Dünyanın önde gelen 6 bin 500 adet ilaç ve biotectekonoloji firmasının analiz edildiği 2017 tarihli Pharma Evalaeute raporu, dünya ilaç pazarının 2017-2022 yılları arasında muhtemel büyüme ve gelişme rakamlarına ilişkin çarpıcı bilgiler içeriyor. Reçeteli ürün satışları, Ar-Ge harcamaları, patent gelişmeleri ve risk faktörleri, global ürün satışları gibi pek çok faktörün detaylı şekilde incelendiği rapor, ilaç sektörünün geleceğine dair sunduğu perspektifle oldukça dikkat çekici. PE’nin 2016 yılı raporuna göre 2022’deki ilaç pazarının 1.12 triyon dolar olacağı tahmin ediliyordu. 2017 raporunda bu rakam 1.06 trilyon dolar olarak güncellenmiş. ABD’deki başkanlık seçimleri, ekonomik büyümelerdeki daralmalar, Avrupa Birliği içindeki çözülmeler, ilaç fiyatlarının üzerindeki baskılar pazar tahminindeki daralmaların sebepleri arasında sayılıyor.
JENERİK İLAÇ PAZARI 194 MİLYAR $’A ULAŞACAK
Raporda göze çarpan önemli başlıklardan biri de jenerik ilaçlar. Uluslararası patent anlaşmalarına göre insanlığın ortak malı ve insan hayatının ticari değerden üstün görülmesi sebebiyle keşfedilmiş bir molekülün/ilacın üreticisine tekel olarak para kazandırabileceği azami süre 20 yıl. Bu süre dolduğunda tüm ilaç firmaları piyasadaki satılan ilaçların jeneriğini üretme hakkı elde ediyorlar. 2022’ye kadar dünyada patenti bitecek ürünlerin pazarının yani diğer bir deyişle jenerik ilaç pazarının değerinin 194 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Yine biosmiler ya da biyobenzer olarak adlandırılan ve biyoteknolojik ürünlerin jeneriği olarak tanımlanabilecek ilaçlar da biyoteknoloji pazarının yüzde 54’üne ulaşacak. Ciro olarak da toplam pazarın yüzde 15’ine tekabül edecek. Bu rakamlar özellikle Türkiye gibi ilaç konusunda çok mesafe katetmesi gereken ülkeler açısından önem taşıyor. Çünkü gelişmiş ülkeler liginin hemen kıyısında bulunan ve az gelişmiş ülkelerle arasında oldukça büyük uçurum olan Türkiye, jenerik ilaç konusunda elini çabuk ve hızlı tutabilirse hem az gelişmiş ülkelere büyük bir ihracat potansiyeli yakalamış olacak, hem de ithal ilaç konusuna çözüm üretebilecek.
GELECEKTE TEKNOLOJİ BÜYÜK ROL OYNAYACAK
Teknolojik gelişmeler, cep telefonları, hızlı tüketim ve enformasyon bombardımanı iki konuda insanlığı tehdit ediyor. Birincisi hareketsiz ve insanın en büyük tedavi unsuru olan insanlar arası iletişimin bitiyor oluşu. İkincisi ise hızla tükenen şuur ve bilinç seviyesi. Her yerde olan ama hiçbir yere kıpırdamayan, her şeyden haberdar olan ama hiçbir şeye hakim ve vakıf bulunmayan insanoğlu, ilaç üreticileri için iki konuda müşteri olma potansiyelini katlamaya devam ediyor. Rapora göre yeni kanser immunoterapileri, acucanumab gibi yüksek riskli ürün grupları, nadir hastalıklar olan bilinen hastalıklara yönelik çalışmalar 2022’ye doğru pazarın belirleyici etken unsurları olacak. Yine ilaç piyasasına etki edebilecek başlıca önemli unsurun teknolojik gelişmeler olacağında tüm sektör hem fikir. Örneğin yapay zeka konusundaki gelişmelerin sektöre etkisi yakından takip ediliyor.
- 2017’DE ABD’DEN 27 İLACA ONAY ÇIKTI
- 2016 yılında ABD’de 27 ilaç onay alırken bu rakam 2015 yılında 56 olmuştu. PE raporunda ilerleyen yıllarda bu sayının daha düşecek olmasının pazarı etkileyebileceği ifade ediliyor. Bu rakamlar hastalıkların tedavisi için keşfedilmiş ve ilk kez onay almış ilaçları ifade ediyor. Bunların yanı sıra ilaç ve eczacılık kurumları tarafından verilen ilaç üretim ruhsatları var. Örneğin Türkiye’de 2017 yılında 149 firmaya verilen toplam ruhsat sayısı bin 380. 2017’de piyasada satışta olan ürün sayısı 177 olan Koçak Farma, 2017’de aldığı 114 ruhsatla ilk sırada, World Medicine 90 ürünle ikinci, Ms Pharma 79 ürünle üçüncü sırada. Türkiye’nin köklü firmalarından Abdi İbrahim’in 2017’de aldığı ruhsat sayısı 42. Türkiye’de toplam sayının bu kadar yüksek olması ülkemizin ilaç üretiminde çağ atladığı anlamına gelmiyor. Orijinal ürün ruhsatı çok az.
