Küresel ekonomik düzen, 2008 finans krizinin etkilerini daha tam olarak ortadan kaldırmamışken, yeni bir ekonomik darbe yedi. Başlangıçta sağlık sorunu olarak görülse de ekonomiye büyük etkileri olan koronovirüs salgını büyüme beklentilerini ters yüz etti. Dünyanın en büyük ekonomileri olan ABD, Çin, Avrupa Birliği ülkeleri ile diğer birçok ekonomi, bu yılın ilk çeyreğinde daralma şoku ile karşı karşıya kaldı.
Ticaret savaşlarının peşinde gelen pandemi darbesi, ilk çeyrek verilerine yansıması itibariyle yıkıcı etkileri olduğunu gösterdi. Merkez Bankaları’nın faiz indirimlerinin ardından artırdıkları parasal genişlemeler büyük daralmanın önüne geçilmemiş gibi duruyor.
Ticaret savaşlarıyla ülke dışındaki ABD firmalarının üretimlerini içeri çekmek isteyen Donalt Trump’ın seçimlere güçlü bir ekonomiyle gitme planı şimdilik suya düşmüşe benziyor. ABD ekonomisi, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisiyle bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,8 daralarak piyasa beklentisinin üzerinde bir küçülme gösterdi. ABD Ticaret Bakanlığı’nın ocak-mart dönemine ait öncü GSYH verilerine göre; ABD’de GSYH, yılın ilk çeyreğinde 2019’un aynı dönemine göre yüzde 4,8 azaldı. Küresel finansal kriz döneminden sonraki en sert düşüşü kaydeden veriye ilişkin piyasa beklentisi, yüzde 4 daralma yönündeydi.
Ocak-Mart döneminde en büyük ekonomik daralmayı yaşayan ülke ise salgının çıkış noktası olan Çin oldu. Çin ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 6,8 daraldı. Söz konusu oran, Çin hükümetinin 1992’den bu yana yayımladığı resmi büyüme rakamları arasında en kötü performansa işaret etti. Ülke ekonomisi ilk çeyrekte geçen yılın son çeyreğine kıyasla da yüzde 9,8 daraldı. Kovid-19 nedeniyle Çin’de birçok fabrikası ilk çeyrekte üretim yapamadı. Bu durum hem arz hem de talep kanalının ciddi bir şekilde sekteye uğrattı.
İtalya, İspanya, Fransa gibi üye ülkelerinin salgınla mücadelede sınıfta kaldığı Avrupa Birliği ekonomide de büyük darbe yedi. Avrupa Birliği ekonomisi Kovid-19 nedeniyle yüzde 3,5 küçüldü. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), AB ve Avro Bölgesi’nin 2020 yılı birinci çeyrek büyüme oranlarına ilişkin öncü verilere göre, 19 üyeli Avro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış GSYH, 2020’nin ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 3,8 azaldı. Salgının vurduğu ülkelerin başında gelen Fransa’nın ekonomisi ise ilk çeyrekte yüzde 5,8 daraldı. Fransa’daki bu küçülme İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki en sert düşüş oldu.
Singapur ekonomisi yüzde 10,6 daraldı
- Koronavirüsün etkisi Uzakdoğu Asya ülkelerinde ise farklı oldu. Singapur ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 10,6 daralırken, Endonezya yüzde 2,97’lik bir büyümeyle ilk çeyreği kapattı. Singapur’daki küçülme 2009’dan bu yana göre en kötü GSYH daralması olarak kayıtlara geçti. İlk çeyreği yaklaşık yüzde 3’lük büyümeyle kapatan Endonezya, halinden memnun değil. Çünkü salgını nedeniyle büyümesi 2,97’ye gerileyen Endonezya 2001’den bu yana en zayıf büyümesini kaydetti.
Türkiye bu süreci az hasarla atlatır
- Geçen yıl yaşanan ekonomik sıkıntının ardından bu yıl yüzde 5 civarında büyümesi beklenen Türkiye ekonomisinde de salgının etkisi yaşanıyor. Salgınla proaktif bir mücadele sergileyen Türkiye’nin geride bıraktığımız birinci çeyrek verileriyle 2020’ye hızlı bir giriş yaptığı görülüyor. Ancak salgınla mücadele kapsamında ekonomisini kısmen kapatan Türkiye’nin bu süreci en az hasarla atlatması bekleniyor.
