Türk çiftçisinin kullandığı tohumda yüksek kayıtdışılık verimi düşürüyor. Sertifikalı ürüne göre daha ucuz olduğu için tercih edilen tohumla kar ettiğini düşünen çiftçi, hasat zamanı zarara uğradığını anlayınca pişman oluyor. Bilinçsizlikten kaynaklanan bu durumun önüne geçmek için Türkiye’nin sertifikalı tohum üretim son yıllarda katbekat arttı.
2002 yılında 145 bin ton olan Türkiye’nin sertifikalı tohum üretimi geçen yıl 957 bin 925 tona çıktı. Verimi yüksek bu ürünleri 76 ülkeye ihraç ediyoruz. Buna karşın tohum ithalatı da sürüyor. Türkiye bugün tohum ithalatından vazgeçse bile kendine yeterli bir tarımsal ürün potansiyeline sahip. Ancak; Türk çiftçisinin sertifikalı tohuma yönelmemesi dikkat çekiyor. Örneğin kullanılan buğday tohumunun yüzde 30’u kayıtdışı. Hükümet, Milli Tarım Projesi kapsamında buradaki kayıtdışılığın önüne geçmek için 2018 itibariyle sertifikalı tohum kullanmayan çiftçinin destek alamayacağını kararlaştırdı.
Çiftçiyi zarara uğratan bu konuyu Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkanı Kamil Yılmaz ile konuştuk. Yılmaz, çiftçiyi kayıt dışı tohuma yönelten asıl sebebin bilgisizlik olduğunu ifade etti. Tohumların sertifikalandırma süreçlerinin belli bir maliyeti olduğu için fiyatlara yansıdığını belirten Yılmaz, “Çiftçimiz ilk başta sertifikasız tohumu ucuz diye alıyor ama sonra istediği verim ve kalitede ürün alamayınca pişman oluyor. Çiftçimiz aldanmasın. Ayrıca, hastalık ve zararlılarla mücadele için harcanan zaman, emek ve para da cabası. Sahte ürünlerin fide, fidan ve yumru ile çoğaltılan bitki türleri başta olmak üzere topraklarımıza hastalık bulaştırma ihtimali çok yüksek” dedi.
Ürünlerden elde edilen tohumların selektörden geçirilip, ilaçlanıp hatta paketlenerek tohum olarak piyasaya sürüldüğüne dikkat çeken Yılmaz, verimi düşüren bu tür ürünlerin özelliklerini şöyle sıraladı: “Tarım Bakanlığı onaylı olmayan, hiçbir kontrolü yapılmayan tohum çeşitleri; ismi, genetik safiyeti, biyolojik özellikleri, çimlenme yeterliliği, hastalıklı olup olmadığı bilinmeyen ürünler kayıtdışı.”
TÜRKTOB Başkanı Kamil Yılmaz, Türkiye’de her yıl ekilmesi gereken buğday tohumu miktarının 1,5 milyon ton olduğunu ifade etti. Yılmaz, "Sertifikalandırılan buğday tohumu miktarı 500 bin tona yaklaştı. Patateste ihtiyacımız olan tohumlukların ise sadece yüzde 50’si sertifikalı" diye konuştu.
- ÇÖZÜM; OTOKONTROL VE PİYASA DENETİMİ
- TÜRKTOB Başkanı Yılmaz, Çiftçilere sertifikalı tohumluk kullanımı konusunda daha çok eğitim verilmesi gerektiğini vurgulayarak şu önerilerde bulundu: “Tohumluk olarak satılan kaçak ürünlere erişimin bu kadar kolay olmamasını sağlamalıyız. Sektör tarafından otokontrol ve yetkililer tarafından etkin piyasa denetimi yapılmalı. Şartlar ne olursa olsun çiftçimiz sertifikalı tohumluk kullandığında birim alandan yüksek verim ve kaliteli ürün elde edecek ve daha çok kazanacak.”
Tarım Bakanlığı’nın Milli Tarım Projesi içinde aldığı kararları desteklediklerini belirten Yılmaz, sertifikalı tohum kullanımıyla rekolte ve kalitenin de artacağını böylece hem çiftçinin hem de ekonomimizin kazançlı çıkacağını vurguladı. Yılmaz, "Bakanlık 2018'de 5 ana ürün olan mısır, ayçiçeği, patates, pamuk ve soyada sertifikalı tohum kullanan çiftçiye destek verecek” dedi.
Türkiye’nin biyolojik çeşitlilik, gen kaynakları ve endemik türler açısından dünyanın en zengin bölgelerinden biri olduğunu dile getiren Yılmaz, şunları kaydetti: “Ülkemiz, bugün üretilen temel ürünlerinde ana vatanı. Bu açıdan çok şanslıyız. Çünkü genetik çeşitliliğimizin verdiği bir avantaj var. Ayrıca tohum gen bankalarımızda yerli tohumlarımızı koruyoruz.” Yılmaz, sertifikalı tohum kullanım çalışmasının yerel tohumlara zarar vereceği iddialarının asılsız olduğunu da vurguladı.
