Bazı resimler temsil ettiği sanılan nesneleri resmetmezler. Bunu anlamak için resmin altına ne olmadığını yazmak gerekebilir. Tıpkı sürrealist ressam Rene Magritte resminde olduğu gibi, “bu bir pipo değildir" demek zorunda kalabilirsiniz. Foucault gibi düşünürler de bunun neden bir pipo olmadığına dair kitap yazmak zorunda kalabilirler. Oysa söz konusu ressamın tablosunda bir pipo resmi vardır ama mevzubahis etmemize neden olan resmin altına iliştirdiği yazıdır: Bu bir pipo değildir. Suudi Arabi...

Cumhuriyet tarihi boyunca adeta yok gibi davrandığımız Güney ve Doğu komşularımızda olup bitenler tam tersi politikalara zorluyor. Irak'ta iç savaş devam ederken Suriye'deki savaş uluslararası boyut kazandı. Irak'taki durum zaten Amerika'nın denetim ve gözetimindeydi başından beri. Suriye'deki iç savaş ise artık Türkiye'nin de fiili olarak müdahil olduğu, iç mesele olma potansiyeli yüksek bir hal aldı. Ama her iki ülkedeki yaşanması muhtemel gelişmelerin mutlaka Türkiye'yi etkileyecek. Ama her h...

Elimizi uzattığımız her şey çürüyor. Belki de dokunduğumuz için biz çürütmekteyiz. Gördüklerimiz kirleniyor. Baktıklarımız bizi kirletiyor, içimizi… İşittiklerimizden dolayı, bildiklerimizden dolayı acı çekmeye başlıyoruz. Birebir şahit olamasak bile... Acı çekmeye icbar ediliyoruz sanki ya anlatılanlar gerçek olduğu için yahut gerçek yerine sahte gerçekler ikame edildiği için. Bu denli yozlaşma, çürümeye mahkûm olmak duygusu bizatihi insanın içini kemiren bir şey. Sadece insan teki olarak her b...

Asya'nın derinliklerinden yani doğudan batıya uzanan bir yol... Ne kervanlar, ne ordular geçti. Doğunun zenginliğini batıya taşıdı. Batıdan doğuya, doğudan batıya ordular yürüdü. Kavimler göçtü bu güzergâhtan. Kültürler, dinler değişti… Medeniyet zaman ve mekan, eşya ve hadiseleri tanımlayabilme, yorumlama, anlamlandırma kapasitesidir. Yaşadığımız dünyayı kendi kavramlarımızla anlamlandırabildiğimiz ölçüde bir medeniyeti yaşatabiliyoruz demektir. “İpek Yolu” denilen yol tarihin derinliklerinde ...

Selanik'in sahilden yukarıya doğru tırmandıkça topografyası gibi mimari özellikleri de değişir. Yedikule surlarına yaklaştıkça eski Türk mahallesinin izlerine rastlarsınız. Kötü restore edilmiş cumbalı evler... Yine de geçmiş zamandan bir işaret, bir renk sunar. Müslüman Selanik'e ait izler devlet politikası olarak yok edilmeye çalışılsa da tipik Osmanlı şehri olduğunu hissettirir. Belgesel çekimi için yıllar önce elimde harita dik yokuştan tırmanarak Musa Baba türbesini arıyordum. Bir ara orta...

Amerika'nın Ortadoğu'ya yönelik genel politikası varsa eğer, bu stratejinin Obama yahut Trump iktidarıyla değişmeyeceğini tespit etmek gerekiyor. Uygulamada farklılıklar olsa bile temel çizgide önemli bir değişimin olacağı beklentisine girmemek gerekir. Obama döneminin özellikle PKK uzantısı unsurlara destek veren politikalarının Trump yönetimi ile değişeceği beklentisi bu açıdan büyük yanılgıydı. Uzun süreden beri kendini belli eden Ortadoğu politikasında Kürt faktörünün ağırlıklı bir yere sahi...

