İstanbul yüzyıllardan beri, süreklilik ve bütünlük içinde, dünyanın sayılı dönüştürücü şehirlerinden biri olma özelliğini korumaktadır. Dördüncü yüzyılda Romalıların kendilerine başkent yaptıkları şehir, Onbeşinci yüzyılda Türklerin eliyle, yeniden inşa edilmiştir. İstanbul Peygamber şehri Medine değildir, ancak Peygamber dostu Eyüp Sultan''ı vardır. Kutlu şehir, Fatih''ten önce sahabiler tarafından fethedilmiştir.

*

Tarihlerini fatihliklerinin yönlendirdiği Türklerin yönetiminde İstanbul, alınışının üzerinden bir yüzyıl geçmeden, döneminin Avrupa''sının en büyük, en güzel ve en dönüştürücü kenti haline gelmiştir. Onbeş yüzyıllık Roma yönetiminin bir Ayasofya''sına karşılık, beş yüz yılda Anadolu Türkleri, bir Fatih, bir Süleymaniye ve bir Sultanahmet inşa etme başarısını göstermişlerdir.

*

Asya, Avrupa ve Amerika arasında mekik dokuyan ve Amerika''ya el atmayı düşünen Anadolu Türklerinin tarihinde, İstanbul dönüştürücü bir şehirdir. Türkiye''nin geleceği geçmişindedir. Bu yüzden, edebiyat sevdalısı Mahmut Bıyıklı''nın yönetiminde, Yeni Dünya dergisi, Mayıs sayısında, Mustafa Armağan''dan Prof. Dr. Bedri Gencer''e, Mehmet Niyazi Özdemir''den Rasim Özdenören''e, aydınlarla, Yirmibirinci yüzyılda “1453 Ruhu”nun “Diriliş”ini tartışmışlar.

*

Yirmibirinci yüzyılın Türkleri, Onbeşinci yüzyılın Türklerinin İstanbul''un önünde duydukları coşkuyu, Pekin''in, Paris''in ve New York''un kapılarında duymaktadırlar. Anadolu Itri''nin, Sinan''ın Şeyh Galip''in diriltici ve dönüştürücü rüzgarlarını, bütün dünyada estirmek istiyor. Müziğin, şiirin ve mimarinin o büyük ustaları, insanların iç dünyaları kadar dış dünyalarını da inşa etmeselerdi, dönüştürücü İstanbul olmazdı.

*

Anadolu''nun Türkleri, İstanbul''da ve Fatih''te kendilerini arıyorlar. Nurettin Topçu''nun “Büyük Fetih” kitabında vurguladığı gibi, “Fatih''in ruhu, hakikatte bizim vücûdumuzda devam ediyor” ve “Fatih''i kılıçtan ibaret sananlar, bilsinler ki, Fatih ölmüştür.” Ancak kimse unutmasın “Fatih''in ruhu ölmez, ebedi kalacaktır.” Yirmibirinci yüzyıl Türkleri için zaman, Necip Fazıl''ın “Bu millet ölmeyecekse, bu Fatih dirilecektir” dediği zamandır.

*

Fatih ile dönüşen İstanbul, Asya''yı, Avrupa''yı ve Afrika''yı dönüştürmüştür. İstanbul''un dönüştürücü özelliğini koruyabilmesi için, hem ruhuyla, hem de görünüşüyle Fatih''in İstanbul''una benzemesi gerekir. Eski İstanbul''da olduğu gibi, hiçbiri ağaçlardan daha büyük olmayan, yalın yapılar arasında, Fatih ve çevresi olanca güzelliğiyle bugüne taşınmalıdır.

*

Dönüşmenin değil, dönüştürmenin peşinde olan İstanbul''da doğal çevre korunarak, Topkapı Sarayı benzeri, hiçbir yapının boyu, ağaçların boyunu aşmamalıdır.

*

Şehirlerde ağaçlar yalınlığın olduğu kadar güzelliğin de simgesidirler.

*

İstanbul ağaçlar arasında evler olan şehir olmalıdır.