İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun önceki gün ayrılıkçı Somaliland'ı tanıdığını ilan etmesi, bölgede tepkilerle karşılandı. Arap Birliği ve Afrika Birliği ile Körfez İş Birliği Teşkilatı ve bölgesel güçler bu adımı reddetti. ABD Başkanı Donald Trump, Somaliland’ı tanımayacaklarını açıkladı. Gazze’de işlediği soykırım ile dünyanın tepkisini üstüne çeken işgalci gücün bu hamleyle bölgede politika üretmek için çırpınması da boşa çıktı.
İşgalci İsrail hükümeti, önceki gün Somali’de 1991’den beri bağımsızlık iddia eden ancak uluslararası toplumun tanımadığı Somaliland’ın bağımsızlığını tanıdığını ilan etti. İsrail’in bu adımı, başta Arap Birliği, Afrika Birliği, Doğu Afrika'daki Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Körfez İş Birliği Teşkilatı (KİK) gibi bölgesel güçler olmak üzere Türkiye, Mısır, Suudi Arabistan ve Somali tarafından reddedildi. ABD Başkanı Donald Trump, Somaliland’ı tanımayacaklarını açıklayarak İsrail’in attığı bu adımı desteklemediğini ima etti. Uzmanlar, İsrail’in Somaliland’ı tanıyarak bir taraftan Afrika’ya yeni bir kapı açarken diğer taraftan Gazze’deki soykırımı sırasında Yemen’deki Husilerin ticaret gemilerini engellediği Babu’l Mendeb Boğazı’na ulaşmayı hedeflediğine dikkat çekiyor. Buna karşılık bölge ülkeleri, Gazze’de iki yıldır işlediği soykırımla siyasi bir izolasyon yaşayan işgalci İsrail’in attığı bu adımı adeta yok sayarak Somali’nin toprak bütünlüğünden yana net bir tavır belirliyor.
BABU’L MENDEB BOĞAZI’NA ULAŞMA ÇABASI
Somaliland, Afrika Boynuzu’nda yer alan Somali’nin Aden Körfezi kıyısı boyunca uzanan ve Kızıldeniz’e bağlantıyı sağlayan Babu’l Mendeb Boğazı’na yakın bir bölge olarak stratejik bir öneme sahip. Yemen’deki İran destekli Husi savaşçılar, İsrail’in Gazze’de işlediği soykırımlara karşı İsrail’e mal taşıyan hiçbir ticaret gemisinin Babu’l Mendeb Boğazı’ndan geçişine izin vermemişti. Bu yüzden, İsrail’in güneyindeki Eylat Limanı faaliyetlerini durdurmak zorunda kalırken çok sayıda şirket, yönünü değiştirerek Ümit Burnu’nu kullanmak zorunda kalmıştı. Uzmanlar, İsrail’in Somaliland’ı tanıyarak bölgeye uzanmayı ve buradan Yemen’e de müdahale etmeyi tasarladığını değerlendiriyor. Somali Federal Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in özerk bölge olan Somaliland’ı tanımasını “egemenliğine saldırı” olarak niteleyerek sert tepki gösterdi.
BÖLGE ÜLKELERİNDEN SERT TEPKİ
bölgeden de tepkiler geliyor. Mısır, Cibuti, Türkiye, Suudi Arabistan, Katar ve Yemen gibi bölge ülkeleri İsrail’in bu adımının bölgedeki ayrılıkçı çabaları cesaretlendirdiğini belirterek reddettiklerini ilan etti. Arap Birliği, Afrika Birliği ve Körfez İş Birliği Teşkilatı (KİK) da Somaliland’ın Somali’nin ayrılmaz bir parçası olduğuna vurgu yaparak İsrail’in bu adımını kınadı ve reddetti.
TRUMP: İSRAİL’İ TAKİP ETMİYORUZ
Daha önce Somaliland ile Aden Körfezi kıyısında bir askeri sağlaması konusunda anlaşma yapabileceğini ilan eden ABD yönetimi ise Somaliland’ı tanıma konusunda bir adım atmayacağını bildirdi. ABD Başkanı Donald Trump, konuya dair yaptığı açıklamada, “Somiland nedir bilen var mı? İsrail tanıdı diye biz de İsrail’i takip edecek değiliz. Duruma bakacağım ve her zaman olduğu gibi harika bir karar alacağıma inanıyorum” diye konuştu. Trump’ın bu açıklaması, Abraham Anlaşmaları’nı genişletmeye çalışan Washington yönetiminin Somaliland konusunda İsrail’i kayıtsız şartsız desteklemeyeceği şeklinde değerlendirildi.
Tanımaya karşılık tehcir
- İsrail hükümeti, daha önce Libya, Güney Sudan, Uganda ve Endonezya’nın yanı sıra Somaliland ile de Gazze’den tehcir etmeyi tasarladığı Filistinlileri kabul etmesi ve Abraham Anlaşmaları’na katılması için görüşmeler gerçekleştirmişti. İsrail’in Somaliland’dan tanımaya karşılık tehcir edeceği Filistinlileri kabul etmesini de talep edebileceği konuşuluyor. Times Of İsrael’in dün yayınladığı haberde, Netanyahu yönetiminin Somaliland’ı tanıdıktan sonra Filistinlileri buraya sürgün etmek ve Somaliland’ın Abraham Anlaşmaları’na katılması için bir anlaşma imzalayabileceğini duyurdu. Somali hükümeti ise 1991 yılında bağımsızlığını ilan eden ancak uluslararası toplum tarafından kabul edilmeyen Somaliland’ın uluslararası bir anlaşma imzalayamayacağını ve merkezi hükümetin Abraham Anlaşmaları’na katılmayacağını açıkladı.