Amerikan başkanlık seçim sonuçlarının ardından Avrupa'da da benzer trendin yükselişe geçeceğini tahmin etmek zor değildi. Trump popülizminin dayandığı toplumsal ve kültürel temellerin daha köklü biçimde Avrupa'da yeşerdiği epeydir bilinen bir husustur. Tarihi nedenler ve Avrupa kültürünün tekçi karakteri İslamofobi için yeterli zemin oluşturduğu hususunda çokça yazılıp çizildi. Irkçılığın modern milliyetçilik formatıyla sağ siyasete dönüşerek merkeze çekilmesi, yumuşatılması anlamına geliyordu. ...

Tarihi Hayber Geçidi'ne açılan düzlükte kurulu Peşaver, ağırlıklı Peştun nüfusuna rağmen Afganistan'a mı Pakistan'a mı ait olduğuna karara verememiş bir şehir görünümündeydi. Hayber Geçidi'ni aşarsanız Afganistan'a ulaşırsınız. Yahut büyük İskender'in takip ettiği yolu izlerseniz Hindukuşlar'ı aşıp Hind kıtasına doğru İndus Vadisi size açılır. İşte Afgan dağlarının ikiye böldüğü bir coğrafyanın parçalayamadığı etnokültürel yapını devamı Peşaver. İngiliz sömürgeciliğinin sona ermesiyle jeostratej...

HAMAS'ın temel bildirgesinin yenilenmesinin dünyada yankı bulması bekleniyordu, nitekim öyle oldu. FKÖ'nün aksine İsrail'in varlığını kabul etmemekte direndiği için, girdiği seçimlerde aldığı sonuçların Filistin konusunda belirleyici durumdaki Ortadoğu dörtlüsü -ABD, Rusya, AB ve BM- diye bilinen yapı tarafından kabullenilmemek suretiyle cezalandırılmayı göze almıştı. Hatta Gazze'nin İsrail'in yıllardır süren askeri kuşatma ve katliamına maruz kalmasının yanı sıra uluslararası düzeyde de politik...

Müslümanların taraf olduğu kriz alanlarında sorunların çözümü için bazen eldeki imkânların yeterince kullanılmadığı, bu nedenle de bir yalnızlaşmanın yaşandığı gerçek. Toprakları işgal edilen, temel insani hakları elinden alınan Müslüman azınlıkların taleplerinin çözümsüzlüğe kurban edilmesi bizzat şiddetin kaynağı olmaktadır. Askeri ve siyasi olarak devlet gücü karşısında ezilen, terörize edilen, ötekileştirilen Müslümanlara 'azınlık olarak yaşamasını öğrenmeleri' tavsiyesi de hayli konformist ...

Tabiatla insan ilişkisinin, sadece şehir kültürünü değil insan muhayyilesini belirleyen bir yanı var. Bunu en iyi, insanların mevsimlerin dönüşümü karşısında yaşanan sıradışı olaylara verdikleri tepkilerde anlarız. Anadolu'nun kıta özelliği sergileyen iklim ve coğrafi zenginliği dilimize de yansır. Bahar 'kırkikindi yağmurları'yla yaşanır Anadolu'da. İstanbul, 'ahmak ıslatan'ları ile bilinir. Kaç zamandır ahmak ıslatanların artık yağmadığını fark ettim geçenlerde. Tropikal iklimlere özgü yağışla...

Türkiye'de İslami düşünce ve hassasiyet sahibi aydınların Batı'yla yüzleşme maceralarının yaşadığımız siyasal, toplumsal ve askeri tarihsel süreçten etkilenmemesi imkansızdı. Klasik İslamcılık düşüncesinin ilk dönemler Batı'nın sömürgeci tasallutu karşısında alelacele kurtuluş yolları ararken içine düştüğü durum da bu etkileşimlerin bileşkesidir. Müslümanların muhatap oldukları mağduriyetten kurtulmalarına çare arayan acilci çözümler koleksiyonuydu. Bugün pek çoğunu aştığımızı düşündüğümüz fikri...

