Avrasya Yerel Yönetimler Birliği Başkanı Hasan Cengiz’in davletlisi olarak Ankara’ya gelen Rus Diplomat Matuzov Vyacheslav Nikolayevich, aynı zamanda Rusya’da Arap Halkları Birliğine başkanlık ediyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Ortadoğu Başdanışmanlığını yapan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de Ortadoğu stratejisinde görüşlerine büyük önem verdiği bir diplomat olan Nikolayevich, Erdoğan-Putin görüşmesinde masadaki konuları ve bölgedeki gelişmeleri Yeni Şafak’a değerlendirdi.
Bana göre geleceğin yükselen değeri Avrasya toplulukları. AB veya Batı değil. Batı politik anlamda kendi zirvelerine ulaştı. Avrasya genç, yeni bir vücut. İstekli ve oldukça büyük bir potansiyele sahip. Ve bana göre Avrasya Asya’dan veya başka bir noktadan başlamıyor. Avrasya tam olarak Türkiye-Rusya ilişkileriyle başlıyor. Bu işbirliği, siyasi anlamda bölgede büyük bir gücü doğuracak ve bunların yanında komşu ülkeler Avrasya’yı daha da büyütecek, güçlendirecek.
Bizim başkanımız yarın (bugün) buraya geliyor ve bana göre o da iki ülkenin ilişkilerine çok önem veriyor. Bölgesel, global anlamda yapılacak işler var. Önümüzde büyük zorluklar var. Ve bugün bizim ülkelerimizin, sınırlarımızın etrafında olan savaşlardan ne sizin ne bizim memnun olmamız beklenemez. Bana göre Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başkanımız Putin’in buradaki tutumları, bu konuyu ele alışları, hem bu olayların bitmesini hem de ekonomik anlamda atılım yapmayı sağlayacak. Ortadoğu’daki sıkıntılar daha kolay çözülecek.
Bana göre masadaki en önemli konu Ortadoğu’daki politik çözümler ve bir an önce savaşların durdurulması. Ve şunu sormak lazım: Bu şemada ABD nerede? Bizim başkanlarımız bunun için biraraya gelecek. Hem siyasi hem askeri anlamda çözüm üretmek için. Ortadoğu bölgesi bugün farklı bir yola giriyor. Bir dönem bitiyor, yeni bir dönem açılıyor. İç savaş bitti. Şuanda tüm ülkeler bölgenin savaş sonrası yeniden yapılandırılması üzerine düşünüyorlar. Şuanda yeni bir Suriye var, yeni bir Irak var, yeni bir Mısır, yeni bir Tunus var. Ve hepsiyle yeni ilişkiler kurmak gerekiyor. Tüm bunların yanında terör riski her zaman kalıyor. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra galip devletlerce kurulan politik yapılanmalarla bugünlere geldik. Şimdi biz bugün aynı şeyleri burada da görüyoruz. Savaş bitti ve doğru bir yapılanma lazım.
Bu konuda ben sadece kendi değerlendirmemi yapıp kendi düşüncelerimi söyleyebilirim. Bizim askerlerimiz Suriye’ye geldiler çünkü ABD’liler orada askeri olarak tehditti. Bana göre ABD bugün Suriye’deki tüm terör örgütlerinin arkasında duruyor. Ve bu durum Rusya’nın sınır güvenliği için de, iç güvenliği için de bir tehditti. Bugün buradaki terör grupları, DEAŞ gibi, Nusra gibi, bunlar başka yerlere hareket etmeye başlayacaklar. Bu Myanmar olabilir, sahra olabilir, trenle direk Mali’ye kadar yol var, buralara gidebilirler.
Rusya bugün bu konuda yeni bir strateji çalışıyor. Global bir strateji ama bu Sovyetler Birliği’nin stratejisi gibi olmayacak. Rusya, bugün Moskova’dan 700 km ötedeki savaşta varolmak istemiyor ama bunların Moskova’nın 20-30 km ötesine kadar gelmelerini de kesinlikle istemiyor ve bunun için de yeni bir strateji hazırlıyor, yeni bir politika uyguluyorlar.
