Cuma gecesi, Fransız askerlerinin postalları yüz küsur yıldır direk ve/veya dolaylı yoldan sömürdüğü Mali''ye yeniden ayak basarken, Somali''de de hareketlilik vardı. 1991''de hükümetin çöküşü ile kaosa düşen ve o günden bugüne belini doğrultamayan Somali''de El Şabab militanlarının 3,5 yıldır alıkoydukları Denis Allex kod adlı Fransız istihbarat elemanını kurtarmak için Fransa bir operasyon düzenlendi. Bu özel operasyonu Fransa''nın ''DGSE'' adlı elit birliği gerçekleştirdi.
Fakat Somali''de umdukları değil buldukları karşısında adeta şaşkına döndüler. Fransa''nın gölge gücü olan ve özel eğitimli askerlerden oluşan bu birlik, Somali''nin Bulomarer kentinde adeta faka bastı. Allex''i kurtarmak için girişilen operasyonda, artık yanlış istihbarat mı yoksa doğru istihbarat fakat beklenilmeyen direnç mi olduğu belli olmayan bir şekilde elit DGSE birliği arkasında iki ölü ve bir esir daha bırakarak, geldikleri gibi gitmek zorunda kaldılar. Fiyaskoyla sonuçlanan operasyon sonrası El-Şabab''tan yapılan açıklamalarda Allex''in kaderine iki gün içinde karar vereceği açıklanırken, Fransız vatandaşlarının can güvenliğinin de tehdit altında olduğu ifade edildi.
Bu operasyon Fransa''nın Afrika''da varolma mücadelesinin bir yansıması. İngiltere ile beraber bu yaşlı kıtanın en büyük iki sömürgeci gücünden biri olan Fransa, elindeki altın yumurtlayan tavuğu bırakmak istemiyor. AB ülkeleri arasında Afrika ülkeleri ile en büyük ticaret hacmine sahip olan ve yine Avrupa''da, Afrika''ya en fazla ihracatı gerçekleştiren Fransa, yeni oluşan düzende bu payını koruma çabasında. İşte, Somali''de El-Şabab''ın elinde rehin olan Fransız istihbarat elemanının varlığı da bu çaba ile daha anlamlı hale geliyor. Fransız özel harekat elemanı olduğunda kuşku olmayan Allex''in 3,5 yıldır Şabab''ın elinde olması ve Fransa''nın giriştiği operasyon ise kendisinin Fransa nezdinde değerli bir isim olduğunu göstermesi açısından önemli.
Ortadoğu''da aradığını bulamayan, özellikle Arap Baharı sonrası geleneksel etkin olduğu ülkelerde de konumu sarsılan Fransa''nın, Afrika kıtasına stratejik öncelik verdiği ve bunun bir devlet politikası haline getirildiği son bir yıllık zaman zarfı içinde iyiden iyiye görünür olmaya başladı. Libya''da Kaddafi''ye karşı ilk tetiği çeken Fransa, Mali''de de başrolü kimseye kaptırmadı. Fransız müdahaleciliğinin görünür olduğu bu iki ülkenin zengin yer altı kaynaklarına sahip olması rastlantının çok ötesinde bir şey. Bugün biliniyor ki Somali''de de yüksek doğalgaz ve petrol rezervleri mevcut. Özellikle Somaliland adeta bir enerji deposu.
Afganistan''dan Fransız askerlerini çeken çiçeği burnunda Fransız Cumhurbaşkanı Hollande''ın Mali ve Afrika konularındaki şahinliği ise söz konusu Fransız devletinin ali çıkarları olduğunda Sarkozy ile Hollande arasında fark kalmadığını göstermesi açısından öğretici. Yeni bir küresel sistemin inşa edildiği zamanımızda, Batılı ülkeler içindeki siyasi yapılanmaların sahip olduğu ideolojik ayrışmalar flulaştı. Devlet çıkarları esas, diğerleri tali konuma geldiler.
Somali''de yaşanan Fransız fiyaskosu bu anlamda önemli. Mali''de, Tuareg ve El-Kaide ortak yapımı isyancı güçlere karşı giriştikleri başarısız operasyon iyi sinyal olmadı. Şimdiden Mali''de bir helikopterini ve pilotunu kaybeden Fransa''nın ECOWAS ve Afrika Birliği ülkelerinden gelen askeri müdahalenin liderliği rolünü alması, adeta kıtanın tümündeki Fransız varlığının sürdürülebilir olması açısından önemli. Eğer Fransa Mali''de başarısız olursa, tüm nüfuz bölgelerinde derin bir kaosa sürüklenebilir. Bu ise sadece Fransa''nın değil Avrupa''nın Afrika''da çöküşü anlamına gelecektir. Almanya''nın Mali''de Fransa''ya desteğini ve Afrika''da güçlendirmeye çalıştığı varlığını da bu yönde okumakta fayda var. Tabii burada esas dikkat edilmesi gereken husus, önceki yazılarımızda ifade ettiğimiz, ve geçen haftasonu bizzat Hollande''nin baklayı ağzından çıkardığı ''terörizmle mücadele'' retoriğinin, Genişletilmiş Ortadoğu''dan sonra Afrika''da da kullanışlı hale getirilmesidir. Elbete El-Kaide gibi bir heyyulanın varlığı ile, 10 yıl boyunca Orta Asya steplerinden, Ortadoğu''ya izlenen kanlı politikaları tekrar sahneye koymak hiç de zor olmayacaktır. Ancak bu sefer Afrika çantada keklik değil.
www.twitter.com/sernury
