burada bunların hepsine değinemeyeceğime göre, Çankı’nın açıklama tahtında başvurduğu nakil, taklit, mütevatir, an’ane, haber-i sadık… kelimelerine onun Büyük Felsefe Lûgat’ından (Haz.: Recep Alpyağıl, 2021 ) bakılmasını önererek, taradsiyonalizm terimi için de Hüseyin Yılmaz’ın şu tanımlamasıyla yetinelim:

İrfan ise, lûgatta “bilmek, tanımak, ikrar etmek” (TDV İA), ıstılahta “Hak taliplerinin Hakkı tanımak ve ona ulaşmak için seçtikleri yol ve yordam” demektir. (Seyyid Cafer Seccâdî, Tasavvuf ve İrfan Terimleri Sözlüğü, 2007)

Bizim zamanımızdaki Gelenekselcilik “Batı modernliğine geleneksel perspektiften yöneltilmiş tüm tepkileri kapsamaktadır. (…) Batı modernizmine alternatif olarak sunulan Genelekselci Ekol, ilk bakışta kendi içinde belirsizlikler barındırıyor gibi görünmektedir. (…) Ekolün kurucusu René Guénon, ekolün kuramsallaşmasında ve yaygınlaşmasında önemli katkıları olan Frithjof Schuon ve ekolün günümüzdeki en önemli temsilcisi Seyyid Hüseyin Nasr, İslâm dinine mensup olmalarına rağmen, Ananda K. Coomaraswamy ve Julius Evola gibi başka dinlere (…) mensup isimlerin ekol içinde yer almaları; Guénon’un büyük düşünce gelenekleri arasında ayırım yapmaması ve Schuon’un ‘dinlerin aşkın birliği’ tezini savunması çeşitli soruları gündeme getirmektedir. Ayrıca Gelenekselci Ekolün tasavvuf anlayışının, dinler arasındaki inanç sınırlarını esnettiği gözlemlenmekte ve belli bir dinin amentüsünün üzerinde dinler-üstü bir inanç sisteminin bulunup bulunmadığı, dolayısıyla ortada teolojik bir sorun olup olmadığı sorularını akla getirmektedir. Bu teolojik sorunsalın yanı sıra, Gelenekselcilik söz konusu olduğunda, önemli sosyolojik ve felsefi sorular da gündeme gelmektedir.” (Modernizm ve Gelenekselcilik Arasında Din, edt.: Şamil Öçal – Cevat Özyurt, 2013)

Bu duruma yazı başlığımız olan sorudan baktığımızda bugünkü Gelenekselciliğin asıl muhatabının Batılı entelektüeller olduğu; Müslüman ve özellikle Sünnî dünyaya fazla hitap etmediği, ancak Sünni dünyanın da -irfan temelli olması bakımından- Gelenekselci Ekol’den yararlanabilecekleri birçok hususun olabileceği sonucuna ulaşırız ama yine de -son tahlilde- Anadolu İrfanı’na tabi olanların Tradisyonel İrfan’la ilişkilerinin müellemalı olacağını ileri sürebiliriz.

Bu konferansının bizim malum sorumuza ne oranda bir cevap oluşturacağını bilmemekle beraber, Üstadın konferansının kaçırılmamasını tavsiye ederiz.