin liderini bekledi. Hava yağmurluydu, soğuktu, rüzgar vardı demeden beklediler.
Oysa Saraybosna’da pek adet değildir böylesi sevgi gösterileri… Dünyaca ünlü sanatçılar, sporcular, siyasetçiler o çarşıdan elini kolunu sallaya sallaya
geçer de tek tük el sallayıp, fotoğraf isteyen birileri çıkar… Neredeyse kimseyi “takmayan” bu halk saatlerce Erdoğan’ı görmek ve bir selamlaşma ihtimali için bekledi. Neden mi?
BOŞUNA ÜMMETİN LİDERİ DEMİYORUZ!
Çünkü umut veriyor bu topraklara. Tüm bu karmaşık sistemin içinde, Sırplar Sırbistan’a, Hırvatlar Hırvatistan’a yüzlerini döndüklerinde, Boşnaklara da Erdoğan güç veriyor, sadece o moral oluyor. O yüzden boşuna ümmetin lideri demiyoruz ona. Türkiye’de sanılıyor ki bu ifade sırf oy toplamak için kullanılıyor. Oysa bu söz bizleri kastediyor mesela… Bizler gibi Türkiye sayesinde “güç toplayan” diğer milletleri… Yani öyle sözde değil özde konuşuyoruz: Recep Tayyip Erdoğan ümmetin lideridir.
Son olarak şunu da belirtmek isterim, bugüne kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir çok Bosna ziyaretini izledim. Böylesi bir enerjiyi daha önce hiçbir insanda görmedim. Fotoğraf çekilmek isteyenlerin haddi hesabı yok, ricada bulunanlar, isteklerini iletenler yahut bir şikayetini dile getirenler öyle çok ki. Bu kadar kalabalığa rağmen bugüne bugün tek bir kişiyi dahi geri çevirdiğini, dinlemeden gittiğini görmedim. Çalışma ekibindeki insanlar yoruluyor ama o hiç yorulmuyor. Son Saraybosna ziyaretinde kendilerini havalimanına uğurladıktan sonra ziyaret esnasında çok yorulduğum için biraz dinlenmeyi düşünürken, Sayın Erdoğan bir başka ülkede çoktan temaslara başlamıştı bile. Bilemiyorum anlatabiliyor muyum hissettiklerimi çünkü sizler özgür bir vatana sahipsiniz ve bu sizler için bir lüks değil, bizlerin aksine. Ama iyi ki Erdoğan var ve bizlere de, bu topraklara da umut veriyor…
