BTK, ‘onay’ şartıyla ayrıca 888’li hatlardan gönderilen ‘kefilsiz ve şartsız kredi verileceği veya hediye çeki kazanıldığı’ mesajlarıyla dolandırıcılık yapılmasının önüne geçti.
Abone Ol
Haber MerkeziDiğer
BTK'dan 888 numaralı önlem: katma değerli hizmetlerde mağduriyet gideriliyor.
Dolandırıcılıkta sınır tanımayan sahtekarlar, son haftalarda ‘kurye tuzağı’ ile yeni kurbanlar buluyordu. Dolandırıcılar, kurbanlarını ağlarına şöyle düşürüyordu: Sizi telefonunuzdan birisi arıyor, ‘Şu an evinizin kapısının önündeyim. Kuryeniz var’ derken telefon kapanıyor. Siz de yarım kalan konuşma üzerine nereden, neyin geldiğinin büyük merakıyla, telefonunuzda görülen numarayı aradığınızda, 0888 ile başlayan bir numarayı aramanız için yönlendiriliyorsunuz.
1 AYDA 1 YILLIK FATURA
Posta Gazetesi'nde yer alan habere göre bu ‘0888’ ile başlayan numarayı aradığınızda ise ciddi zarara uğruyorsunuz. Çünkü bu hatların tarifesi, ‘katma değerli hat’ olarak sınıflandırıldıkları için daha pahalı.
Aradığınızda 7 saniyede bir 25 lira ücret kesiliyor. Sizi telefonda yaklaşık 4-5 dakika bu şekilde bekletiyorlar. Sonra telefon kapanıyor. Artık o ayki faturanızda mevcut ödeme miktarınızın üstüne 1000 liraya yakın bir fazlalık ekleniyor. Yani bir ayda yıllık bir fatura ödüyorsunuz.
REKLAM
BTK DEVREYE GİRDİ
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) harekete geçti. BTK, 888/898’li numaralarla ilgili katma değerli hizmetlerde yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla hatların, 888’li hizmete açılmasında ‘abonenin onayı’ zorunluluğu getirildi. Hatları 888/898’li numaralara kapalı abonelere, bu numaralara doğru çağrı başlatılması halinde bilgilendirme anonsu da ücretsiz yapılacak.
TİCARİ HAT PARA KAZANIYOR
BTK’nın kararını olumlu bulan Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük, ‘katma değerli hattın’ ne anlama geldiğini şöyle açıkladı:
“888’li hatlara, katma değerli hat denmesinin nedeni, ticari hat olmaları. Yani bir kurum ya da kuruluş 888’li hattın ‘sağlık danışma hattı’, ‘sosyal güvenlik hattı’, ‘tüketici hukuku hattı’ gibi taleplerle kendisine özel açılmasını talep edebilir. Buradaki önemli bir detay da 888 arandığında, aranan hat, daha fazla ücret tarifesi uygulanması nedeniyle, para kazanıyor. Normal diğer hatlarda ise ücret tarifeniz kadar oluyor.”
Kimimiz erimiş çikolatayı bardağına doldurup yudumlamayı seviyor, kimimiz de kekin pastanın çikolatasız olanının yanından bile geçmiyor. Peki bu kadar sevilen çikolata hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz?
Öncelikle Türkiyeden başlayalım. Evet, Çok seviyoruz dedik ama, Türkiyede çikolata tüketim miktarı aslında oldukça düşük.
Yıllık ortalama çikolata tüketimi kişi başı 2-3 kilogram civarında. ABDde ise ortalamaya vurulduğunda her saniye 45 kilogram çikolata tüketiliyor! Bu da yıllık yaklaşık 1,3 milyar tona tekabül ediyor.
Çikolatanın hammaddesi kakao bitkisinin meyveleri. Malvaceae ailesinin bir üyesi olan kakao bitkisinin bamya ve pamukla yakın akraba olduğuna inanmak da güç ama gerçek.
Kakaonun ana vatanı Amerika kıtası, daha da net söylemek gerekirse Güney Amerika. Başta Meksika olmak üzere, Güney Amerikanın neredeyse tamamında milattan önce 300lü yıllarda kakaodan yapılma fermente içecekler karşımıza çıkıyor. Günümüzde kakao üretiminin adresi Afrika kıtası. Sabahta yer alan habere göre dünyadaki kakaonun yüzde 70i Afrikada, yüzde 30u ise tek başına Fildişi Sahilinde üretiliyor.
4000 yılı aşkın tarihinin çok büyük bir kısmında çikolata bugün bildiğimiz gibi tatlı bir yiyecek değil, acı bir içecek olarak tüketilirdi. Ancak geçmişte kakao sadece içecek üretmekte kullanılan bir gıda maddesinden çok daha önemliydi. Aztekler bilgelik tanrısı Quetzalcoatla adak olarak kakao taneleri sunardı.
Hatta kakao taneleri para birimi olarak kullanılırdı.
Kakaonun Avrupa kıtasına gelişi ise Kristof Kolomb sayesinde oldu. 1502deki dördüncü seferinin sonucunda Kolomb kakao tanelerini İspanyaya getirse de, İspanyol din adamları çikolatayı İspanya kraliyet ailesine tanıtana kadar kimse kakaonun ne işe yaradığını anlamadı. İspanyol komutan Hernan Cortesin 1519da Montezumanın sarayında çikolatayla tanışan ilk Avrupalı olduğu zannediliyor. Çikolatanın Avrupaya geliş tarihinin ise 7 Temmuz 1550 olduğuna inanılıyor ve bu tarif Dünya Çikolata Günü olarak kutlanıyor.
