Son yıllarda hüsnühat, tezhip, ebrû, minyatür, cilt gibi geleneksel sanatlara olan ilgi arttı. Kökleri geçmişe dayanan bu sanata yeni başlayan sanatkârlar da yaptığı işin tarihini bilmek istiyor. Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Berk’in 2013 yılında İnkılâb Yayınları’ndan çıkan kitabı genişletilmiş baskıyla yeniden okurlarla buluştu. “Devlet-i Aliyye’den Günümüze Hat Sanatı Tarihçe-Malzeme-Örnekler” isimli 304 sayfalık eser, hüsnühat için temel oluşturacak bilgileri içeriyor.
Meraklısına yazı sanatıyla ilgili bilgiler veren eserin ilk bölümünde Arap yazısının kaynağı, yazının sanata evrilme süreci ve hat sanatının oluşumuyla ilgili bilgiler var. Yazının Emevî, Abbasî ve Selçuklu dönemindeki kullanım şekilleri de anlatılıyor. Osmanlı’daki ekoller ise dönemin öne çıkan isimleri üzerinden okuyucuya aktarılıyor. Osmanlı’nın bu sanata verdiği katkılar ve kullanım biçimleri de kitapta geniş bir şekilde ele alınıyor.
TUĞRALAR DA DEĞERLENDİRİLİYOR
Kitabın ikinci bölümünde ise yazı çeşitleri işleniyor. Toplam on bir yazı çeşidinin anlatıldığı kitabın diğer bölümünde hüsnühat sanatında kullanılan malzemeler tek tek açıklanıyor. Kalem açmada kullanılan kalemtraştan, kalem ağzının şekillendirilmesi, mürekkep ve hokkası örnekleriyle irdeleniyor. Peygamber Efendimiz’in yazıyla anlatıldığı Hilye-i Şerîf ve padişah imzası olan tuğra hem tarih hem de sanat açısından değerlendiriliyor. Hat sanatının diploması olan icazetnâmeler, çeşitli koleksiyonlardan örneklerle okura sunuluyor.
Hat için gerekli temel bilgiler verildikten sonra bir yazı levhasının nasıl ortaya çıktığı, yedinci bölümde derinlemesine anlatılıyor. Önemli hattatların seçme eserlerine de yer verilen kitapta, farklı Hilye-i Şerîf, kıt’a, mushaf ve kitâbelerinden örnekler ve günümüz sanatkârlarından çalışmalar ilgililere sunuluyor. Sondan bir önceki bölümde bu sanata yeni başlayacakların kendisini geliştirmek için kullanacağı meşkler yer alırken, kitap Sâmi Efendi ve Mehmed Nazif Bey’in yazı kalıpları örnekleriyle son buluyor. Kitaba bir de “Lugâtçe ve Deyimler” başlığıyla hat sanatında başvurulabilecek kaynaklar listeli bir şekilde okuyucuya sunuluyor.
