Küreselleşmeyle beraber ortaya çıkan sorunlar kısa sürede tüm dünyanın sorunu haline gelebiliyor. İlk olarak Çin’de ortaya çıkan Kovid-19’un dünyayı bu kadar kısa sürede ve bu kadar derinden etkileyeceği öngörülmemişti. Ancak çok kısa sürede toplum sağlığını, ekonomiyi, ticareti, turizmi, eğitimi kısacası hayatın büyük bir alanını derinden etkiledi.

Buradan hareketle yeni dönemde özellikle dünya ekonomisinde önemli yer tutan ülkelerde ortaya çıkan bir sorun, tüm ülkelerin sorunu olmaya aday durumunda.

Bu dönemde başta İngiltere olmak üzere ortaya çıkan enerji arz krizinin tüm dünyayı olumsuz etkiyeceği konusunda da bir beklenti var. Özellikle yaklaşan kış şartlarının da etkisiyle artacak enerji talebi ve bu talebi karşılayacak arzın kısıtlı olması nedeniyle yükselecek enerji fiyatları önemli bir sorun.

Bu da bir yandan başta üretim olmakla birlikte hanelerin en zaruri ihtiyacı olan doğalgazın fiyatının artmasına neden olarak enerji krizlerini de tetikleyecektir.

Diğer yandan, doğal gazda yaşanan fiyat artışları nedeniyle tekrar alternatif olarak öne çıkan kömüre olan talebin artması kömür fiyatlarının da yükselmesine neden olarak bir başka sorunu da beraberinde getirecektir.

Dünyada şimdiye dek çok sayıda enerji krizi yaşandı.

İlk petrol krizi 1973-74 yıllarındaydı. Bu kriz Arap-İsrail Savaşı sırasında petrol üreten birkaç Arap ülkesinin ABD ve İsrail ile hareket eden ülkelere petrol ihracatını durdurmasıyla yaşandı.

İkinci petrol krizi, İran Devrimi sonrasında 1979-80’de meydana geldi.

Üçüncü petrol krizi ise Irak’ın Kuveyt’i işgali ile 1990-91’de meydana geldi.

Dördüncü enerji krizi 2008 yılında yaşanan küresel ekonomik krizle beraber ortaya çıktı. 2008 yılında yaşanan küresel ekonomik kriz hem ekonomide hem de enerjide küresel krizlerin yaşanmasına neden oldu.

Tüm enerji krizleri neden olduğu enerji fiyat artışları nedeniyle dünya ekonomisine çok ağır maliyetler yükledi.

Şu bir gerçek ki enerji arz güvenliğinin sağlanması ekonominin güvende olmasını sağlıyor. Arz güvenliği, ekonomik büyüme ve kalkınma için gerekli olan enerjinin sürdürülebilir şekilde ve uygun ekonomik koşullarda sağlanması anlamına gelmekte.

Bizim gibi gelişmekte olan ülkeler açısından enerji arz güvenliği daha önemli. Çünkü daha çok üretim yani daha yüksek ekonomik büyüme rakamlarına ulaşmak daha çok enerji tüketimini zorunlu kılıyor. Yani enerji tüketiminden ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik bulunmakta.

Özellikle enerjide dışa bağımlı olan bizim gibi ülkelerin, olası enerji krizlerinden daha olumsuz etkileneceği açıktır. Bu nedenle, ortaya çıkacak maliyet çok daha derin olmakta.

Türkiye için 2019-2023 yıllarını kapsayan 11. Kalkınma Planı’nda enerji arz güvenliğine ilişkin “enerji arzının sürekli, kaliteli, sürdürülebilir, güvenli ve katlanılabilir maliyetlerle sağlanması temel amaçtır” ifadesi yer almakta.

Yaşanan bu krizlerin, enerji arz güvenliğini tehdit etmemesi ve ekonomileri olumsuz etkilememesi için hem enerji arz güvenliğinin sağlanması hem de çevresel bilincin artması önemli.

Bu nedenle yeni dönemde alternatif enerji kaynaklarına ve bunların geliştirilmesi için yeni politikalara eskisinden daha çok ihtiyaç var.