ABD Adalet Bakanlığı’nın görevlendirdiği özel savcı Robert Hur’un Başkan Biden’la ilgili ‘hafızası zayıf, iyi niyetli, yaşlı bir adam’ şeklindeki ifadeleri Biden’ın yaşıyla ilgili tartışmayı tekrar alevlendirdi. Biden’ın bir türlü kurtulamadığı yaşlı ve dinamizmden uzak imajı, Kasım seçimlerinde en büyük dezavantajı olarak görünüyor. Amerikan tarihinin görevdeki en yaşlı başkanı sıfatına haiz Biden, Kasım seçimlerinde en yaşlı başkan adayı olarak kendi rekorunu kıracak. 81 yaşındaki Biden’a karşı 77 yaşındaki Trump’ın aday olması, Amerikan seçmenini en yaşlı başkanını seçmek zorunda bırakacak. Yaş ayrımcılığı yapılmasının haksız olduğunu savunanlar olsa da Biden’ın ileri yaşı seçimin kaderini etkileyebilecek derecede önemli bir tartışma haline gelmiş durumda. Biden’ın hafıza problemlerine ilaveten kamuoyu önüne son derece kontrollü koşullarda ve kısa süreli olarak çıkması, Trump’ın daha dinamik görüntüsü karşısında ciddi bir handikap olarak öne çıkıyor.
Özel Savcı Hur, Biden’ın gizli belgeleri Beyaz Saray dışına çıkarmasıyla ilgili bir soruşturma yürüttü. Benzer bir soruşturma Trump için de açılmıştı ve Adalet Bakanlığı sadece Trump’ın soruşturulduğu imajı oluşmaması için Biden için de bir savcı atamıştı. Savcı Hur raporunda kovuşturmaya gerek olmadığı sonucuna vardı ancak Biden’la ilgili siyasi operasyon kokan ifadeleri bir anda fırtına kopardı. Biden’ın çok sinirlendiği her halinden belliydi ve raporua sert cevap vermek için alelacele podyuma çıktı. Yaşının problem olmadığını ve başkanlık için en kalifiye aday olduğunu söyledikten sonra, Mısır Devlet Başkanı Sisi’yi Meksika Başkanı’nı karıştırınca deyim yerindeyse kendi ayağına sıkmış oldu. Biden’ın yaşıyla ilgili yayınlardan ne kadar rahatsız olduğu zaten biliniyordu ancak başkanın bununla ilgili savunmacı tavrı meselenin çok daha geniş biçimde tartışılması sonucunu getirdi.
Şubat ortasında kayıtlı seçmenler arasında yapılan anketlerden birinde (Quinnipiac Üniversitesi) Biden’ın %49, Trump’ın ise %45 desteğe sahip olduğu görülüyor. Aynı ankette %69’luk bir kesim Biden’ın başkanlık için fazla yaşlı olduğunu düşünürken %57’lik bir kesim de Trump’ın fazla yaşlı olduğu kanaatinde. Bu oranlar yaşlılık meselesinin Biden aleyhine çalıştığını ancak bir yandan da bunun oy davranışını değiştirmekte etkisiz kaldığını gösteriyor. Diğer bir deyişle, seçmen her iki adayın ileri yaşından şikayetçi ve Biden’ın mental sağlığının daha büyük bir sorun olduğunu düşünüyor. Ancak rakibi Trump’a karşı direncin yaş konusundaki çekincelerden daha güçlü olduğunu söylemek mümkün. Biden’ın tekrar aday olmakta ısrarcı olmasına karşı eleştirel sesler yükselse de bunların cılız kalması, Demokratların ‘aman Trump olmasın’ hissiyatıyla Biden’a mecbur olması sonucunu doğuruyor. Bu hissiyatın Biden için avantaj olduğu söylenebilir ancak yeniden seçilmesi için ihtiyacı olan seçim coşkusunu yaratıp yaratmayacağı kuşkulu.
Biden başkan olduğunda, Amerikan tarihinin en yaşlı başkanı olarak görevini tamamlayan Reagan’dan bile daha yaşlıydı. Reagan, ikinci dönem için aday olduğunda ilerleyen yaşı tartışma konusu olmuş ancak bunu lehine çevirmeyi becermişti. Rakibi Walter Mondale ile çıktığı tartışma programında kendisine ilerleyen yaşının bir ulusal güvenlik krizinde sorun olup olmayacağı sorulunca, Reagan son derece zeki ve esprili bir yanıt vererek tartışmayı avantaja çevirmişti. Reagan, “Bu kampanyada yaş meselesini sorun etmeyeceğim, siyasi amaçlarla rakibimin gençliğini ve tecrübesizliğini istismar etmeyeceğim” cevabıyla Amerikan siyasi literatüründe sıkça anılan tarihi bir cevap vermişti. Reagan’ın kendinden emin ve esprili cevabına bakıldığında, Biden’ın agresif bir biçimde savunmaya geçmesi bu konuda rahat olmadığını açıkça gösteriyor. Ekibinin Biden’ın gaflarının ve hafıza sorunlarının ortaya saçılmasını engellemek için Başkan’ı medyadan uzak tutması da bu konunun daha da fazla gündemde kalmasını sağlıyor.
Sonbaharda kampanya döneminin son düzlüğüne girildiğinde, Biden’ın çok daha yoğun biçimde halk önüne çıkması gerekecek. Trump’ın temposuna yetişemezse yaş meselesi aleyhine işlemeye devam edecek. Özellikle salıncak eyaletlerde yarış çok çetin geçecek ve her iki adayın da dayanıklılığı test edilecek. Anketler yaş meselesinin Biden aleyhine işlese de oy davranışını değiştirmeye yetmediğini gösteriyor ancak adayların seçim sürecinde sağlık sorunu yaşaması yarışın kaderini değiştirebilir. Bu açıdan başkan yardımcısı adaylarının diğer seçimlerden daha da kritik öneme sahip olacağını öngörmek zor değil. Kamala Harris’in şu ana kadar başkanlık koltuğunu doldurabilecek bir profil çizdiğini söylemek zor. Trump’ın seçeceği yardımcı adayının Harris’ten daha güçlü bir profil ortaya koyması durumunda, Biden kampanyasının işi çok daha zor hale gelecek.
