2022 Nobel Fizik Ödülü'nü bilim insanları Alain Aspect, John Clauser ve Anton Zeilinger kazandı. Akademi tarafından yapılan açıklamada, "Bilim insanları Alain Aspect, John Clauser ve Anton Zeilinger, 2022 Nobel Fizik Ödülü'nü 'dolaşık fotonlarla yapılan deneyler, Bell eşitsizliklerinin ihlalini tespit etme ve kuantum bilgi bilimine öncülük etme' nedeniyle kazandılar" sözlerine yer verildi. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi kazanan bilim insanlarına 10 milyon İsveç kronu (902.315 $) değerindeki asırlık ödülü verdi.
Anton Zeilinger kimdir?
Anton Zeilinger, 20 Mayıs 1945 tarihinde Ried im Innkreis, Avusturya’da doğdu. 2022'de Alain Aspect ve John Clauser ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü alan Avusturyalı bir kuantum fizikçisidir. 2008'de, "hızla gelişen kuantum bilgisi alanının temel taşı haline gelen kuantum fiziğinin temellerine yaptığı öncü kavramsal ve deneysel katkıları" nedeniyle Fizik Enstitüsü'nün (İngiltere) Açılış Isaac Newton Madalyası aldı. Zeilinger, Viyana Üniversitesi'nde fizik profesörüdür ve Avusturya Bilimler Akademisi Kuantum Optik ve Kuantum Bilgi IQOQI Enstitüsü'nde Kıdemli Bilim Adamı Araştırmalarının çoğu, kuantum dolaşıklığın temel yönleri ve uygulamalarıyla ilgilidir.
1945 Avusturya doğumlu Anton Zeilinger, Viyana Teknik Üniversitesi ve Innsbruck Üniversitesi'nde görev yaptı . Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT), Berlin'deki Humboldt Üniversitesi'nde Merton Koleji'nde, Oxford'da ve Paris'te Collège de France'da (Chaire Internationale) ziyaret pozisyonlarında bulundu . Zeilinger'in ödülleri arasında Fizikte Kurt Ödülü (2010), IOP'nin Açılış Isaac Newton Madalyası (2007) ve Kral Faysal Uluslararası Ödülü yer alıyor. (2005).
Yedi Bilim Akademisi üyesidir. Anton Zeilinger şu anda Viyana Üniversitesi'nde Fizik Profesörü ve yakın zamanda Başkanlığına seçildiği Avusturya Bilimler Akademisi'nin Kuantum Optiği ve Kuantum Bilgisi Enstitüsü'nde Kıdemli Bilim Adamıdır. 2006'dan beri Zeilinger, Zeilinger'in önerisiyle başlatılan iddialı bir proje olan Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nün mütevelli heyeti başkan yardımcısıdır. 2009 yılında, üstün yetenekli öğrencilerin bilim ve teknolojide desteklenmesine adanmış Uluslararası Traunkirchen Akademisi'ni kurdu. Otostopçunun Galaksi Rehberi hayranıdır. Douglas Adams , yelkenli teknesine 42 adını verecek kadar ileri gidiyor.
Zeilinger, kuantum mekaniğinin temellerinde çalışır. Daniel Greenberger ve Michael Horne ile birlikte, üç ve dört parçacıklı durumların yeni, sezgisel olmayan özelliklerini keşfetti. Deneyde bunları gerçekleştiren ekibiyle birlikte ilk o oldu. Bu, çok parçacıklı girişim ve çok parçacıklı kuantum korelasyonları alanını açtı. Orada geliştirilen yöntemleri kullanarak bağımsız bir kübitin ilk kuantum ışınlamasını gerçekleştirdi . Bunu, dolanık bir durumun ışınlandığı çok ilginç bir kavram olan dolanıklık takasının gerçekleştirilmesi izledi.
Bu çalışmayı, Kozmik Çan Testi de dahil olmak üzere Bell'in eşitsizliklerinin sayısız testi izledi . Diğer temel deneyler, Leggett'in yerel olmayan gerçekçi teorileri , Kochen-Specker deneylerinde kuantum bağlamsallık testleri ve dolaşmış durumlarla yerel olmayan Schrödinger yönlendirmesi deneyleriyle ilgiliydi.
Bu sonuçların birçoğu, aynı zamanda öncü deneyler gerçekleştirdiği kuantum bilgi teknolojisinin geliştirilmesiyle alakalı hale geldi. Kuantum yoğun kodlama üzerindeki deneyi, klasik fizikte mümkün olmayan ilkel bir şeyi göstermek için dolaşıklığı kullanan ilk deneydi.
Ayrıca ilk dolaşıklığa dayalı kuantum kriptografi deneyini ve daha sonra artan bilgi kapasitesiyle artan mesafelerde kuantum iletişimini ve daha yüksek boyutlu durumları uygulayarak gerçekleştirdi. Olası uygulamalar arasında tek yönlü kuantum hesaplama ve kör kuantum hesaplama da bulunur.. Kuantum mekaniğinin deneysel ve kavramsal temellerine yaptığı diğer katkılar arasında, nötronlardan atomlar aracılığıyla fullerenler gibi makromoleküllere kadar madde dalga girişimi vardır .
Anton Zeilinger kuantum ışınlanması
- En yaygın olarak bilineni, bağımsız bir kübitin kuantum ışınlanmasını ilk gerçekleştirmesidir. Daha sonra bu çalışmayı iki Kanarya Adası arasında serbestçe yayılan ışınlanmış kübitler ve kuantum ışınlaması için bir kaynak geliştirmeye genişletti. Kuantum ışınlaması, birçok kuantum bilgi protokolünde temel bir kavramdır. Kuantum bilgisinin aktarımındaki rolünün yanı sıra, kuantum bilgisayarlar içinde kapılar oluşturmak için önemli bir olası mekanizma olarak da kabul edilir.
