Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile beraber enerjide başta da doğalgazda Avrupa ülkelerinin Rusya’ya bağımlılığı bir çok ülkeyi endişelendiriyor. Her ne kadar enerji konusu şimdilik yaptırımların konusu olmasa da
Rusya’nın olası doğalgaz kesinti kararının enerji krizini tetikleyeceği ve ekonomiler için ciddi sonuçlara neden olacağı açıktır.
AVRUPANIN ENERJİDE BAĞIMLILIĞI NE KADAR?
ülkelerinin Rusya d
oğalgazına olan ortalama bağımlılık oranı, yaklaşık yüzde 40 seviyelerinde
. Bazı ülkelerde bu oran daha yüksek seyretmektedir.
Bazı küçük Avrupa ülkeleri, yani Kuzey Makedonya, Bosna-Hersek ve Moldova tamamen Rusya’ya bağımlı iken, Finlandiya ve Letonya’nın Rusya’ya doğalgaz bağımlılığı yüzde 90’ın üzerinde. Sırbistan’da ise bu oran yüzde 90 seviyelerinde.
Avrupa’nın önde gelen ekonomileri arasında yer alan Almanya ise, ihtiyacı olduğu doğalgazın yaklaşık yüzde 35-40’ını Rusya’dan ithal ediyor.
Bu veriler bize, Rus gazının dondurulması veya ambargo durumunda
hangi ülkelerin enerji arz güvenliğinde en fazla risk altında
olacağını da gösteriyor.
Rusya’ya olan yüksek dışa bağımlılık oranları nedeniyle Rusya tarafından uygulanacak olası enerji kesintisi yeni alternatif yani kaynak ülke arayışlarını da hızlandırıyor. AB ülkelerinin enerji konusunda başta da Rusya’ya olan dışa bağımlılıktan kurtulması ya da Rusya’dan ithal edilen doğalgaz miktarını azaltmak için daha hızlı hareket edeceği beklenmektedir.
Ama, şu da bir gerçek ki artan doğalgaz fiyatları nedeniyle büyük miktarda gelir elde eden özellikle yaptırımlar nedeniyle zor durumda
i için doğalgaz geliri adeta can simidi oluyor.
Bu nedenle, Rusya’nın doğalgazı kesme ve bu piyasayı başka aktörlere teslim etme arayışı da yok gibi. Ayrıca, Rusya’nın devreden çıkması durumunda başta ABD’nin mevcut durumda dünyada en fazla doğalgaz ihracat yapan ülke olması nedeniyle de
Avrupa piyasalarında hakimiyeti daha da artacaktır.
Doğalgazda arz sorunu olduğunda doğalgaz fiyatlarındaki olası artışlar nedeniyle de, ABD’nin piyasada bu hakimiyeti daha da artacaktır.
DOĞALGAZ ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ İÇİN ALTERNATİF KAYNAKLAR
AB ülkeleri, Rusya’ya olan bağımlılığı azaltmak amacıyla bir yandan yeni doğalgaz tedarikçileri bulmak, alternatif yakıtlara yönelmek, yenilenebilir yatırımları hızlandırmak ve diğer yandan da olası arz güvenliği sorunlarına tedbir olarak doğalgaz depolarını doldurmak için yeni hamleler peşinde.
Özellikle olası
enerji krizi meydana geldiğinde (LNG) sıvılaştırılmış doğalgaz önemli bir çözüm aracı olarak görülmektedir.
Ancak, LNG için de yeni yatırımların hayata geçmesi de ve dolayısıyla da LNG’nin kullanımının da zaman alacağı da açıktır.
Bu dönemde öne çıkan önemli
LNG üreticileri de ABD, Katar ve Nijerya’dır.
Peki Avrupa ülkeleri kendi doğalgaz arz güvenliklerinin sağlamak için,
yeni alternatif arayışlarında boru hatları bir tercih olur mu?
Ya da AB ülkeleri yeni boru hatları ile doğalgaza erişim sağlamak isterlerse yeni tercihleri hangi ülke veya ülkeler olur?
AB ülkelerinin enerji arz güvenliğinde olası politika değişiklikleri özelliklede boru hatları ile doğalgaza erişim talebi,
bölgede ve özellikle de Türkiye ile enerjide işbirliğini de beraberinde getirebilir.
