Tatlıdil Forumu"nun 3.sü, Türkiye Dışişleri Eski Bakanı Yaşar Yakış ve Büyük Britanya Dış İşleri Bakanı Jack Straw eş başkanlığında, İskoçya"nın Edinburg şehrinde 1-3 Kasım 2013 tarihlerinde tamamlandı.
Gazetem adına takip ettiğim Tatlıdil Forum"unda 2 Kasım Cumartesi günü katıldığım üç oturumda aldığım notları, siz kıymetli okurlarla paylaşmak istiyorum. Aşağıda okuyacağınız notlar, "Ulusal Marka Olarak Türkiye ve Büyük Britanya: Global yarışta Türkiye"yi ve Büyük Britanya"yı etkili şekilde öne çıkarabilmenin önündeki engeller" başlıklı oturumda gerçekleşen beyin fırtınasına aittir.
Chatham House kuralları gereği konuşmaları kimin yaptığını açıklayamıyorum. Aynı gün katıldığım diğer iki oturuma ait notları, Tatlı Dil 2 ve Tatlı Dil 3 başlıklarıyla yayınlayacağım.
Notlarla ilgili görüşlerinizi, geri dönüşünüzü yakup.kocaman/at/yenisafak.com.tr e-posta adresine ya da @kocamanyakup twitter hesabına bekliyorum.
***
Bir Rus diplomatı Britanya"yı, "Küçük ve konu dışı kalmış bir ülke" olarak tarif etti... İngiliz Başbakanı ise İngiliz mucitleri anlatan uzun bir liste ile ona cevap verdi.
İngiltere hükümeti 2008 finansal krizinden kurtulmanın ilacının uluslararası ilişkileri geliştirmekte olduğuna inanıyor. Türkiye"de yakın zaman önce açılan Birleşik Krallık Ticaret ve Yatırım Ajansı"nın (UKTI) kuruluşu da bu felsefeye dayanıyor.
Game of Thrones dizisi Kuzey İrlanda"da çekiliyor.. Aşırı şiddet ve aşırı cinsellik içeriyor. Çocuklarınıza izletemezsiniz. İngilizleri tanımayanlar filmde geleneksel Britanya aile yapısının anlatıldığını sanıyor. Ama bu diziyi milyonlarca Çin"li izliyor. Harry Potter İskoçya"nın Edinburgh şehrinde doğdu.
İngiltere"deki otomotiv endüstrisine İngilizler liderlik etmiyor. Sektöre Alman, Japon, Fransız ve Hindistanlı şirketler hükmediyor.
Britanya"nın en önemli özelliklerinden birisi kendisine gülebilmeyi bilmesidir. En tepedeki insanı da en alt seviyedeki insanı da kendisine gülmeyi bilir.
Dünya insanının zihnindeki Britanya imajı, "demokrasi"dir. Dünyadaki Türkiye imajı da "demokrasi" olmalıdır.
Gece Yarısı Ekspresi filmi Britanya"da çekildi. Türkiye"nin dünyadaki imajına büyük zarar verdi. Bu film Büyük Britanya hakkında çekilmiş olsaydı insanlar bunu demokratik topluma sadece bir eleştiri olarak algılardı. Ama o dönem dünyada insanlar Türkiye"yi tanımadığı için zihinlerinde Türkiye hakkında korkunç bir toplum algısı oluştu. İnsanların zihin haritalarını oluşturmak ve değiştirmek çok zordur.
Avusturya"nın Türkiye"nin Avrupa Birliği"ne katılmasına karşı çıkmasının arkasında yatan şey, Türklerin 1683 yılında 2. kez Viyana kapılarına dayanmış olmasıdır. İlki 1526"daydı. Avusturyalılar duvarların düşeceği beklentisiyle kepenkleri kapatmış beklerken Polonya güçlerinin yardımı yetişti. Bu tarihi algı nedeniyle yüzyıllar sonra Türkiye"nin AB üyeliğine karşı oldular.
Ortadoğu coğrafyası ve tarihi, Türkiye"ye arabulucu olmak rolünü yüklemektedir. Yumuşak gücü, Türkiye"nin en kıymetli uluslararası varlıklarından biridir. Türkiye, Suriye"de taraf tutarak, yumuşak gücünü ve arabulucu rolünü sekteye uğratmıştır.
Türkiye"nin vizyonu, kendisini açıkça Atlantik Topluluğunun ve Avrupa Topluluklarının bir üyesi olarak ifade etmek olmalıdır. Avrupa Birliği üyesi olmak ile Avrupa Topluluğundan olmak arasında fark var.
