Türkiye'nin dört bir yanında çiftçilerin şeker pancarı sökümü mesaisi başladı. Üreticiler, tarlalardan hasat ettikleri şeker pancarlarını kamyon ve TIR'lara yükleyip şeker fabrikasına teslim etmeye başladı. Türkiye'de devlete ait 15, özel sektöre ait 12 ve pancar kooperatiflerine ait 6 olmak üzere toplamda 33 şeker fabrikası faaliyet gösteriyor. Türkiye genelinde geçen yıl 86 bin 296 çiftçi pancar ekti ve hasat edilen 18 milyon ton pancardan 2,5 milyon ton şeker üretildi. Kuraklık nedeniyle geçen yıl düşük gelen şeker pancarı rekoltesinin bu yıl 20 milyon tona ulaşması bekleniyor.
BEREKETLİ HASAT ÇİFTÇİNİN YÜZÜNÜ GÜLDÜRÜYOR
Yağışların iyi gitmesi nedeniyle bu yıl verimli bir şeker pancarı hasadı var. 1 Ekim itibarıyla sökümüne başlanan şeker pancarının tarladan fabrikaya uzanan yolculuğuna şahitlik etmek için Erzurum Aşkale’deki çiftçilerin arasına karıştık. Bereketli tarlalarda pancar sökümünü ve fabrikadaki işlemlerini yerinde izledik. Albayrak Grubu’nun iştiraklerinden Mezra Ziraat’ın ve Erzurum Şeker Fabrikası ile sözleşmeli olarak çalışan çiftçilerin pancar tarlalarını ziyaret ettik. Üreticilerin bu yıl ki rekolte bereketinden dolayı yüzü gülüyor.
SABAH ERKENDEN SÖKÜM BAŞLIYOR
Mezra Ziraat’ın sağladığı teknolojik makine ve ekipman sayesinde pancarın sökümünü yapan çiftçi, ürünlerini kısa sürede hasat ettikleri için mutlu olduklarını söylüyor. Sabahın erken saatlerinde tarlaya varan çiftçiler, söküm işlemi için randevulaştıkları 6 sıralı söküm makinesi diğer ekipmanları heyecanla bekliyor. Önce söküm yapılıyor. Bir makine günde 200 dekar pancar söküyor. Pancar silosunda toplanıyor ürünler, bir yandan da TIR'lara yüklenerek şeker fabrikasına taşınıyor.
İŞLENEN PANCARIN YÜZDE 14-15'İ ŞEKERE DÖNÜŞÜYOR
Fabrikaya ulaşan pancar; ayıklama, kıyım ve rafine işlemlerinin ardından kristal şekere dönüştürülüp 50 kiloluluk çuvallara dolduruluyor. Pancarın verimini kaybetmeden bir an önce işlenmesi için fabrika 24 saat çalışıyor. Fabrikaya ulaşan pancarın işletmeye girip şeker olarak çıkması ortalama 24-36 saat arasında değişiyor. İşlenen pancarın yüzde 14-15’i şekere dönüşürken, yüzde 25-30’u küspe, geri kalanı ise melas denilen yan ürüne dönüşüyor. Bölge çiftçisinin anlaşmalı olarak çalıştığı Şukkar Erzurum ve Erzincan Şeker Fabrikası, günde 6 bin ton pancar işleyerek kristal şeker üretiyor.
SÖKÜM KOLAYLAŞINCA EKİM ALANLARI ARTTI
Şeker pancarı söküm işlemlerinin makineler sayesinde kolaylaşması, yağmurlama sulama sistemlerinin Mezra Ziraat sayesinde yaygınlaşması ile çiftçinin pancar ekim alanları arttı. Çiftçiye verilen desteklerin cazip hale gelmesi de üretimin artmasını sağlıyor. 1 Ekim’de başlayan söküm dönemi daha önce 2-3 ay sürerken, teknolojik tarım aletleri sayesinde bu işlemler daha kısa sürüyor. Elle ve insan gücüyle yapılan 25 dönümlük şeker pancarında söküm daha önce 15 gün sürerken, şimdi aynı büyüklükteki tarlanın hasadı söküm makinası ile 1 saatte tamamlanıyor. Önceden bir çiftçi 20 dönüm bir araziyle ancak ilgilenebiliyorken; şeker fabrikasının sağladığı modern sulama sistemleri ve son teknoloji yeni makina ekipmanlarıyla 300-400 dekar alanda üretim yapabiliyor.
