Bir süreden bu yana Türkiye’deki enerji fiyatlarını konuşuyoruz. Elbette son dönemdeki artışlar doğrudan hayatımıza etki ediyor ve artan enerji harcamalarımız bütçelerimize olumsuz yansıyor. Ancak bu durum küresel ve maalesef Türkiye de net enerji ithalatçısı bir ülke olarak küresel gelişmelerden olumsuz etkileniyor.
İki gün önce Amerika’nın Ocak ayı enflasyon rakamı açıklandı. Son veri beklentinin üzerinde %7,5 olarak gerçekleşti. Genel beklenti enflasyonun %7,3 olacağı yönündeydi. Uzun bir süreden bu yana olduğu gibi ABD enflasyonuna yine en çok etki eden kalemlerin başında enerji geliyor. Enerji grubundaki yıllık artış %27 olurken, enerji emtialarının yıllık artış hızı ise %39,9 oldu. Akaryakıt fiyatlarındaki yıllık artış %40. Elektrik fiyatları %10,7 artarken enerji hizmetlerindeki artış %13,6. Böylesi bir kompozisyon aşağıdaki gibi bir görünüme neden oluyor. Yani enflasyonu ağırlıklı olarak enerji tetikliyor. Bu durum Amerikan halkı üzerinde öyle büyük bir stres oluşturuyor ki ABD Başkanı Biden “Benzin ve enerji fiyatlarını düşürmek için çılgın gibi çalışacağım” diyecek kadar konuya ilgi göstermek zorunda kalıyor.
Ocak 2022’de Euro Bölgesi enflasyonu yıllık %5,1 oldu. Ana kalemlere baktığımızda en yüksek artış %28,6 ile enerjide. Bu rakam 2021 yılı Aralık ayında %25,9’du. Yani yine artmış. Aralık 2021 demişken önemli birkaç veriyi daha ileteyim.
Euro Bölgesi’nde 2020 Aralık ayı ile 2021 Aralık ayı arasındaki 12 aylık dönemde enerji ithalat fiyatları %115 artarken bölge içi sanayi üreticilerinin enerji fiyatları %73 artış göstermiş. Pek çok Avrupa ülkesinin verdiği sübvansiyonlara rağmen “Elektrik, gaz ve diğer yakıtlar” için tüketici fiyatlarındaki artış da %25’e ulaşmış durumda. Aşağıdaki grafikte bu artışların seyrini görüyoruz.
Özetle enerji fiyatları meselesi bir süre daha dünyanın canını sıkmaya devam edeceğe benziyor. Bundan Türkiye de tıpkı ABD ve Euro Bölgesi gibi nasibini alıyor. Ancak Türkiye’nin son dönemde kur kanalından gelen geçişkenlikten dolayı biraz ayrıştığını da not edelim.
