İhracatı arttırmak aynı zamanda ithalatı da düşürmek milli seferberlik gerektirir. Bunun için ilk olarak; Batı’nın üzerimize giydirdiği tüketim toplumu deli gömleğinden kurtulup, zihinlerimizi ve çocuklarımızı yetiştirme şeklimizi üretime ve ihracata çevirmek önceliğimiz olmalıdır.

Milli ve/veya muhafazakâr olduğumuzu iddia ediyorsak, bakmamız gereken bakış açısı; “İthal ederek satın aldığım bu ürünü ben üretip ihraç edemez miyim?” olmalıdır.

Milletimizin yabancı devletlerden pahalı cep telefonu, lüks tekstil ve otomobil ithalatı ile gelişmiş, kalkınmış Türkiye kurma sevdası boş hayallerden ibarettir. Üzerimizde oluşturulan Batı menşeli, marka sevdalısı, tüketim kültüründen silkelenip uyanmanın vakti gelmiştir.

Dış satıma odaklanalım ama nasıl? Ekonomi Yönetimi bu soruna;

Farkındalık yaratarak; enflasyon ile mücadele programı gibi “ihracat için savaş” programı açıklayarak işe başlayabilir. Bunun için kobi ölçeğinde ihracat yapan şirketler örneklendirilebilir. Üretimi ve ihracatı daha evvel deneyimlememiş yüzbinlerce girişimci için:

- 'Ne üretmeli?' listesi hazırlamalı; hangi ürünlerde Türkiye’nin avantaj ve alt yapısı müsait olduğu incelenip yatırım yapmak isteyen kobi’ye listeden seçebilirsin demeli. Bu liste sektörlere, ürünlere kadar ayrıştırmalı. Hatta coğrafi bölgelerimize göre listeleme de yapılmalı.

- 'Nasıl üretilir?'i detaylı şekilde izah edecek görseller ve yazılı materyaller yapılmalı. Hangi makinaları satın alması gerektiği, hangi hammaddelere ihtiyaç duyacağı, ham ve yarı mamüllerin tedariğini nasıl yapacağını, kalıp lazım ise; nasıl temin edebileceği, işleyişin nasıl olduğu bu görsel ve materyallerde izah edilmeli. Bir hesap makinası üretmek için neler gerekli örneği gibi binlerce mamüle nasıl yapılır sorusunun cevabı verilmelidir. Hatta ileride bu içerikler liselerde, liselerin tasnifine bakılmadan, ders olarak verilmelidir.

- 'Nereye ve nasıl ihraç edilir?' sorusuna her ürün için adım adım cevaplar hazırlanmalı. Örneğin ürettiğimiz hesap makinasını en çok hangi ülkeler ortalama hangi maliyetten ithal ediyor? Coğrafi yakınlığa göre bu ülkelerde hangi fuarlara nasıl katılına bilir?

- Fizibilitesi; yani yatırım ihtiyaçları analizi hazır olarak sunulmalı, ne kadar sermaye gerekir, kaç makine, kaç adam ile kaç adet ürün üretilir, sabit maliyetler, değişken maliyetler nelerdir, başabaş noktası hangi rakamda meydana çıkar… Bunun sonuncunda nereye varılır sorularına cevaplar hazırlanıp konabilmelidir.

- Teşvikler nelerdir? Ve bu ürünlerin ihracı için hangi teşvikler hali hazırda devlet tarafından sunulmaktadır, nasıl müracaat edilir, ne kadar zamanda karşılık alınır vs… izahı detaylıca yapılmalıdır.

- En önemlisi… Yatırıma karar veren her girişimciye üniversiteden bir işletme ve bir teknik bilimler hocası koç olarak verilmeli. Bu hocaların elinde bulunan firmalar alenen listelenmeli firmalara idari ve teknik açıdan yani hem üretim hem arge için koçluk yapmaları sağlanmalıdır. Buna karşılık hocalarımıza elinde bulunan firmaların yaptığı üretim ve ihracatlarına karşılık başarıları ölçüsünde ikramiyeler dağıtılmalı. Ülke genelinde en başarılı koçluk yapan hocalar listelenmeli, maddi ve manevi ödüllendirilmelidir. Hem bu şekilde firmalara katkıların yanısıra akademisyenlerimizin de fikirlerini değerlendirebileceği bir alana kavuşmaları sağlanmış olur. Böylelikle üniversite-sanayi iş birliği de otomatikman sağlanmış olur. (Topladıkları para nispetince fayda üretmekten uzak, ticaret ve sanayi odalarına verilen aidatlar üzerinden akademisyenler fonlanabilir…)

İhracatı büyük firmaların işi olmaktan çıkarmalıyız!

Ülke ihracatının %41’nin en büyük 500 şirketimize (İSO 500) ait olduğunu düşününce ihracatın sadece büyük firmaların yapabileceği bir faaliyet olmaktan çıkarılması ana konumuz olmalıdır. Uzakdoğu’nun muhtelif ülkelerinde, üretici firmaları defalarca ziyaret eden biri olarak, imalatlarına ve insan kaynağının eğitim ve sosyolojik durumuna bakınca, bu işi bizim de başaramamamız imkânsızdır dersem yeridir. İhracat tabana yayılmış, hatta sosyolojik olarak odak olunmuş, sohbetlerde sen hangi ülkeye malını gönderiyorsun şekline gelinceye kadar toplum mimarisine etki edilmelidir.