Bizim ABD’lileri atmak gibi bir derdimiz yok. Ama ayakkabılarını da silmek istemiyoruz. Bugün Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, bunların ilişkilerine bakın. Burada kırık bir vazoyu yeniden onarmak gibi tek tek başlamak gerekiyor. Ve bana göre Erdoğan’la Putin’in en önemli masadaki konusu bu olacak. Politik çözümler. Bugün Suriye yeniden doğuyor. Artık eski Suriye yok. Astana kendi misyonunu tamamladı. Yapması gerekeni yaptı. Çatışmaları durdurdu, 4 bölgeyi ayırdı ve misyonu bitti. Bundan sonraki soru, yeniden yapılanma nasıl olacak.
- Yaptırım gücü olan bir lider
- Erdoğan’ı nasıl bir lider olarak görüyorsunuz?
- Öncelikle bir dünya lideri olarak görüyoruz Erdoğan’ı ve Ortadoğu’da gerçekten oldukça yaptırım gücü olan güçlü biri olarak görüyoruz. Astana’nın başlaması, ateşkesin sağlanması İran ve Rusya ile olmadı. Tamamen Erdoğan’ın bu çatışmayı durdurma isteği ve çabasıyla oldu. Büyük politik etkisi olduğunu biliyoruz.
Suriye’nin kuzeyinde ABD’nin gönderdiği silah ve mühimmatlarla savaşan ve Türkiye’nin terörist gördüğü bir PYD terör örgütü var. Rusya’nın PYD’ye karşı net tavır görmedik.
Biz Suriye’nin birliğinden yanayız. Suriye’nin yönetimi ile Türkiye’nin yönetimi PYD’ye karşı aynı mesafedeler, aynı kaygıları taşıyorlar. Bizim pozisyonumuz da gayet net burada. Biz Suriye’deki Kürtlerin mevcut hükümeti tanımalarını ve Suriye’nin geleceğinde beraber karar almalarını istiyoruz.
Irak’taki duruma da baktığımızda, Irak’ta Kürtlere oldukça büyük bir toprak verildi. Ben kesinlikle bir referandumla bir devlet kurup rahatlıkla yaşayacaklarını düşünmüyorum. Aksine bu onların sonu olur. Bölgede Kürtlere İsrail dışında destek verebilecek hiç kimse yok.
ABD’nin tek amacı Kürtleri kullanarak Türkiye’yi, Irak’ı, Suriye’yi, diğer ülkeleri karıştırmak, halkları ayrıştırmak ve Sykes-Picot’u gerçekleştirmek. Bunun olmayacağını gördükleri an Kürtleri hemen terkeder. Karşısına Türkleri, İran’ı, Irak’ı, Suriye’yi, tüm Arap ve İslam dünyasını almayı göze alamayacaktır.
- DEAŞ sorusunu cevaplayamadılar
- Irak’taki referandum...
- Biz Ortadoğu’nun bir bütün olması taraftarıyız. Dışarıdan her türlü müdahale sıkıntı çıkarır. Ortadoğu’da olanlar, DEAŞ’ın yaptıkları. İki gün önce Dışişleri Bakanlığımız uzaydan uydu fotoğrafını çekti. Onlarca zırhlı araç DEAŞ’ın konumlandığı yerlerde. ABD'ye bunu sorduk hala bir cevap gelmedi.
Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri satın alma kararı vermesine yönelik başta NATO’dan olmak üzere gelen eleştirilere cevap verdi. Peskov, “Türkiye ve Rusya arasında, tamamen uluslararası hukuka uygun ve herhangi bir üçüncü ülkeye yönelik olmayan askeri-teknik iş birliğini eleştirmeye kimsenin hakkı yok” ifadesini kullandı.
