Bu yazıda, Meclis gündeminde olan ve bir takım vergisel düzenlemeler getiren torba yasa teklifinin sporcu ücretlerinin vergilendirilmesini içeren 22 ve 36. maddeler değerlendirilecektir.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki Gelir Vergisi Kanunu'nun 61. maddesi uyarınca sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücret olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla sporcuların her ne nam adı altında olursa olsun aldıkları bedel vergilendirme açısından ücrettir.
**
Sporcuların vergilendirmesinin daha önceki tarihsel seyrine baktığımızda, genel anlamda % 15’lik bir vergileme ile 1992 yılından bugüne kadar gelindiğini görürüz.
Yeni yasa teklifiyle geçici 72. maddenin uygulama süresi 31.12.2023 tarihine uzatılıyor. Tevkifat oranı ise süper ligde oynayan sporcular için % 15’den % 20’ye çıkartılıyor.
Ayrıca tüm sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri toplamının 103’üncü maddede yer alan tarifenin 4’üncü dilimindeki tutarı aşan (2019 yılı için 500 bin TL) sporcu ücretlerinin de yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi uygulaması getirilmektedir. Tevkifatla kesilen verginin hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmesi mümkün olacaktır.
**
Yukarıda değinilen yeni yasal düzenlemelerle bu zamana kadar yapılan sporcu vergilendirilmesinde nihai vergi olan % 15 stopaj kesintisi değişecektir. Yeni yasal düzenlemenin kulüplere getireceği yükü sayısal bir örnekle açıklamaya çalışalım.
Örneğin, mevcut durumda, bir süper lig futbolcusu ile yıllık 2.000.000 TL bedel ile anlaşılması durumunda, ödenen ücret net kabul edilir ve brütleştirilerek % 15 stopajı tahakkuk ettirilerek vergi dairesine ödenir. Mevcut durum ile 2.000.000 TL ödenen sporcunun kulübe maliyeti 2.352.941 TL’dir.
Sporcuların vergilendirilmesinde yeni duruma bakıldığında; tasarının 22. maddesi ile % 15 oranındaki vergi % 20’ye çıkarılmaktadır. Örneğini verdiğimiz 2.000.000 liralık sözleşme imzalanan sporcunun vergisi 147.058 TL eklenerek 500.000 TL’ye çıkıyor. Yani, 2.000.000 TL transfer bedeli ödenen bir futbolcunun yeni yasayla maliyeti 2.500.000 TL oluyor.
**
Bu zamana kadar sporculardan yapılan vergi kesintileri nihai vergi idi. Ancak bu tarihten itibaren tasarı mevcut şekli ile kabul edilirse, tevkifat nihai vergilendirme olmaktan çıkmaktadır. 500.000’den fazla gelir elde eden tüm sporcular her yıl gelir vergisi beyannamesi ile beyanname verip 103 madde de yer alan vergi oranları ile vergilendirilip ilave vergisini ödemek yükümlülüğüne girmektedir.
Yukarıdaki örnek üzerinden gidilirse sporcunun yıllık gelir vergisi beyannamesi aşağıdaki gibi olacaktır. 2.000.000 TL’lik transfer gelirine beyanname ile 959.460 TL gelir vergisi tahakkuk edecek (tasarıdaki dilimlere göre hesaplanmış), 500.000 TL stopaj yoluyla ödendiğinden bu meblağ mahsup edilecek ve geri kalan 459.460 TL ilave vergi olarak ödenecektir.
**
Bu uygulamanın başlaması ile kulüpler hem amatör için hem de diğer branşlar için önemli harcama ve yatırımlara girmişlerdir. 2018 yılında yapılan bir destek ve uygulamanın bir yıl sonra pat diye kaldırılması (yeni yasada 36. madde) yasama kalitesinin sorgulanmasına, devlete ve kanunlara olan güvenin sarsılmasına neden olacaktır.
Kulüplerin sporculardan yapılan kesintinin tamamının geri iadesi devlette ciddi bir vergi kaybına, kulüpler tarafından söz konusu kaynağın etkin kullanılmamasına neden olabilir. Bunun yolu destek ve uygulamayı tamamen kaldırmak değil, olsa olsa uygulamayı ıslah ve rehabilite etmek olmalıdır.
**
Kanun tasarısının Türk sporunun (özellikle amatör sporun) geliştirilmesine zarar vermeyecek bir boyutta tekrar değerlendirilmesinin gerekliliğini düşünmekteyim.
