Kurul başkanı ve üyelerine yapılan konut yardımı Sayıştay denetimine takıldı

Sayıştay Başkanlığı bir üst kurulda yapmış olduğu denetimde Kurul Başkanı ve üyelere yapılan konut tahsis katkısı tutarlarının kamu zararı olduğuna oybirliği ile karar verdi. Bu kararı ve sonuçlarını açıklamaya çalışacağız.

Bir üst kurulda kurul kararı ile Kurul başkanı ve üyelerine konut tahsis katkısı ödenmesine karar verilmiş ve bu karara istinaden ödeme yapılmaya başlanmıştır. Ayrıca, Kurul Kararı ile ödenmekte olan net konut tahsis katkısı tutarlarının, söz konusu tutarların belirlendiği tarihten o güne kadar yapılan kamu görevlileri maaş ve enflasyon farkı zamları dikkate alınarak 01.07.2017 tarihinden geçerli olmak üzere kurul başkanı ve üyeler için 3.275 TL, başkan yardımcıları için 3.068 TL, daire başkanları ve başkanlık müşavirleri için 2.757 TL, müdürler için ise 1.059 TL olarak ödenmesine ve bu tutarların işbu karar tarihinden sonra yapılacak kamu görevlileri maaş ve enflasyon farkı zamlarının uygulanması suretiyle güncellenmesine karar verilmiştir.

Maalesef kamu kurumlarında bu tür ödemelere zaman zaman rastlanılmaktadır. Ancak kurulun mevzuat dayanağı olmadan bu tür ödemelere ilişkin bir karara imza atması anlaşılabilir bir durum değildir. Kanaatimize göre konu uzmanları ilgilileri uyarmıştır. Bazen uyarıların işe yaramadığı veya bundan hiçbir şey olmaz denildiği olmaktadır ki işte o durumlardan birisi.

Üst kurulun teşkilat kanununda “Kurul Başkanına Başbakanlık Müsteşarı için belirlenen her türlü ödemeler dâhil malî ve sosyal haklar tutarında aylık ücret ödenir. Başbakanlık Müsteşarına ödenenlerden, vergi ve diğer yasal kesintilere tâbi olmayanlar bu Kanuna göre de vergi ve diğer kesintilere tâbi olmaz. Kurul üyelerine ise Kurul Başkanına yapılan ödemelerin yüzde doksan beşi oranında aynı usûl ve esaslara göre ödeme yapılır…. Kurumun kadro karşılığı sözleşmeli personelinin ücretleri ile diğer malî ve sosyal hakları birinci fıkrada belirlenen ücret tavanını geçmemek üzere Kurul tarafından tespit edilir. Kurul Başkan ve Üyelerine birinci fıkraya göre belirlenen ücretler tutarında, damga vergisi hariç herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın, her ay tazminat verilir.” hükümleri yer almaktadır.

Bu mevzuat hükümlerine göre; Kurul başkan ve üyelerine, sosyal haklar çerçevesinde “konut tahsis katkısı” adı altında bir ödemenin Kurul kararıyla yapılmasının hukuki dayanağı bulunmamaktadır.

375 sayılı KHK’nın Ek 11’inci maddesinin (b) fıkrasında; “ 5018 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun kadro ve pozisyonlarına 15/1/2012 tarihinden sonra ilk defa veya yeniden atanan kurul başkanı, kurul üyesi ve başkan yardımcısı ile murakıp ve uzman unvanlı meslek personeline, ilgili mevzuatı uyarınca ödenen her türlü maaş, aylık, ücret, ek ücret, prim, zam, tazminat, ikramiye, fazla çalışma ücreti, kâr payı ve her ne ad altında olursa olsun yapılan diğer ödemeler ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılan bütün ayni ve nakdî ödemelerin bir aylık toplam net tutarı; kurul başkanı için bakanlık müsteşarı, kurul üyesi için bakanlık müsteşar yardımcısı başkan yardımcısı için bakanlık genel müdürü, murakıp ve uzman unvanlı meslek personeli için Başbakanlık uzmanlarına mevzuatında kadrosuna bağlı olarak mali haklar ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarını geçemez ve bunlar, emeklilik hakları bakımından da emsali olarak belirlenen personel ile denk kabul edilir. Diğer mevzuatın bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz.” denilmiştir.

