Önce erik ağacı çiçeklenir. İlk cemre toprağa düşmüştür artık. Sonra yavaş yavaş şehrin sokaklarındaki ağaçlar çiçeğe durur. Kiraz, ayva, yenidünya ağaçları derken mor salkımlar, filbahriler, akasyalar, gelincikler, güller, yaseminler şehrin tenha köşelerini, cami avlularını, park ve bahçeleri sarar. Artık yaz iyice kendini hissettirmiştir. İğde ağaçları, ıhlamurlar derken at kestaneleri, gülibrişimler başlar selam vermeye. İstanbul’daki bu renk cümbüşünü coşkuyla izlerken her yıl aynı sevinçli söz çıkar ağzımdan: Bahar İstanbul’da başka güzel.
Geçtiğimiz günlerde Sakıp Sabancı Müzesi’nde çağın ön önemli ressamlarından David Hockney’nin gezici sergisi Baharın Gelişi’ni dolaşırken bunu bir kez daha sevinçle söyledim: Evet, İstanbul’da bahar bambaşka güzel.
Sakıp Sabancı Müzesi’nin, Akbank’ın desteğiyle düzenlediği David Hockney’nin Baharın Gelişi, Normandiya, 2020 sergisinde yer alan 116 resim tabloları insanın içini kıpır kıpır tomurcuklarla dolduruyor. 20. ve 21. yüzyılın en ilham verici sanatçılarından biri olarak kabul edilen David Hockney’nin Covid-19 salgınının ilk döneminde Normandiya’daki evinde iPad ile yaptığı tablolar dev boyutlarda. Serginin girişinde panoda eserlerin nasıl ortaya çıktığıyla ilgili ayrıntılı bilgi yer alıyor. David Hockney 1937 doğumlu İngiliz ressam. Kaliforniya’da yaşıyor. Günlük hayatın akışında her şeyi resmeden Pop Art akımı sanatçıları arasında yer alan David Hockney’i geniş kitlelere tanıtan ise 2019 yılında bir müzayedede 90.3 milyon dolara satılarak rekor kıran ironik bir tablo olan Bir Sanatçının Portresi-İki Yüzlü Havuz adlı eseri olmuştu.
PANDEMİ DÖNEMİ BAHARI
Pandemi döneminden bütün dünya olumsuz etkilendi. Özellikle de yaşlılar. Uzun süre uygulanan sokağa çıkma yasağı ve diğer yandan hastalıkla mücadelede en mağdur kesim onlardı. İşte bu dönemde Fransa’ya taşınarak Normandiya kırsalında ahşap basit bir evde gün boyu resim yaparak bu süreci geçiren David Hockney hayatımızdan çıkıp giden coşku ve umudu tabiatta yakalayarak resmetmiş ve o günlerin olumsuz havasını sanatıyla bir anlamda güzel bir havaya çevirmiş. Verdiği röportajda da pandemiyi burada pek de fark etmediğini bir yere gidemediği için bol bol resim çizerek verimli vakit geçirdiğini anlatıyor.
Serginin girişinde yer alan bilgiye göre Hockney resmin en klasik konularından biri olan baharı ilk olarak Yorkshire’da resmetmiş. Bahar mevsiminden bu kadar etkilenmesinin sebebini ise yaşadığı şehre baharın uğramamasıyla açıklamış. “Neredeyse 20 yıldır baharı görmediğimi fark ettim” diyor bir röportajında. Aynı konuyu 2013 yılında tekrarlamış. Yani 2020’de üçüncü defa bahar konusunu tablolarında tekrarlayan sanatçı ilk eserlerinde olduğu gibi yine iPad kullanarak eserlerini üretmiş. Serginin bir bölümünde iPad üzerinden eserlerini nasıl ürettiğini de çizim hareketleriyle gösteriyor. Bir başka tablosunu ise animasyon ile hareketlendirmiş. Tabloları seyrederken Hockney’nin meyve ağaçları, çalılar, çiçek bahçeleri, gölet ve nehirler, tarlalar ve uzak tepelere uzanan bir manzarada çalıştığını, baharın her yıl tekrarlanan yolculuğunu her gün gözleyerek, çıplak ağaçlardan tomurcuk ve çiçeklere, yeşil yapraklara kavuşana kadar yakaladığını görebiliyoruz. Ünlü ressam Monet’nin 40 bahara tanıklık ettiği Giverny kasabası ise Hockney’nin evine çok yakın olduğu bilgisini de paylaşalım. Yani tablolarında Monet’ye gönderme eserler tasadüf değil.
