Türkiye'de devlet dairelerinde çalışan 3 milyondan fazla kamu görevlisinin bir kısmı ek iş yapıyor ya da yapmak istiyor. Bu konuda sınırlamalar olsa da memurların ek iş yapmaları mümkün. Memurların ve diğer görevlilerin başka işlerde de çalışmalarıyla ilgili olarak çerçeveyi 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çiziyor. Kanundaki maddeye göre memurlar sosyal güvenlik anlaşması ile bir işyerinde çalışamıyor, ya da kendi adlarına yine sosyal güvenlik sistemine dahil olarak (Bağ-Kur) işyeri kuramıyor. Sabah'tan Faruk Erdem'in yazısına göre, bu bağı kurmadan bazı faaliyetlerde bulunmaları mümkün oluyor. İçtihatları da Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşlerinden öğreniyoruz. Şimdi bunları bazı örneklerle anlatalım:
Bu işi mesai saatleri dışında yapmak, görevini küçük düşürücü davranışlardan kaçınmak ve sosyal güvenlik ilişkisi kurmamak şartıyla memurlar dizi veya filmlerde ya da tiyatro oyunlarında rol alabiliyor. Ayrıca sahneye çıkıp şarkı söyleyebiliyor, bir müzik şirketiyle telif sözleşmesi yaparak CD de çıkartabiliyor.
Memurun bir yayın kuruluşunda 'hizmet akdine bağlı olarak' köşe yazarlığı yapması mümkün değil. Yani sigortalı olarak çalışamıyor. Ancak, 657'nin 'basına bilgi veya demeç verme' başlıklı 15'inci maddesine aykırı olmamak şartıyla köşe yazarı olabilir, telif ücreti alabilirler.
Memurlar esnaflık ya da tüccarlık yapamıyor ancak anonim ve limited şirketlere hisse ortağı olabiliyor. Sadece şirketi temsil edici bir pozisyonda olamıyor.
Devlet memurunun aracını kiraya vermesi, Türk Ticaret Kanunu'na göre, (tacir) veya (esnaf) sayılmayı gerektirecek bir ticari faaliyet sayılmıyor. Bu yüzden aracını bir şirkete kiraya verebiliyor.
Gayrimenkul ve menkul geliri elde edebilirler, zirai kazanç sağlayabilirler, bilirkişilik ve hakemlik yapabilirler, sosyal ve mesleki nitelikteki kuruluşların organlarında görev alabilirler. Eğitim ve öğretim faaliyetlerinde görev alabilirler, hisse senedi alım satımı yapabilirler.
Memurlar yukarıdaki sınırlar dışında kanuna aykırı olarak ek iş yaparlarsa ciddi disiplin cezaları ile karşılaşıyor. 657'deki düzenlemeye göre, ticaret yapan ya da memurlara yasaklanan işlerde bulunanlara kademe ilerlemesinin durdurulması cezası veriliyor.
