|
İshak Alaton iyi bir adamdı ama Yahudiydi!
Yahudi asıllı bir ailenin oğluydu İshak Bey. Hayatındaki en büyük kırılmayı Varlık Vergisi sırasında yaşadı. Babasının vergiyi ödeyemediği için
Aşkale'ye
gidip, bir yıl sonra saçları ağarmış yaşlı bir adam olarak dönmesini, hayatının en büyük travması olarak anlatır. İkinci büyük travması ise kendisine iş adamlığını öğreten
Üzeyir Garih'in
bir cinayete kurban gitmesi oldu.


*


“Babam

Varlık Vergisi

nedeniyle iflas etti. Aşkale'ye götürüldü, mahvoldu, bitti. Aile neredeyse dağılıyordu, fakirlik içindeydik. 1951'de İsveç'e gittim, orada kaynakçılık yaptım. Türkiye'ye 1954'te döndüm. Üzeyir Garih'le tanıştım ve Üzeyir Garih beni kapitalist yaptı. Hayat boyu Üzeyir'in eğitimini gördüm. Benden iki yaş küçüktü

ama beni eğiten Üzeyir Garih

oldu. Muhteşem bir adamdı. Benim de şansım buydu. Ben de kapitalist sanayici oldum. Ama niyetim bu değildi.”



*



“Almanya 1950'de tamamen yıkılmış. 1950'de Kore'nin fert başına geliri 65 dolar. Almanya'nın 80,

Türkiye 200 dolar

. Türkiye en üstte. Çünkü savaş görmedi. 1950 ile 2000 arasındaki 50 yıl içinde ne oldu? Türkiye 200 dolardan, 3000 dolara, Almanya 60 dolardan 60 bin dolara, Güney 65 dolardan 30 bin dolara çıktı.”



*



“ Türkiye çok fena çuvalladı. Türkiye

özel sektörün potansiyelini hiçbir zaman idrak etmedi,

hep böyle baskıcı, otoriter, dediğim dedik, politikada kendini ispat etmeye çalışan fakat özel sektörün potansiyelini ve becerisini göz ardı eden, hatta onu kendi çıkarları için yönlendirmeye çalışan bir politika güdüldü. Ve bu sebepten

200 dolardan 3 bin dolara çıkan Türkiye

, yanında 60 dolardan 60 bin dolara çıkan bir Almanya.”



*



Türkiye nasıl çuvalladı? Türkiye'nin zihinsel kromozomlarında bir eksiklik oluştu. O da şu; milliyetçiliğe, milli beraberlik hikâyesi içinde ayrımcılığa çok yön aldı. Yani farkında olmadan bir imaj yaratıldı. Sen Türksen benimle berabersin, Türk değilsen yani

Kürtsen, Yahudiysen, Hıristiyansan sen ötekisin.

Bugün 90 yaşıma bir kaldı, 1927'de doğdum. Ben hayatım boyunca hep öteki olarak görüldüm, hep ötekiyim. Ya ne ihtiyacın var bana Yahudiliğimi hatırlatmanın. Evet ben Yahudiyim, ben öyle doğdum, ben seçmedim.”



*



“Ben öteki olmaktan yoruldum ya! Ben hep birlikte gelin şu kalası birlikte kaldıralım, daha iyi bir yere götürelim, daha iyi bir hayata doğru heyecan verelim,

insanlara ekmek verecek yatırımlar yapalım

dedim. Bunu yapamadık.”



*



“Türkiye artırdığı değerleri binalara, alışveriş merkezlerine, insanları mutlu eden eşyaların eve girmesine, radyosu, buzdolabı, çamaşır makinesiymiş bunlara harcadı. Gecekondulaşma çok geriledi, azaldı. İnsanlara küçük birer apartman dairesi verdik. Evet bütün bunlar iyi de,

bir treni kaçırdık, o da yüksek teknoloji”.


*



“Biri diyor ki gazetede, ben anladım İshak Alaton, neden Zonguldak'ı kapattırmak istiyor, Zonguldak kapanınca Türkiye'nin kömür ihtiyacını Avustralya'dan ve Güney Afrika'dan ithal edecek ve böylece zengin olacak diyor, ben bunu öğrendim diyor. Ben ne yaparım, adama cevap bile vermedim.

Adamı değiştirmek mümkün değil

yani ben bunlarla da boğuştum.”



*



“Beni ötekileştirenlere ve beni kötüleyenlere,

ulan salaklar diyorum

onlara, siz bana cesaret verirseniz, siz bana destek verirseniz, siz beni anlarsanız benim gibi binlerce insan Türkiye'yi daha iyi bir ülke yapacaklar. Siz de benimle beraber olun Türkiye'yi hep birlikte daha iyi bir ülke yapalım.”



*



“Gençlere öğütler:

İnsanlar çoğalıyor, yedi buçuk milyar insan 2050 yılında 10 milyar olacak. Hayat çok daha zorlaşacak. Şehirlerde bir yerden bir yere gidemeyecek hale geleceğiz. Bütün bunları öngörebilmek lazım. Hayatını öyle bir şekilde şimdiden koordine etmen lazım ki bu

yaşam mücadelesinde altta kalmayasın

, bir şekilde, yani çok zengin olman gerekmiyor ama normal bir hayat standardı için tedbir alman lazım. Bunun için en önemli faktör, bir dalda çok bilgi sahibi olman lazım. Ben her işi yaparım abi, o geçti.”



*



(Hürriyet yazarının, 2 ay önce iş adamı İshak Alaton ile yaptığı

alıntılar. Teşekkürler İshak Alaton, teşekkürler Jale Özgentürk). Dün toprağa verilen İshak Alaton'un eleştiri ve önerileri dışarıdan biri gibi değil, içeriden biri gibi değil mi?




#İshak Alaton
#Yahudiler
#Varlık Vergisi
8 yıl önce
İshak Alaton iyi bir adamdı ama Yahudiydi!
Mülâhaza etmek
Siyasetçileri bürokratlara kurban etmek
Musallada bir sosyolog daha… Vehbi Başer’in ardından
Taşkent’in öbür yüzü
‘Korkuluk’…