KIŞTAN BAŞLADIM ANLATMAYA
Sanatçı, sergiyi gezenlerin an ve an baharın gelişini gözlemleyebilmesini de ayrıca önemsemiş. Bunun için de seyirciyi önce kışa doğru bir yolculuğa çıkarıyor. Aynı ağacın, kıştan yaza doğru nasıl tomurcuklanıp, canlılığa kavuştuğunu tablolarında ayrıntılı olarak gözler önüne seriyor. Bunu sanatçı bir röportajında şöyle ifade ediyor: “Baharın tamamen gelişini göstermek için kıştan başlamanın ve biraz da yaza gitmenin gerektiğini fark ettim. Böylece tüm farklılıkları ve her bir ağaçta meydana gelen tüm o müthiş şeyleri görebiliyorsun.” Serginin küratörü Edith Devaney neden klasik bir resim tekniğiyle değil de iPad ile sanatçının tablo ürettiğini şu sözlerle açıklıyor: “Renkleri daha özgürce çizme, katmanlar halinde çalışma fikriyle bir kez daha iPad’i seçti. David Hockney, bir sahneyi, bir konuyu görme ve onun göze çarpan ve kısacık yönlerini yakalama hızının iPad’de hızlı olduğunu biliyordu. Herhangi bir tuval hazırlığı veya boya karıştırma ve ardından boyanın kurumasını bekleme gibi bir süreç yoktu. Dört aylık bir zamanda 116 görüntü ürettti. Normandiya’da Monet’nin Giverny’deki bahçesindeki resimlerin saf güzelliği de Hockney için bir ilham kaynağı oldu. Baharın Gelişi, Normandiya, 2020 sergisi, izleyiciye zamanın açılımına dair güçlü bir his veriyor. Tüm sanatseverlerin bu sergiden olağanüstü güzel duygularla ayrılacağına inanıyorum.”
ATÖLYE ÇALIŞMALARI YENİDEN YÜZ YÜZE
11 Mayıs – 29 Temmuz tarihleri arasında Akbank’ın desteğiyle Sakıp Sabancı Müzesi’nde sanatseverlerle buluşacak Baharın Gelişi, Normandiya, 2020 sergisi kapsamındaki etkinlikler de uzun bir aradan sonra ilk defa yüz yüze olarak gerçekleştirilecek. SSM Öğrenme Programı kapsamında düzenlenecek çocuk eğitimleri, Akbank Sanat Konuşmaları başlığıyla yetişkin eğitimlerinin yanı sıra film gösterimleri ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi işbirliğiyle tasarlanan atölyelerle bahar SSM’de dolu dolu yaşanacak. Okul Turları ise sergi süresince her çarşamba ve cuma günleri olacak. Rehber eşliğinde ücretsiz sergi turları için Sakıp Sabancı Müzesi web sitesinden kayıt yaptırabilirsiniz.
SIRRI ARALAYAN BİR BELGESEL
İngiliz ressam David Hockney’yi anlatan 60 dakikalık bir belgesel ise SSM Konferans salonunda izlenebilir. Eşi görülmemiş bir erişim verilerek üç yıl boyunca tek bir kişi tarafından çekilen bu ödüllü film, David Hockney’nin Kaliforniya’dan Doğu Yorkshire’a dönüşünü ve çocukluğunun manzaralarını resmetmek için açık havada, her türlü hava koşulunda, tüm mevsimlerde çalışmasını kaydediyor. Film, şimdiye kadar yapılmış en büyük açık hava resmiyle sonlanıyor. Daha Büyük Bir Resim, iş başında, gücünün zirvesinde olan büyük bir sanatçının nadir bir belgesi olarak biliniyor.