Sukkar'ın kapasitesi yatırımlarla arttı
- Sukkar Erzurum Şeker Fabrikası İşletme Müdürü Mustafa Acar, geçen yıl Erzurum ve Erzincan fabrikalarında 410 bin ton pancar işlediklerini söyledi. Bu yılki hasatta 2020'deki verilerin yakalanacağına işaret eden Acar, “Erzurum ve Erzincan fabrikamızda 77 bin ton şeker üretecek şekilde pancar alıyoruz. Bu yıl iki fabrikanın işleyeceği pancar miktarında hedefimiz 535 bin ton. 77 bin ton şeker üretimini yakalamaya çalışacağız. Pancarı alıp işleyip nihai ürün olarak kristal şekere dönüştürüyoruz” dedi. Pancarın işletmeye girip şeker olarak çıkma süresinin 24-36 saat arasında olduğunu belirten Acar, yapılan yatırımlar sayesinde Erzurum Şeker Fabrikası’nın günlük pancar işleme kapasitesinin 4 bin tona çıktığına dikkat çekti.
- FABRİKA KENDİ ENERJİSİNİ ÜRETİYOR
- Pancar’dan sadece şeker elde edilmediğini anlatan Fabrika Müdürü Acar, şunları anlattı: “Pancarın içerisindeki şekeri aldıktan sonra difüzyondan çıkıyor. Buna küspe diyoruz. Hayvan yemi olarak satıyoruz. 100 ton pancar işlediğiniz zaman 14-15 ton şeker alırız. 25-30 ton küspe alıyoruz. Hiçbir şey çöpe gitmiyor ve israf olmuyor. Şeker fabrikalarının en önemli özelliği kendi enerjisini kendisi üretebilmesi. Tesiste kullandığımız bütün enerjiyi kendimiz üretiyoruz. Ana ürün kristal şeker, yan ürünler ise küspe ve melas.”
Rekolteden memnunuz
Şeker pancarı üreticisi Sefa Soydan, 15 yıldır bu işi yaptığını belirterek, bu yılki hasattan çok memnun olduklarını söyledi, Soydan, şu bilgileri verdi: "Son teknoloji yağmurlama sistemleri de var. Bundan dolayı verimimiz daha yüksek. Fabrikaya sözleşmeli tarım yaptığımız için ürünümüzün satış derdi yok. Pazarlamada hiçbir sıkıntımız yok. Ekim ve sökümde hep bizim yanımızdalar. İlkbaharda avanslarımızı alıyoruz. Gübre ve tohumu da veriyorlar. İşimiz kolaylaşıyor. Yükleme ve söküm makinalarını da gönderiyorlar. Bu yıl 100 dekar bir alan ekim yapıp 600 ton ürün aldım."
Daha çok üreteceğiz
- Şeker fabrikasında bölge çavuşu olarak çalışan Sinan Yıldız, kendisine bağlı bin 600 dekar arazide şeker pancarı ürettiklerini ifade ederek şunları kaydetti: “12 sıralı ekim makinesiyle pancarın ekimini yapıyoruz. 6 sıralı makinalarımızla sökümü yapıyoruz. Bu işler artık son teknoloji makinalarımız ile çok kolaylaştığı için büyük dekarlarda ekim yapmak mümkün. Biz de bunu teşvik etmeye çalışıyoruz. Devletin verdiği imkanlar her neyse aynısını şu an Albayrak Grubu da sağlıyor. Güzel bir sezon geçiriyoruz. Şu an hasadımızı yapıyoruz. Bu yılki hasat çok güzel. Üretmeye devam edeceğiz.”
