Tarihe birçok konuda ışık tutan, siyasi ve sosyal meselelere çözüm getiren Osmanlı arşivleri Yunanistan’ın hızla silahlandırdığı adalara ilişkin de bilgileri bulunduruyor. Adalara ilişkin çoğu tapu kaydı olan tarihi belgeler Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığı’nda bulunan Kuyud-ı Kadime Arşivi’nde özenle muhafaza ediliyor. Yurt Dışı Kayıt ve Araştırma Hizmetleri Birim Sorumlusu Hakkı Şahin, arşivlerinde bulunan Yunanistan’a ait Tapu Zabıt Kayıt Defterleri hakkında Yeni Şafak’a bilgi verdi.
YUNANİSTAN’A AİT 1721 TAPU DEFTERİ
Şahin, şunları söyledi: Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığı arşivinde 26 ülkenin kayıtları bulunuyor. Bu ülkelerden Yunanistan bölgesine ait özel mülkiyete ilişkin tapu kayıtlarının bulunduğu Osmanlıca ile yazılı 1847 ile 1912 yıllarını kapsayan bin 721 adet Tapu Zabıt Kayıt Defteri mevcut.
324 ZABIT KAYIT DEFTERİ
Arşivde Siroz, Preveze, Limmi, Rodos, İstanköy, Midilli, Semadirek, Sakız, Kalonya Nahiyesi (molova), İpsara Nahiyesi (Sakız), Leryoz, Kalmiyoz/Kalimnoz, Karyot, Batnoz Nahiyesi (Leryoz), İncirli Nahiyesi (İstanköy), Yonda Nahiyesi (Midilli), Bozbaba Nahiyesi (Limni), Taşoz, Yere Nahiyesi (Midilli), Mandemande Nahiyesi (Midilli), Ayasu Nahiyesi (Midilli), Velestin, Kardiçe, Kandiye, Hanya, Manofaç (Girit), Resmo, Ayvasil, Yerepatra, Pezye, Temnos, Kisamor, İstiye, Aykoron, Merablı, Malvis/Malviz adalarına ait 324 ait Zabıt Kayıt Defterleri de bulunuyor.
ARAŞTIRMACILARIN HİZMETİNE AÇIK
Mali ve askeri amaçlarla yapılan ve tımar sisteminin de dayanağı olan, devletin tüm vergi gelirlerinin ve bu gelirlere bağlı olarak organize edilen idari, iktisadi, askeri sistemin bir düzen içerisinde yürütülebilmesi ve sıkı kurallarla kontrol altında tutulabilmesi için 15 ile 17. yüzyıllar arasında tutulan Yunanistan’a ait 7 adet Tahrir Defteri, yerli ve yabancı araştırmacıların araştırmalarına açık.
95 MALİK, BELGE İÇİN BAŞVURDU
Yunanistan’da taşınmazı bulunan kişi, kurumun web sitesinde bulunan yurt dışı kayıt formu doldurarak başvurusunu yapabiliyor. Kurum yetkililerine ulaşan başvurular ilgi personellerce incelenir ve TARBİS aracığıyla gerekli araştırması yapılıp sonucundan başvuru sahibine bilgi verilir. Son 10 yılda kurumumuza adalar için yapılan başvuru sayısı 95 adet.
Midilli Mufassal Defteri sergileniyor
Defter Emini Server Efendi Sergi Salonunda Midilli Adası Mufassal Defteri sergileniyor. Defteri, gelen ziyaretçiler görebiliyor. Midilli Adası Mufassal Defteri ile birlikte mülknamede özel alanda korunuyor.
Defterlerde ne var?
- Tapu Zabıt Kayıt Defteri’nde gerek taşınmaza ve gerekse malike ait bilgiler “İli, ilçesi, köyü ve mahallesi, mevki, nev’i ve cinsi, miktarı, sınırı, edinme sebebi, vakıfla ilişiği, maliki, uyruğu, tapu kaydının tarihi ve sıra numarası, kaydın nereden geldiği ( tedavül durumu), kaydın nereye gittiği (tedavül Durumu)” yer alıyor.
Güvenlik üst düzeyde
Arşiv belgelerinin bulunduğu oda ile Defter Emini Server Efendi Sergi Salonu’na sadece yetki verilen kişiler girebiliyor. Parmak okutularak kapı açıldıktan sonra salonun içinde ayrı bir şifre girilmesi gerekiyor. Şifre girilmediği takdirde alarm çalmaya başlıyor.
Ata mallarını ararken faydalı
- Söz konusu arşiv gerek Yunanistan’da ikameden gerekse dışında olanlara geçmişe ilişkin hak aramalarında kaynak oluşturuyor. Atalarına ait mallar için Yunanistan’a dava açılabiliyor. Selanik merkezindeki Ladadika’da (Yağcılar), dedelerine ait taşınmazlar için başvuru yapan aile, bu arşivdeki belgelere başvuru yaparak dava açmıştı. Yunanistan mahkemelerinden bir netice alamayan malikler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne konuyu taşımış mahkeme de “Mülkiyet hakkı ihlal olmuştur” şeklinde karar vererek Yunanistan’ı tazminata hükmetmişti.