Bu ülkede Müslümanca hassasiyetleri olan aydınların ve sanatçıların beslendiği kaynaklarla yetişme şartları yeterince ortaya konmuş değil. Oysa bugünü anlamak biraz da içinden geçtiğimiz mecraları anlamaktan geçer. Aydınların yetiştiği sosyal çevre şartlarına dair sosyolojik analizler bir yana küçük insan hikâyeleri, mekânlar daha çok açıklayıcı olabiliyor. Edebiyat da tam bu noktada devreye giriyor zaten. Hatırlatmayı silikleştiren hız dünyasına karşı hafızayı diri tutan ayrıntılar, zaman ve me...

Medyada her zaman dikkat çeken ancak ne üslubu ne de müktesebatı bakımından ciddiye alınmayan isimler her daim olmuştur. Sözlerinden, iddialarından çok dil ve üsluplarıyla gündeme gelirler.. Bu kişilerin daha çok ne söylediğine değil, nasıl söylediğine yoğunlaşır insanlar. Zaten bu tiplerin yapmak istedikleri de budur. Meselenin özünü kaçıranlar üsluba takılırlar. Kendi fikirleri yoktur. Birileri adına konuşurlar. Patavatsızlık ve terbiye sınırlarını aşmaları da bunlara suflörlük yapanları gizle...

Batılıların sömürgecilik deneyimi onlara güç ve iktidarın elde edilmesi ve sürdürülebilmesinin incelikli yöntemlerini de öğretti. Mesela İngilizler nüfuslarının kat kat fazlası toplulukları sömürgeleştirmeleri ve bunu hala dolaylı yollardan sürdürebilmelerini geliştirdikleri iç siyasete borçlular. İngiliz siyasi aklı en olumuz ortamda bile alacaklı olmalarını, güçle elde edemeyeceklerini masa başında kazanmalarını sağladı. Farklılıkları olmakla beraber Avrupalıların hemen hepsinde böylesi bir si...

Referandum sonuçları üzerinde tarafların derin düşünmeleri gerekiyor. Sayısal üstünlük her zaman siyasal kazanç anlamına gelmeyebilir. Alınan sonuç, oyunun kurallarına uygun, kazananı belli olsa da siyaset farklı dinamiklerle işliyor. Ancak bundan sonraki aşamada siyasetten çok bu ülkenin sosyolojisi devreye girecek sosyolojiyi yok sayarak siyaset yapılamaz. Alınan sonuçlara bakıldığında net olan şu gerçek: Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı seçimindeki aldığı oya yakın bir sonucu tek başına almış olm...

12 Eylül sonrası yapılan ilk serbest referandum 1987'de gerçekleşen anayasada yer alan geçici maddenin yani 'siyasi yasakların kaldırılması' içindi. Daha önceki referandumların ihtilal ortamında ve hangi şartlarda yapıldığını belirtmeye gerek yok. Darbe öncesi kaotik ortamın oluşmasında bir şekilde katkısı olan liderlerin siyasete dönme hakkı veren ilk serbest oylamada, her anlamda yıpranmış isimlerin tekrar aktif olmalarına eski söylem ve siyasetlerin memlekete bir hayır getirmeyecekleri kanaat...

Suriye'yi vuran Amerika şimdi de Kuzey Kore'yi hizaya getirmeye çalışıyor. Amerika'nın askeri gücü göz önüne alındığında tek tek tehdit edemeyeceği ülke yok gibi. Bu gücünü kullanarak pek çok ülkeyi dize getirebilir. Küresel güç olarak ABD'nin herhangi bir devlete karşı güç gösterisinde bulunması ile kriz yönetme kapasitesi aynı şeyler değil. Güç kullanarak krizi çözme adına kalıcı kriz çıkarttığını da unutmamalı... Mesela Körfez krizi ve sonrası Irak'ın işgaliyle Amerika'yı ciddiye almayan pot...

