IŞİD konusunda sadece Türkiye''de değil, bütün dünyada, çok ciddi bir kafa karışıklığı var. Bu örgüt nedir, nasıl bu kadar kısa zamanda güçlendi ve neden kimse karşısında duramıyor?

Ne yalan söyleyeyim bu kafa karışıklığı bizim siyasilerde de, ben dahil, gazetecilerde de var.

İran, Kürt kaynakları ve Batı kaynakları üzerinden müthiş bir enformasyon savaşı yaşanıyor ve kamuoyu oluşturuluyor. Bu enformasyon kirliliği içinde herkes bir şekilde pozisyon alıyor ama kimse cephedeki IŞİD dışında bir şey bilmiyor. Bu gücün arkasında kim var, nasıl yönetiliyor, ne amaçlanıyor, nasıl oluyor da bu kadar başarılı bir askeri strateji izleyebiliyorlar?

Bu bir örgüt stratejisi, planlaması değil çünkü.

Bırakın bizleri, bireyleri, ülkeler IŞİD üzerinden yeni pozisyonlar belirliyor, bölgesel ittifaklar ve cepheler bir örgüt üzerinden biçimlendiriliyor. Bir koalisyon oluşturuluyor ve bölge genelinde etkili olacak operasyon planları yapılıyor.

Size de tuhaf gelmiyor mu? Bir örgüt üzerinden dünyanın harekete geçip yeni pozisyonlar belirlemesi biraz garip değil mi?

Rusya-İran ekseni IŞİD''in bir ABD-İngiliz imalatı olduğu tezini işliyor. ABD-İngiliz istihbaratçıları tarafından kurulduğunu, eğitildiğini iddia ediyor.

ABD ve Batı ekseni ise, IŞİD''in El Kaide, En Nusra çerçevesinde bir örgüt olduğu senaryosunu operasyona gerekçe kullanıyor. IŞİD üzerinden ABD ve İngiltere''nin Ortadoğu politikalarının ayrıştığı tezi ise hiç yabana atılır gibi değil. İngiltere varsa Suudi Arabistan mutlaka vardır. Bir tuhaflık daha söyleyeyim; bir işin içinde ABD varsa da S. Arabistan mutlaka vardır.

Peki nasıl oluyor bu? S. Arabistan ikili mi oynuyor? Bir taraftan İngilizlerle birlikte el altından örgütü destekleyip açıktan da ABD ile karşı operasyon mu yapıyor? Bence bu mümkün… Dolayısıyla IŞİD meselesini S. Arabistan sistemi içinde sorgulamanın ciddi ipuçları vereceği kanaatindeyim.

S. Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez ülkeleri bir taraftan IŞİD''e el altından destek veriyor görünürken diğer taraftan ABD öncülüğündeki koalisyona büyük bir istekle destek vermekten çekinmiyor. Aslında bu ülkelerin bir çoğunun durumu S. Arabistan''dan farklı değil. İkili bir tavır görüyorum hepsinde.

Ortada bir bilmece, bir gizem var. Bir bilinmezlik var. Bu kadar bilinmezlik, devletler ve istihbarat teşkilatları olmadan sağlanamaz. Sadece bir örgüt, ne kadar maharetli olursa olsun, bu beceriyi gösteremez.

Evet, IŞİD Sünni bir örgüt. İçinde Irak''ın Baas döneminden kalma güçler de var. Sanıyorum örgüte yön verenlerin önemli bir kısmı bu kesimler. Dolayısıyla kimler, ne pazarlıklar sonucu onlarla iş tutuyor dikkatli bakmak lazım.

IŞİD''in Sünniliği ya da İslamcılığı değil öncelikli olan. Üzerinde kimlerin ne tür hesaplar yaptığı konusu çok daha ölümcül bir gerçektir. Böyle durumlarda enformasyon zehirlenmesi, medya operasyonları, imajlar, algı yönetimi insanı çoğu zaman hata yapmaya zorlar. Bu kirlilikten arı bir düşünce ve gerçek ortaya çıkmaz. Oluşturulan imaj çoğu zaman gerçeğin önüne geçer ve gerçeği örter.

