Cezayir'de üretmek satmaktan iyi

SORU: İşadamlarının Cezayir konusundaki korkularını nasıl karşılıyorsunuz?

CEVAP: Türkiye ve Cezayir dünya basınında bir bomba patladığında ya da trafik kazası olduğunda gündeme geliyor. Japonya'dan bir arkadaşım beni arıyor, Türkiye'de bombalar patlıyor gelelim mi diye soruyor. Aynı durum Cezayir için de geçerli. İnsanlar yemeye, içmeye, satın almaya devam ediyorlar.

SORU:Türkiye ile Cezayir'in ekonomik ilişkilerinin geçmişi nedir?

CEVAP: 1962'de bağımsızlığını kazandı. Türkiye bağımsızlık savaşı veren Cezayir'e ancak 7 sene sonra girebildi. İlk olarak Özal gitti. 1980 öncesinde Türk ürünleri Avrupalı şirketler aracılığıyla satılırken, oranın meşhur 1.5 milyon ton irmik ve kuskusu da Avrupa aracılığıyla gitmeye başladı. Ve 79, 80 yıllarında Cezayir, Türkler'den ürün satın almaya başlıyor. Ve görüyorlar ki, 2000 dolara İspanya'dan alınan Türk malı, aslında Türkiye'den 900 dolara gidiyor. Türkiye Cezayir ilişkileri adeta sıfır seviyesindeyken, bugün 2 milyar doları aşmış durumda.

Cezayirliler son 7 yıldır Tunus'a, Suriye'ye ve Türkiye'ye yöneldiler, bir yılda yaklaşık 40 ila 80 bin Cezayirli Türkiye'ye geliyor. Özellikle bavul ticareti için. Haftada 7 uçak var.

SORU: Şu anda 2 milyar dolarlık ticaret hacmimiz devam ediyor mu?

CEVAP: Evet devam ediyor. Cezayir'le yapılan doğalgaz anlaşmasından dolayı onlardan sıvılaştırılmış gaz alıyoruz gemilerle. Bunlar tekrar gaz haline getiriliyor Türkiye'nin her tarafına dağıtılıyor. Bir de petrol alımı. Dolayısıyla bunun yaklaşık 1.5 milyar doları Cezayir'den yaptığımız ithalat. Doğalgaz anlaşmasıyla birlikte ticaret dengesi bizim aleyhimize döndü. Şu anda bizim Cezayir'e resmi ihracatımız 400 milyon dolar. Fakat buna karşılık yılda gelen 50-60 bin Cezayirli'nin yapmış olduğu bavul ticaretinin gayri resmi rakamlarının da 200-300 milyon dolar civarında olduğu söyleniyor.

SORU: Cezayir'in toplam ithalatı ne kadar?

CEVAP: Cezayir'e son 20 yılda baktığımızda diğer komşularımıza oranla daha istikrarlı. Hep 10-12 milyar dolar ithalatı olmuş. Son 2 yıl petrol fiyatlarının artmasından dolayı ihracat geliri 25 milyar dolar. Nüfusu ise 30 milyon. Cezayir'e Cumhurbaşkanı düzeyinde Kenan Evren, Turgut Özal ve Süleyman Demirel ziyaretlerde bulundu. Fakat Cezayir'den bize devlet başkanı gelmedi.

SORU: Şanslı sektörler hangisidir?

CEVAP: Cezayir'de tüm sektörler çok şanslı. Mesela bizim bulgur yemeğimiz gibi Cezayirliler'in de ana yemeği kuskustur. Yılda 1.5 milyon ton irmik ithal ederlerdi. Şimdi özel sektörün aldığı değirmen vasıtasıyla artık kuskus ithal edilmiyor.

Mobilya sektörü hâlâ uygun bir sektör. İstikbal Grubu orada bir yatırım yaptı. 10 milyon dolarlık. Daha ziyade oraya KOBİLER yatırım yapıyor.

1-Düşük fatura ile zor duruma düşmesinler. Artık istikrarlı bir ülke Cezayir. Bir gemi doldurup malı orada satarım yok.

2-Orada üretim yaparsanız kazanırsınız.

3-Fas ve Tunus pazarını kaybettik. Çünkü serbest ticaret anlaşması imzaladılar AB ile. Dolayısıyla bizimle de imzalamıyorlar. Yaklaşık 7-8 yıldır bekliyoruz. Cezayir de AB ile serbest ticaret anlaşması yapacak. Türkiye'nin elini çabuk tutması lazım.

4-Serbest Ticaret Anlaşması yapılan ülkelerle gümrük oranları her yıl yüzde 10 oranında düşüyor. Sonuçta sıfır gümrük olacak. Biz serbest ticaret anlaşması yapmadığımız için AB ülkelerine göre daha fazla gümrük vergisi ödemek zorunda kalıyoruz.

5-Liberal bir dış ticaret yürütülmektedir. 1996 yılı sonu itibariyle 25000 özel şirket ve 300 kamu teşebbüsü dış ticaretle iştigal etmektedirler.