Dünya Doğusu ve Batısıyla, yeniden yapılanırken, Türkiye de, devletiyle ve milletiyle barışıyor. Anadolu''da Cumhuriyet tarihi boyunca, devlet ve millet arasında derinden derine, büyük bir soğuk savaş yaşandı. Devlet, milletin bin yıllık birikimini bir kenara iterek, bütün değer ve kurumlarıyl,a siyasal yapı ve kültürel dokuda, köklü değişiklikler yaptı. Devletin silahlı elleriyle, milletin köklerinden koparıldı.
***
Devlet ile millet arasına inşa edilen Berlin Duvarı, milletin söz sahibi olduğu, çok partili dönemde, yer yer yıkıldı. Ancak, her on yılda bir yapılan darbelerle, duvar sürekli tamir edildi. Küre dünyanın kare dünyaya dönüşmesi ve seksenli yıllardan sonraki gelişmeler, ülkelerdeki duvarları bir bir yıktı. Artık dünyanın hiçbir ülkesinde, Berlin Duvar''larına yer yok. Türkiye''nin de Berlin Duvarı çöktü, altında devlet kaldı. Anadolu insanı daha az devlet, daha çok millet istiyor.
***
Tarihin her döneminde, milletler ağaç, devletler meyva olmuşlardır. Nasıl ağaçsız meyva olmazsa, milletsiz de devlet olmaz. Türkiye''nin yaşayan en önemli, en etkili düşünür ve şairi Sezai Karakoç''un vurguladığı gibi: ''Devlet, iyiliği yerleştiren, kötülükle savaşan en büyük millet organizasyonudur'' ve ''Devlet, milletin, medeniyet ve yücelik için organize oluşunun ifadesidir.'' Devlet millete hizmet için vardır. Her millet devletiyle bilinir. Bir millet devletinden belli olur.
Dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, devletler, milletler kendilerini kabul eder ve benimserlerse, uzun ömürlü ve kalıcı olurlar. Devletler milletlerin, ekonomik, siyasal ve kültürel hayata yansıyan yüzleridir. Zengin milletlerin, güçlü devletleri olur. Ancak, devletlerin gücü ordularının kusursuzluğundan önce, adaletlerinin kusursuzluğuna dayanır. Dünyanın her yerinde, devlet ile millet arasındaki uyum ve düzen, adaletle sağlanır. Adaletin en büyük ve en güçlü güvencesi devlettir. Adaletin terazisi, kılıçtan daha keskindir.
Adaletin sağlanması için, devletin kurumlarıyla, milletin bütün kesimlerinin elele vermeleri gerekir. Devlet ile millet arasında altın oranda bir dengenin oluşmasında aydınlar vazgeçilmez bir görev ve sorumluluk yüklenirler. Aydınlar devlet ile millet arasındaki ortak alanı sürekli büyüterek, ekonomik, siyasal ve kültürel hayata yeni boyutlar kazandırırlar. Aydınlar hem devletin, hem milletin sözcüsüdürler. Aydınların sustuğu bir ülkede kimse konuşmaz.
***
Aydınlar, yüzyılların içinde büyük sınavlardan geçerek, bugünlere gelen eserleriyle, milletleri geçmişten geleceğe taşırlar. Aydınlar, hiçbir zaman, ya devlet ya millet demezler, iki gözden biri ağlarken, birinin gülmeyeceğini bildikleri için, hem devlet hem millet derler.
***
Meyvaları devletler olan milletlerin ağaçları, aydınların özenle korudukları bahçelerde büyürler. Her aydın usta bir bahçevandır.
***
Devletler milletleriyle, milletler aydınlarıyla varolurlar.
***
Birbirleriyle barışmayan iki Türkiye, birbiriyle savaşır.
***
İki Türkiye bir Türkiye olmazsa yok olur.
