ANKARA- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in daveti üzerine Türkiye'de bulunan Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin'e, dün akşam Çankaya Köşkü'nde düzenlenen törenle "Devlet Nişanı" verildi. Çin'in Doğu Türkistan'daki soykırım, baskı, zulüm ve insan hakları ihlallerini onaylarcasına verilen nişan tüm Türkiye'nin tepkisini topladı. Türkiye ziyareti bile, başta sivil toplum kuruluşları olmak üzere birçok siyasi tarafından kınanan Zemin'e verilen nişan, Ankara'nın Uygur Türkleri'ni hiçe saydığının göstergesi olarak kabul ediliyor. Resmi temaslarına dün başlayan Çin Cumhurbaşkanı için resmi karşılama töreni düzenlendi. Çankaya Köşkü'ndeki törende, konuşma yapan Demirel, Çin'in "köklü tarihi, büyük medeniyeti, muazzam insan ve ekonomik kaynaklarıyla" 21. yüzyılın en önemli küresel aktörlerinden biri olduğunu belirtti ve "Türkiye, Çin ile ilişkilerine büyük önem ve öncelik vermektedir" dedi. Türkiye ile Çin arasında kökleri tarihin derinliklerine uzanan güçlü bağlar bulunduğunu belirten Demirel, sözlerini şöyle sürdürdü: "Asya'nın iki ucunda iki büyük medeniyetin temsilcileri olan ülkelerimiz, bölgelerinde istikrar, denge ve refah unsuru olarak küresel ekonominin sunduğu yeni fırsatları birlikte değerlendirmek hususunda önemli işbirliği imkanlarına sahiptir." Demirel, iki ülke halkının da, tarihten kaynaklanan komşuluk ilişkileri nedeniyle benzer kültürel değerlerle birbirlerine yakınlık duyduğunu ifade ederek, "Ülkelerimiz arasındaki dostça ilişkiler karşılıklı saygı ve itimada dayanmaktadır" dedi. Demirel, "Başta Avrasya coğrafyasının barış, istikrar ve refahının kalıcı hale getirilmesi olmak üzere, iki ülkeyi yakından ilgilendiren bölgesel ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunduklarını" söyledi.
Jiang Zemin ise, görüşmelerinde yeni yüzyıla yönelik yeni işbirliği alanlarını araştıracaklarını bildirdi. Çin Devlet Başkanı, Türkiye ile Çin arasında geleneksel dostluk bağları bulunduğunu, İpek Yolu'nun tarihte iki medeniyeti birbirine bağladığını ifade etti. Jiang, iki ülke ilişkilerinin, diplomatik ilişkilerin kurulmasından sonra yapılan karşılıklı ziyaretlerle geliştiğini hatırlattı. Türkiye'deki temasları sırasında, başta Demirel ile olmak üzere Türk yetkililerle görüş alışverişinde bulunacağını belirten Jiang, bunun yanısıra iki ülke arasındaki mevcut işbirliğinin değerlendirilerek, "yeni yüzyıla yönelik yeni işbirliği alanlarının araştırılacağını" kaydetti. İki lider, törenin ardından başbaşa görüşmeye geçtiler. İki ülke heyetleri, bu görüşmenin ardından Demirel ve Jiang'ın başkanlığında biraraya geldiler.
ANKARA- FP Grup Başkanvekili Abdüllatif Şener, Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin'e, "Hangi gerekçeyle Devlet Nişanı verilmektedir?" diye sordu. Şener, Doğu Türkistan'ın Türkiye'yi yakından ilgilendirdiğini, bölgede Türk asıllı vatandaşların sıkıntı çektiğinin bilindiğini söyledi. Doğu Türkistanlılar'ın dillerini, dini özgürlüklerini ve kültürlerini korumak istediklerini anlatan Şener, şöyle konuştu: "Mesut Yılmaz döneminde, Türkiye'de bulunan Doğu Türkistanlılar'ın kurdukları dernek ve vakıfların faaliyetleri sınırlanmıştır. Bu olaylar 57. hükümet döneminde de sürdürülmektedir." Şener, İçişleri Bakanı Sadettin Tantan'ın Çin ziyareti sırasında "Suçlularla Mücadele İşbirliği Anlaşması" imzaladığını anımsatarak, "Doğu Türkistanlılar terörist olarak nitelenmişlerdir. Bu da halkımızın duygularını rencide etmiştir" dedi.
İSTANBUL- Sivil toplum kuruluşları, ortak bir açıklamayla, Çin Devlet Başkanı Zemin'e "Devlet Liyakat Nişanı" verilmesini kınadılar. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Aydınlar Ocağı Genel Merkezi, Türk Ocağı İstanbul Şubesi, Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu, Türk Edebiyatı Vakfı, Doğu Türkistan Göçmenler Derneği, Doğu Türkistan Vakfı, Ahmet Yesevi Vakfı, Avrasya I Vakfı, Kırım Türkleri Derneği, Irak Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği ve Turan Kültür Vakfı tarafından düzenlenen basın toplantısında, Zemin'e nişan verilmesi protesto edildi. Aydınlar Ocağı Genel Başkanı Mustafa Erkal, insan hakları ihlallerinin "zirveye" çıktığı D. Türkistan'da hal böyleyken Zemin'e "Devlet Liyakat Nişanı" verilmesini içe sindirmenin zor olduğunu ifade etti. Erkal, "Bu ödülü lanetliyor, verenleri ayıplıyoruz" dedi.
