Yer altı sularının fazla kullanımı sonucu zaman zaman ortaya çıkan obruklar hem tarım arazilerini hem de yerleşim alanlarını tehdit ediyor. AFAD, obruk risklerini belirlemek amacıyla pilot olarak seçilen 4 ilde yapay zeka kullanarak, 'obruk duyarlılık haritaları’ oluşturdu.
Türkiye genelinde obruk riskinin belirlenmesi için yapay zeka destekli sistem geliştiriliyor. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) obruk alanlarının tespit edilmesi çalışmalarını ülke geneline yaygınlaştırması planlanıyor. Bu kapsamda sayıları 2 bin 500'ü bulan yer altı sularının çekilip, toprağın çökmesiyle oluşan obruklarla ilgili yapay zeka kullanılarak, 'obruk duyarlılık haritaları’ oluşturuldu.
Yapay zeka destekli bu haritalar sayesinde riskli bölgeler belirlenerek gerekli önlemler alınacak. Bu yıl pilot uygulama olarak 4 ilde başlatılacak çalışmaların, ilerleyen süreçte tüm ülkeye yayılması planlanıyor.
OBRUKLAR ÖNCEDEN BELİRLENECEK
Konya, Karaman, Aksaray ve Niğde gibi bölgelerde sıkça görülen obruklar hem tarım arazilerini hem de yerleşim alanlarını tehdit ediyor. Yer altı su seviyelerinin kontrolsüz düşmesiyle meydana gelen bu çöküntüler can ve mal kaybına yol açabiliyor. AFAD’ın yürüttüğü proje kapsamında, uydu görüntüleri, jeolojik analizler ve sensör verileri yapay zeka tarafından işlenerek, obruk riski taşıyan bölgeler önceden tespit edilecek.
ERKEN UYARI SİSTEMİ KURULACAK
Proje kapsamında geliştirilen sistem, büyük veri analizi yaparak risk haritaları oluşturacak. Yapay zeka, farklı veri kaynaklarından elde edilen bilgileri birleştirerek risk seviyelerini ölçecek ve anlık değişimleri takip edecek. Uydu görüntüleriyle zemin hareketleri incelenerek yüzeydeki deformasyonlar tespit edilecek. Sensör tabanlı analizler yapılarak toprak hareketleri, sismik aktiviteler ve yer altı su seviyelerindeki değişimler izlenecek. Makine öğrenmesi sayesinde geçmişte oluşmuş obruklardan elde edilen verilerle risk tahmin modelleri oluşturulacak. Yapay zeka destekli proje sayesinde erken uyarı sistemi devreye girecek.
