Tatar Ramazan dizi sürgününde

00:002/05/2013, Perşembe
G: 6/09/2019, Cuma
Sema Karabıyık

Murat Cemşir, "iyi fikirler uzun dizi sürelerinden dolayı bozuluyor, hikaye tükendi, biz de diziyi bitirme kararı aldık" diyerek, İşler Güçler"in final yapma nedenine açıklık getirdi. Uzun dizi sürelerinin hikayeleri birbirine benzetip tükettiği, seyircinin de izlerken tükendiği bilinen bir gerçek. Her fikir, her dizi kaldırmıyor uzun süreyi, çoğunlukla da ölü doğum gerçekleşiyor dizi sektöründe. Bütün iyi niyetime rağmen Tatar Ramazan"ın da prematüre bir doğuma imza attığını düşündüm izlemeye çalışırken.1990"lı

Murat Cemşir, "iyi fikirler uzun dizi sürelerinden dolayı bozuluyor, hikaye tükendi, biz de diziyi bitirme kararı aldık" diyerek, İşler Güçler"in final yapma nedenine açıklık getirdi. Uzun dizi sürelerinin hikayeleri birbirine benzetip tükettiği, seyircinin de izlerken tükendiği bilinen bir gerçek. Her fikir, her dizi kaldırmıyor uzun süreyi, çoğunlukla da ölü doğum gerçekleşiyor dizi sektöründe. Bütün iyi niyetime rağmen Tatar Ramazan"ın da prematüre bir doğuma imza attığını düşündüm izlemeye çalışırken.

1990"lı yıllarda çekilen Tatar Ramazan, 1942 yılında Cumhuriyet gazetesinin o dönem attığı manşetlerle başlar. İkinci dünya savaşı yılları, ekmeğin karneyle alındığı, şeker yerine kuru üzümle çay içildiği, nohut kahvesi içildiği zamanlar. Demir çarıklarla yaya sürgünü yapıldığı ancak toplu sürgünde vasıtaya binildiği zamanlar. Geniş imkanlarla çekilen dönem dizilerinden sonra, bugüne nazaran kısıtlı imkanlarla çekilen filmlerin dönemi anlamak ve hissettirmekte ne kadar başarılı olduklarının hakkını teslim etmek gerekiyor.

Filmler başarılı bir dönem fotoğrafı çekerken; dönem dizileri ise fotojenik görüntü peşinde mekanik bir dönem görüntüsünden öteye geçemiyor.

Film sıradan bir kunduracı iken efsaneye dönüşen Tatar Ramazan"ı anlatırken; dizi versiyonunda mesleği demirci olarak değişiyor. Aynı kanalda yayınlanan Karadayı"nın Mahir"inin de kunduracı olmasından dolayı zorunlu bir değişiklik yapılan. Karadayı Tatar Ramazan"dan bir hayli beslenmiş, kunduracı, idamlık mahkum bahsi gibi; Tatar Ramazan"ın dizi versiyonunun hayata geçirilmesi ise Karadayı"nın gördüğü ilgiyle bağlantılı. Babaya yapılan haksızlıktan dolayı başı derde giren Mahir de Ramazan"a mihmandarlık ediyor.

Tarla sorunu nedeniyle adam öldürüp hapse giren, meşru müdafaadan dolayı dört yıl ceza alan Tatar Ramazan"ın hapisten çıkışıyla başlar film. İşlediği suçtan dolayı pişmanlık duyan, sevdiği kızla uzaklara gitme planları yaparken kan davası neticesi tekrar suça itilen bir adamdır Tatar Ramazan. Karanlıkta pusuya düşürüldüğünde yine canını kurtarmaya çalışırken, ağanın azmettirdiği yeğeninin ölümüne sebep olunca, bu sefer adalet 11 yıl olarak keser cezasını. Hapse girmesine sebep ağalık düzeninin içerde aynen devam ettiğini görünce tek kişilik mücadelesine başlar.

Dizi ise müteşebbislerin önünü açmak için çarşıdaki esnafı yerinden etmeye çalışan belediye reisinin Tatar Ramazan"ın babasını tartaklaması, Tatar Ramazan"ın bu duruma kayıtsız kalamaması ve reisi bıçaklamasıyla başlıyor. Küçük esnafın nasıl yok olduğu, unutulan meslekler galerisinin nasıl oluştuğuna dair iyi bir başlangıçtı. Yapılan değişiklik bu kadarla sınırlı değil. Film versiyonunda Tatar"ın sevdasından hiçbir şartta vazgeçmeyen, sevdasını ölümsüzleştiren Zeynep, dizi versiyonunda Süreyya ismini almakla başlamış değişikliğe. Dayı yerini babaya bırakmış, son yılların dizi klişesi namus düşkünü ahlaksız baba ete kemiğe bürünmüş Süreyya"nın babası olarak. Tatar Ramazan hapse girdiğinde hamile olduğu anlaşılan Süreyya"nın eline urgan vererek çözüm üreten baba, zengin bir adamla evlenen, yedek baba formülünü devreye sokan Süreyya"yı baş tacı etmeye yeltenir ama yüz bulamaz kızından. Son yıllarda onlarca dizide benzer hikayeyi seyretmişken klişelere kurban etmişler Zeynep"in temiz ve sadık aşkını. Yakın geçmiş hikayeleri yazarken bugünü aynen geçmişe taşımakta sakınca görmeyenler, uzak geçmişi yakın geçmişe taşırken köklü değişiklik yapma ihtiyacı hissediyor nedense.

Hapishanede isyan çıkardığında kamera tarafından nazara verilen sol elindeki yüzükten dolayı muhafazakar sosyalist tanımlaması uygun görülse de "Merhametsiz olan kaderdir, bu dünyanın hesabı ahirete kalmaz" söylemleri muhafazakar anlayıştan uzağa düşürüyor Tatar Ramazan"ı. Yazan, söyleyen, çeken "kader merhametsiz" derken ne dediğinin bilincinde mi acaba?