Tarihin en zor savaşlarından biri Çanakkale. Bir milletin tüm imkanlarını kullanarak verdiği mücadelenin en gerçek, en somut, en destansı öyküsü. Mehmet Akif Ersoy'un “Şu boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?/ En kesif orduların yükleniyor dördü, beşi/ Tepeden yol bularak geçmek için Marmara'ya/ Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya” dizeleriyle anlattığı bir mücadele.
Bu yıl 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 104. yıl dönümü. Bu vesile ile 2015 yılında kurulan Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihî Alan Başkanlığı (ÇATAB) ev sahipliğinde geçtiğimiz hafta Çanakkale'de idik.
GENÇLİK SAVUNMASI
İnsanların hayatları pahasına bu toprakları savunduğunu, tabiri caizse çok pahalı bir coğrafyanın üzerinde yaşadığımızı hatırlatan ÇATAB Başkanı İsmail Kaşdemir,
Yalnız çok yapılan bir yanlış var. Çanakkale Zaferi ile ilgili sürekli gösterilen bir fotoğraf var. Osmanlı Devleti hiçbir zaman 15 yaşındaki çocukları cepheye gönderecek kadar aciz olmadı, küçülmedi. O fotoğraftaki çocuklar savaştan yıllar sonra yapılan Cumhuriyet Bayramı'ndan. Temsili bir fotoğraf” diyor.
BİR DURUŞTUR ÇANAKKALE
KALELER ŞEHRİ
Tarihî Alan'ı Kaşdemir ile ziyaret ediyoruz. Burada yapılan çalışmalara tümüyle hakim olan Kaşdemir, “Burası dünyanın en iyi korunmuş savaş alanı. Biz bu alanı dünyanın en çok ziyaret edilen açık hava müzesi haline getirmek istiyoruz. Geçtiğimiz yıl 2 buçuk milyona yakın ziyaretçimiz oldu. Çanakkale bir kaleler şehri. Kalelerimizde restorasyon çalışmaları devam ediyor” diyor ve restorasyon çalışmalarıyla ilgili bize şu bilgileri veriyor:
- “18 Mart 2018’de açılışını yaptığımız Kilitbahir Kale Müzesi’nin ardından Cumhurbaşkanlığı’nın ikinci 100 günlük eylem planı içerisine dahil edilen Seddülbahir Kalesi’nin de restorasyonu bu ay, teşhir tanzimi ise yıl sonunda tamamlanacak. Seddülbahir, Hatice Turhan Sultan tarafından 1658 yılında yaptırılıyor. En büyük özelliği banisi kadın olan tek Osmanlı kalesi. Bigalı Kalesi de restorasyonda. Tespit edilmiş 25 şehitlik alanının ziyarete açılmasına ve şehitlerimize yakışır düzenlemeler yapılmasına yönelik çalışmalarımız da devam ediyor.”
MAJESTİC DALIŞ TURİZMİNE AÇILIYOR
Tarihi alana gelen ziyaretçi sayısını artırmak için sadece altyapı değil spor faaliyetleri de düzenlediklerini kaydeden Kaşdemir, “Tarihi Yürüyüş Güzergâhları’nın ilk etabını da bu yıl içinde açacağız. Çanakkale Boğazı su altı dalış turizmi için de marka değere sahip önemli batıkları barındırıyor. Bu kapsamda Çanakkale muharebelerinin sportif amaçlı dalış meraklılarınca ziyaret edilebilecek bir dalış noktası olması yönünde çalışmalarımız devam ediyor. Çanakkale Savaşları sırasında batırılan savaş gemisi H.M.S. Majestic’i Çanakkale Valiliği ve Güney Marmara Kalkınma Ajansı’nın destekleri ile 4.7 milyon TL tutarında çok büyük ve önemli bir proje ile dalış turizmine açıyoruz” diyor.
Önemli bir bölümü doğal sit alanı olmak üzere 33 bin 500 hektarlık ve 100 kilometre kıyı şeridine sahip olan Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı’nı bir açık hava müzesi şeklinde ele alıp potansiyelini artırmak için birçok yeni proje hayata geçiriliyor. Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi ve Müzesi'nin de 2020 yılında açılacağı müjdesini de Kaşdemir'den alıyoruz.
TROYA RUHU VAR
Bilindiği gibi Yunan mitolojisi ve edebiyatında çok önemli bir yere sahip Truva Savaşı da bu topraklarda yaşanıyor. Bu savaşın ayrıntıları ise bizde Homeros'un İlyada ve Odysseia adlı destanlarında anlatılıyor. Troya ile Çanakkale Savaşı arasında büyük benzerlikler olduğunu ifade eden Kaşdemir, “İkisi de Doğu Batı savaşı. İkisi de emperyalistlere karşı bir Anadolu savunması. İkisi de Anadolu'nun bütün dinamiklerini harekete geçiriyor. Nasıl ki Troya'da Anadolu uygarlıklarının hepsi Helenler'e karşı Truvalılar'ın yanında savaşıyorsa Çanakkale'de de Batılı devletlere karşı Anadolu'nun farklı şehirlerinden gelenler oluyor” diyor.
- Dünyaya medeniyet mesajı
Geçtiğimiz yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Troya Yılı ilan edilmişti. 2014 yılında inşaatına başlanan Troya Müzesi de bu kapsamda kapılarını geçtiğimiz yıl ziyaretçilerine açmıştı. Biz de Çanakkale Tarihî Alan gezimizin bir bölümünü Troya Müzesi'ne ayırdık. Müze, Teşvikiye Köyü sınırları içinde, UNESCO'nun 1998'de Dünya Kültür Mirası Listesi'ne aldığı Troya Antik Kenti girişinde yer alıyor. Yaklaşık 12 bin metrekare kapalı alanı var. Bunun 3 bin metrekaresi sergi salonu olarak kullanılıyor. Müzeye bir rampadan inerek ulaşıyorsunuz. Rampanın duvarlarında bulunan nişlerde Troya’nın farklı katmanları mezar taşları, büyük boy heykeller, sahne canlandırmaları ve büyük boy fotoğraflarla anlatılıyor. Etkileyici bir mimariye sahip müzenin içinde de merdivenler yerine rampalar kullanılmış. Zemin artı üç kattan oluşan müzede Troya ve Troas kentlerindeki arkeolojik kazılardan çıkarılan eserler sergileniyor.
