1987 yılında UNESCO Listesi’ne “İnsanlık Kültür Mirası” olarak kaydedilen Nemrut Dağı, bugün turizmin en önemli durakları arasında. Geçmişi M.Ö. 162 yılına kadar uzanan, dünya tarihinin gözde noktalarından olan Adıyaman’daki Kommagene kazıları da uzun yıllardır titizlikle sürdürülüyor.
Anadolu medeniyetlerinden Kommagene Krallığı’na ilişkin bugüne kadar ortaya çıkarılmış bilgi ve belgeyle günümüzde baraj suları altında kalan pek çok eser ve önemli detay “Fırat Kıyısında Tanrı Krallar” adlı kitapta buluştu. Aygaz’ın desteğiyle Arkeoloji ve Sanat Yayınları tarafından yayına hazırlanan kitapta M.Ö 162-M.S. 72 yılları arasında Fırat’ın batı yakasındaki Roma İmparatorluğu ve Part Krallığı arasında hüküm süren Kommagene Krallığı’na ilişkin yeni kazı ve araştırmalar üzerine hazırlanmış 22 makale ve dokümanlar yer alıyor.
DÖNEM DÖNEM İNCELİYOR
Editörlüğünü Jörg Wagner, Türkçe editörlüğünü Özgür Yılmaz üstlendiği kitap Harald Hauptmann’ın Kommagene’de ilk neolitik dönem kültsel betimlemeler ile başlıyor ve Büyük İskender döneminden önceki Neolitik ve Kalkolitik çağdaki Kommagene’ye, krallığın Geç Hellenistik dönemdeki tarihine Kommagene kralları ve kral kültü, yazıtları, krallıklar dönemindeki politika ve günlük yaşantılara dair önemli ipuçlarını içeriyor. Bunlar arasında son 50 yılda yapılan arkeolojik ve epigrafik araştırmaları, Aniokhos’un kral kültü ve Hellenistik Dönem’de bölgedeki dini değişimi yansıtan detaylar, I.Antiohos ile oğlunun yapı politikası, Nemrut’un atalarının soy dizisi olarak sıralanışı gibi konular ele alınıyor. Kitapta yer alan makalelerde sadece arkeolojik kazı ve buluntulara değil aynı zamanda bölgenin sosyokültürel yapısına dair detaylara da rastlamak mümkün.
Dieter Metzler, Kommagene Krallığı’nın Batı’nın gözünde genel olarak Hellen kültürünün Doğu tabyası olarak kabul edildiğini ancak kralların kendilenin Makedon ardılı göstermeleri gerekçesiyle Pers gelenekelerine işaret ettiğini söylüyor. Kitapta Kommagene’nin yanı sıra Göbeklitepe, Nevali Çori, Zeugma gibi bölgeyi içine alan önemli kentler hakkında da bilgiler yer alıyor. Bu kapsamlı kitap hem arkeoloji hem tarih meraklıları için yeni pencereler açacak nitelikte.
- Keşif zamanı
- Kitapta yer alan makalelerde Levent Zoroğlu Kommagene’nin başkentindeki arkeolojik kazılara aşama aşama ışık tutuyor. Krallığın başkent Samsata Höyüğü’ne odaklanan yazar, kazı tarihi, kent suru, su şebekesi, aşağı kent kazıları, Akropolis ve Kral Sarayı, freskler ve mozaikler gibi bölümlerle birlikte Kommagene’nin her köşesine tur yapmamızı sağlıyor.