Türkiye"nin demokratik uygulamaları, demokraside kat ettiği yol, Ortadoğu"daki genç insanlarda bir heyecan uyandırdı ve aynı şeyleri kendi ülkelerinde de istemeye başladılar.
AB"ye üye bir Türkiye"nin Avrupalılara ne kazandıracağı hiç konuşulmuyor. Oysa Avrupalılara, AB üyesi bir Türkiye"den nasıl bir kazanç elde edecekleri mutlaka anlatılmalı.
Senede 2.5 milyon Britanyalı turist Türkiye"ye gidiyor. Türkye"de evi olan Britanyalı sayısı 35 bin. Bir çok Britanyalı emekliliğini Türkiye"de geçirmek istiyor. Türklerin arasında yaşamaktan çok mutlular. Bu, "açık kapı"dır. Ama yeterince değerlendirilemeyen potansiyeldir. Gece Yarısı Ekspresi filmi 40 yıl önce çekildi. Geride kaldı. Bu film, Türklerin psikolojisine takılı kaldı ama bunu aşmak lazım. Yeni nesillerin böyle bir filmden haberi dahi yok. Türkiye demokraside çok yol aldı. Şimdi, sivil toplumu geliştirmesi gerekiyor.
Tarihte Britanya"nın da, Osmanlıların da ortak düşmanları Katoliklerdi. Katolik yayılmacılığına karşı mücadele ettiler.
2000"li yılların başında tek parti iktidarının ekonomik alanda gerçekleştirdiği özelleştirmeler, Türkiye"deki entelektüel ve sosyal sermayenin açığa çıkmasını da beraberinde getirdi. İnsanların yenilikçiliği keşfetmesini sağladı.
Küreselleşme, teknolojinin, sermayenin ve bilginin transferini mümkün kılabiliyor. Ama ne yazık ki kültürleri transfer edemiyor. İşte, Türkiye"nin sahip olduğu insan gücü, bölgesinde iş yapan farklı kültürler arasındaki uyumu başarıyla sağlayarak köprü vazifesi görüyor.
Amerikalı, Japon ve bir de Türk şirketi Katar"da ortak iş üstleniyor.. İşler çıkmaza girdiğinde, Türk yöneticiler Amerikalıya gidip, "Ben MIT"de, Harvard Business School"da okudum, senin ne istediğini çok biliyorum, merak etme sorunu çözebilirim" diyor. Katar tarafı ile, "Bak biz Müslüman kardeşiz, seni çok iyi anlıyorum" diyerek aynı dilden konuşabiliyor. Aynı Türk yönetici, "sizin iş yapma biçiminizi çok iyi biliyoruz, çünkü biz de Asyalıyız" diyerek Japon"u da ikna edebiliyor.
Türkiye"de görev yapan Ortadoğu"lu diplomatlar ülkelerine döndüklerine kimse onlara Başbakan Erdoğan ile ya da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile ne konuştunuz diye sormuyor. Artık Arap diplomatlara Türk dizi ve film yıldızlarını görüp görmedikleri soruluyor.
Britanya Libya devriminden sonra ülkeden sadece bin kişiyi tahliye etti ama Türkiye yaklaşık 50 bin kişiyi kurtardı. Bu, Türkiye"nin ekonomik olarak bölgede ne kadar derinleştiğini gösteriyor.
Türkiye ile İngiltere arasındaki ticari ilişkileri artırmanın en önemli yolu, genç insanların birbiri ile görüşmelerini sağlayacak projeler geliştirmektir. Britanyalı firmalar Türkiye"nin orta Asya ve Ortadoğu"daki potansiyelini iyi değerlendirmeli.
Türkiye"de akıllı telefon sahipliği oranı Avrupa Birliğindeki insanların akıllı telefon sahipliği oranından daha yüksek seviyede.
Arap dünyasında 80"lerde Türkiye seküler bir ülke olarak biliyordu.
Büyük Britanya"nın en iyi beyaz eşya ürünleri Beko"ya ait. ancak Beko"nun Türk markası olduğunu kimse bilmiyor. Markanın Türk olduğunu anlatmak için yapılması gereken çok şey var.
Bazı mitlerin değişmesi lazım. Türkler, şu an Büyük Britanya"dan ayrılmayı tartışan İskoçya için bile "İngilizler" tabirini kullanıyor.
Twitter.com/kocamanyakup