Buna göre, Kurum personeline yapılacak ödemelere ilişkin esaslar 5411 sayılı Kanun’un 102’nci maddesinde düzenlenmesine rağmen, bu ödemelere 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 11’inci maddesinin (b) fıkrası ile bir tavan getirilmiştir.

375 sayılı KHK’nın Ek 11’inci maddesinin (b) fıkrası hükmü yürürlükte olduğu sürece 15.01.2012 tarihinden sonra kurum kadro ve pozisyonlarına atanan Kurul başkan ve üyelerine yapılan ödemelerin bu maddede yapılan belirlemelere göre tespit edilmesi gerekmektedir. Bu düzenlemelere göre Kurulların ücret belirleme yetkisi kalmamıştır.

Buna göre, Kurul Başkan ve üyelerine ancak konut kiralanabileceği, bir nakit ödemesinin söz konusu olmadığı, konut kiralanması için de 2018 yılında Hazine ve Maliye Bakanlığından bir görüş ve Cumhurbaşkanlığından bir izin alınmadığı anlaşılmıştır.

Sayıştay kararında, Kurumun 2018 yılı işlemlerine ilişkin olarak düzenlenen… sayılı Asıl İlamın 4’üncü maddesinde, 15.01.2012 tarihinden sonra Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı ve Müdür kadro ve pozisyonlarına ilk defa veya yeniden atanan kadro karşılığı sözleşmeli personele “konut tahsis katkısı” ödenmesi ile aynı İlamın 5’inci maddesinde 15.01.2012 tarihinden önce Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı, Müşavir ve Müdür kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kadro karşılığı sözleşmeli personele yapılan “konut tahsis katkısı” ödemelerinin mevzuata aykırılık teşkil etmediğine karar verilmiştir.

Bu nedenle mevzuatta yer alan ince ayrıntıya dikkat edilmesi gerekmektedir. 2012 yılı öncesinde atananlara nakdi konut yardımı verilmesi sorun olmazken 15.01.2012 tarihinden sonra atananlar için konut yardımı yapılamamaktadır.

Kararda; Her ne kadar Temyiz Kurulu kararında, yukarıda yer verilen ilamlarda, aynı konular hakkında farklı kararlar verildiği belirtilmiş olsa da, temyiz talebine konu edilen … sayılı Ek İlam’ın 1’nci maddesinde, 15.01.2012 tarihinden sonra Kurum kadro ve pozisyonlarına ilk defa veya yeniden atanan Kurul Başkan ve üyelerine hukuki bir dayanağı olmaksızın alınan Kurul Kararıyla 375 sayılı KHK’nin Ek 11’inci maddesinin (b) fıkrası hükümlerine aykırı olarak konut tahsis yardımı ödenmesi hakkında tazmin kararı verilmiştir. Oysa, .. sayılı Asıl İlamın, 4’üncü maddesinde, 15.01.2012 tarihinden sonra Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı ve Müdür kadro ve pozisyonlarına ilk defa veya yeniden atanan kadro karşılığı sözleşmeli personele “konut tahsis katkısı” ödenmesi; aynı İlamın 5’inci maddesinde 15.01.2012 tarihinden önce Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı, Müşavir ve Müdür kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kadro karşılığı sözleşmeli personele “konut tahsis katkısı” ödenmesi hakkında hüküm verilmiştir. Bu nedenle ilamlar konu ve zaman bakımından biri birinden farklıdır.

Dolayısıyla temyiz talebine konu edilmiş … sayılı Ek İlam’ın 1’nci maddesi hükmü ile yukarıda yer verilen diğer İlam hükümleri; ya aynı konuya ilişkin olmadığından ya da aynı mevzuata tabi olmadığından, söz konusu ilamlarda aynı yönde hüküm verilmesini gerektirecek bir koşulun oluşmadığı ve hukuki güvenlik ilkesine aykırı bir durumun bulunmadığına karar verilmiştir.

Sonuç olarak oy birliğiyle ilgililere yapılan konut tahsis yardımı ödemelerinin tazmin edilmesi ve ilgililere ödettirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Görüleceği üzere 2012 yılı öncesinde belirlenen unvanlara atananlara ödeme yapılırken sonrasında atananlara ödenememektedir.