Strazburg'ta bir grup vatandaş Osmanlı kıyafetleri ile referandum için oy kullanmaya gelmiş. Fransa yasalarına saygılı yaşadıklarını ancak geçmişlerini, örf ve adetlerini de unutmadıklarını göstermek istediklerini ifade etmişler... Belli ki kıyafetlerin temsil ettiği ya da ona yükledikleri anlam üzerinden siyasi mesaj da vermek istemişler. Avrupa'da yaşayan bir grup vatandaşın nostaljik öykünmesi olarak okuyup geçebilirdik normal şartlarda bu tavrı. Ancak memlekette gittikçe artan çatışmacı ikli...

Uluslararası yarışmalarda karşımıza çıkar marşlar. Madalya törenlerinde anlamadığınız bir dilde, hoşlanmadığınız hatta size hiç hitap etmeyen bir müzik çalmaya başlar. Madalya sahibinin yarı ibadet hissiyle bir huşu maskesi takınarak dinlediği marşlar çoğu kez soğuk ve boğuk gelir. Bu durum sadece farklı bir kültürün müzik anlayışının notalara dökülmüş şeklinin, bestenin, sesleri kulağımıza aşina gelmeyen enstrümanların bir sonucu olduğunu düşünürdüm. Buna karşılık anlamadığımız bir dilde olması...

Kimyası bozulmuş bir dünyada önce çocuklar ölür. Yüzlerinde asılı kalan o masum tebessüm solarken insanlığın bozulan kimyasına son bir bakıştır çocukların ölümü... Çocuklar ölürken bile bize yitirdiğimiz bir şeyleri hatırlatır. Yan yana dizilmiş çocuk bedenleri ruhunu yitirmiş bir çağın kararan vicdanını gösteren işaret taşları gibidir. Neyi nerede kaybettiğini ihtar eden işaret taşları. Çocuklar sevinçlerini de hüzünlerini de saklayamazlar. Gök genişliğinde gülen sevinçleri, dünyanın tüm hüzü...

Her toplumun alamet-i farikası olabilecek bazı özellikler öne çıkar. Reklam da tüketim alışkanlıklarından beslenen kapitalist ilişkilerin en önemli alametlerinden... Reklamın artık hayatımızı tümüyle kuşattığı, sadece temel ihtiyaçlarımızın nasıl karşılanacağını belirlemekle kalmayıp dünya görüşümüzü, siyasal tercihlerimizi bile yönlendirdiği bir medya çağındayız. Bunun bir realite olarak karşımıza çıkması reklamın özünde yatan sahteliği meşrulaştırmayı gerektirmez. Bilakis tam da bu noktada, ya...

Amerikan Dışişleri Bakanı Tillerson'ın Türkiye ziyaretinden ne sonuç çıkarmamız gerekir? Yapılan açıklamalara bakılacak olursa Amerikalılar bildiklerini okumaya devam edecek. Bence görüşmelerin özeti şu cümlede yatıyor: “... Çok açık ve faydalı tartışmalar yapmaya devam ediyoruz. Cumhurbaşkanı ve Başbakan da bugün yaptığımız bütün bu konuşmaları dikkate alacaktır.” Bu cümleyi ısrarla cevaplamaktan kaçındığı YPG ile ilişkin soruya karşılık verirken kurdu... Özetle bu cümlenin anlamı: Biz bildiği...

Roma Antlaşması'nın imzalanmasının 60. yıl dönümü kutlamalarında Papa'nın yaptığı açıklamalardan çok verdiği resim daha çok öne çıktı. Siyasette bilinen bir gerçektir. Siyasiler sanat eserlerini mesaj olarak kullanırlar. Sanatın sanat olmaktan fazlasıyla anlam yüklendiği Batı kültüründe bir ünlü tablo, bir mimari eser belki de sanatçının aklına gelmeyen bir bağlam ve anlamda belli siyasi mesaj vermek için kullanılır. Sanatın siyasal obje haline gelmesi batılı devlet adamlarının sık sık başvurduk...