Şuan işte bu durumdayız.

İster İngiliz istihbaratının yönetiminde olsun, ister Körfez''in gizli operasyonu olsun, ister Sünni Arap rejimlerin İran karşısında oluşturduğu Sünni kalkan olsun IŞİD bölgenin yeniden dizayn edilmesine dönük bir ''projeye'' benziyor. Koca devletlerin bir örgüt üzerinden pozisyon almaları, bölgeye yönelik hesaplarını bir örgüt üzerinden devreye sokmaları yeterince şüphe içeriyor zaten.

IŞİD saflarında savaşanların düşünceleri, dünya görüşleri ne olursa olsun, onların ölümü üzerinden, onların savaşı üzerinden bir şeyler tezgahlanıyor. İşte bunları anladığımız zaman gerçeği yakalamış olacağız.

Türkiye de bu yeni durum üzerinden durum belirleyen ülkelerden biri. Türkiye''nin durumu, olay yerinden çok uzaklarda olan ABD ve İngiltere gibi değil. Türkiye güvenlik sorunlarının tam merkezinde. Bölgedeki çatışmaların ulusal güvenliğe, çözüm sürecine yönelik tehlikeleri bir tarafa, milyonlarca mültecinin sınırlarımıza akın etmesi tehlikesi var. Ve Türkiye''nin bir Suriye meselesi var.

PYD-IŞİD çatışmaları Türkiye''yi provoke etmemelidir. Çünkü örgütlerin sürekli pozisyon değiştirdiğini biliyoruz. PYD''nin daha düne kadar Şam yönetimi saflarında savaştığını biliyoruz. Yarın bu yine olabilir. O zaman, ''güvenli bölge'' stratejisi Türkiye''nin kendi durumuna göre belirlediği orijinal bir yaklaşımdır ve bu konuda ısrar edilmelidir.

Tezkere sonrası alınacak önlemler, girişilebilecek müdahaleler tamamen Türkiye''nin önceliklerine göre olacaktır. Türkiye, güvenlik politikalarında şimdiye kadar olduğundan çok daha fazla bölge içinde yer alacaktır. İşaretler bunu göstermektedir.

IŞİD belirsizliği üzerinden pozisyon alanlar yarın kendilerini içinden çıkamayacakları sıkıntıların içinde bulabilir. Bu yüzden de Türkiye, sadece IŞİD''e göre pozisyon belirlemiyor. ABD ve diğer koalisyon üyelerine göre de pozisyon belirlemiyor. Bölgenin genelindeki istikrarsızlık ve krizlere göre, bölgenin geleceğine yönelik ihtimallere göre durum belirliyor.

Bence bu son derece sağlıklı bir tutumdur. Risk sadece bu yüzden alınabilir ve gerekiyorsa da alınacaktır. Türkiye de bunu göze almıştır.

Tezkere ve güvenlik zirvesi sonrası yeni durumu çok daha net görebileceğiz. Ama bunları izlerken, IŞİD üzerinden Suudi Arabistan''ın yaşayacağı sistem içi güç çekişmelerini yakından izleyin derim.

İngiliz kokusu ve savaş

Örgütün hızlı yükselişine tanık olduğumuz ilk günlerde ''İngiliz kokusu''na dikkat diye yazmıştım. Bunu tekrar edeyim.

Bütün ülkeler imparatorluk geçmişleriyle birlikte bölgeye dönüyor. Temel gerçek bu. Diğerleri teferruat, malzeme, gerekçe sadece…

Son not: Türkiye, Ortadoğu''da ne olursa olsun, hiçbir zaman böylesine bir hazırlık yapmamıştı. İlk kez bütün unsurlarıyla bölgeye ve bir krize hazırlık yapıyor.

Savaş dahil…

Hepinize iyi bayramlar diliyorum…