1 kilogram çikolata üretmek için 800den fazla kakao tanesine ihtiyaç var. Her çikolata barında ortalama 8 böcek parçası olduğunu da söyleyelim.
Tüm dünyada bilinen dört tür çikolata var: Bitter, sütlü, beyaz ve ruby diye bilinen pembe çikolata. Ruby İsviçrede Barry Callebaut isimli ünlü çikolatacı tarafından 13 yılı aşkın süre devam eden çalışmaların sonucunda ortaya çıktı ve yakın zamanda tüm dünyaya tanıtıldı. Renginin pembe olmasının sebebi boya ya da meyveler değil, kakao çekirdeklerinin pigmentleri; yani doğal olarak pembe.
Beyaz çikolatanın geçmişi ise 80 yıl civarında. Ancak beyaz çikolatanın temeli kakao çekirdeklerinin farklı kısımlarından elde edilen kakao yağı. Bu nedenle beyaz çikolata aslında çikolata kabul edilmiyor. Sütlü çikolatayı ilk defa üreten kişi ise İsviçreli Daniel Peter. Kakaoya süt tozu katılmasıyla ortaya çıkan sütlü çikolatanın doğum yılı ise 1875 veya 1876.
İlklerden devam edelim… Dünyadaki ilk çikolata barı, 1842de İngilterede Cadbury şirketi tarafından üretilmiş. Dışı şeker kaplı draje çikolataların ve sürülebilir fındıklı çikolata kremasının ortaya çıkışı ise 1940lı yıllar. İkinci Dünya Savaşı koşullarında, askerlerin eriyip akmadan çikolata keyfi yapabilmesi için dışı şekerli çikolatalar icat ediliyor. Aynı dönemlerde İtalyada bir pastacı da çikolata stokunu daha uzun süre kullanabilmek için içine fındık püresi ilave ederek sürülebilir çikolatayı ortaya çıkarıyor.
Biraz da çikolatanın enlerine bakalım. Dünyanın en pahalı çikolatası Danimarkalı ünlü şef Fritz Knipschildt tarafından 1999da üretildi. Chocopologie Chocolate Truffle adıyla bilinen bu çikolataların kutusu 2600 dolara (yaklaşık 14000 TL) satıldı. En pahalı çikolata barı ise Ekvador merkezli çikolata markası Toak tarafından üretildi. 50 gramlık bir barın fiyatı 2017 yılında 365 dolar (yaklaşık 2000 TL) idi. Tamamı el yapımı olan Toakın çikolataları sınırlı sayıda üretiliyor ve fiyatı 275 dolardan başlıyor. Bu çikolatalar özel yapım ahşap kutularda, tadım maşasıyla birlikte satılıyor. Yani yerken bile elinizi değdirmiyorsunuz.
En ağır çikolata İngilterede üretildi. 2011 yılında Guinness Rekorlar Kitabına giren bu çikolatanın ağırlığı 5792,5 kilogramdı. Eni ve boyu 4er metre olan çikolatanın kalınlığı da 35 santimetreydi.
Dünyanın en büyük çikolata üreticilerinden biri olan Belçikada yıllık 220 bin ton çikolata üretiliyor. Daha da ilginci, Brüksel Uluslararası Havalimanının dünyada en fazla çikolata satılan yerlerin başında gelmesi. Hatta Belçikada 2013 yılında sınırlı sayıda çikolata aromalı posta pulu bile üretilmiş. O dönemde posta yazışmaları artmış mıdır acaba?
Peki çikolatanın vücudumuza nasıl etkileri var? Çikolatanın erime sıcaklığı 34 derece. Bu nedenle elimizde uzun süre tuttuğumuzda ya da ağzımıza attığımızda çikolata erimeye başlıyor.
Bir damla çikolata yediğimizde vücudumuza 45-50 metre yürümeye yetecek kadar enerji girişi oluyor. İçeriğindeki kafein ve şeker nedeniyle çikolatanın çocuklarda hiperaktiviteye neden olabileceği belirtiliyor.
Yetişkinler çikolatanın kokusunu aldıkları anda beyinlerinde theta dalgaları uyarılıyor ve rahatlıyorlar. Üstelik özellikle bitter çikolata tam bir antioksidan deposu ve kan basıncını düşüren bir kalp dostu. Serotonin ve endorfin salgılamanızı hızlandırıyor ve size kendinizi iyi hissettiriyor. Antibakteriyel özelliği de olan çikolata, dişleri çürümeye karşı koruyor. Öksürüğe de öksürük şurubundan bile iyi geldiği söyleniyor.
Ancak sağlığa bunca faydaları olan çikolatayı yiyebileceğiniz maksimum miktar, 10 kilogram. Çikolatanın 10 kilodan fazlası, yiyeni zehirliyor ve ölümle sonuçlanabiliyor. Zehirlenme demişken, kediler ve köpekler için de çikolatanın küçük miktarları bile çok zararlı. Bu nedenle minik dostlarınızı çikolatadan uzak tutun.
Çikolatayı buzdolabında saklamak hata. Bunun yerine serin ve kuru bir yerde saklamak gerekiyor. Üzerinde beyaz çizgiler oluşması çikolatanın bozulduğu anlamına gelmiyor. Sadece içindeki yağ ve şekerin ısı nedeniyle kristalize olması sonucu böyle bir görüntü oluşuyor. Beyazlaşan çikolata gönül rahatlığıyla yenebilir.
50 gramı 2000 liraya satılıyor
7'den 70'e herkesin sevdiği çikolatanın tarihçesini, nasıl üretildiğini, faydalarını, zararlarını bilmeyenimiz çoktur... İşte çikolata hakkında bilinmeyen garip gerçekler...
