|

Fransa Akka’yı unutmuş: Osmanlı ordusu karşısında hezimete uğramışlardı

Libya’da Türkiye ve UMH’ye karşı terörist Hafter’i destekleyerek bölgede mevzi kazanmaya çalışan Fransa, 220 yıl önce benzer hamlede bulunmuş ancak hayal edemediği bir hezimete uğramıştı. Mısır, Orta Doğu, İran ve Hindistan’ı işgal planı kuran Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart, 18 Mart 1799’da geldiği Akka Kalesi’nde Osmanlı veziri Cezzar Ahmed Paşa’yı geçemedi. Paşa kaleyi isteyen Napolyon’a “Devlet-i Ali Osman bu şehri size teslim etmek için beni vezir yapmadı” cevabını verdi. 64 günlük kuşatma sonunda yenilgiyi kabul eden Fransızlar Doğu emellerinden vazgeçti.

Kıymet Sezer
01:00 - 10/05/2020 Pazar
Güncelleme: 01:23 - 10/05/2020 Pazar
Yeni Şafak
Akka Savaşı (Arşiv)
Akka Savaşı (Arşiv)

Bugün pek çok ülkede varlık göstermeye çalışan Fransızların Kuzey Afrika ve Ortadoğu rüyası bundan 220 yıl öncesine dayanıyor.

Neredeyse Kuzey Afrika ve Orta Doğu’nun tamamını işgal planları yapan kudretli Fransa İmparatodu Napolyon Bonapart, 1798’de fiili olarak Memlüklülerin idaresinde bulunan, resmi olarak da Osmanlı’ya bağlı olan Mısır’ı işgal etti. Büyük doğu ilerleyişini sürdürmek üzere Suriye’ye ilerledi. Birkaç gün arayla El-Ariş, Gazze ve Yafa’yı işgal eden ve ancak 6 gün direnebilen Yafa’da çoluk çocuk, kadın, ihtiyar demeden 4 bin kişiyi katleden Fransız ordusu, 18 Mart 1799’da Akka önüne geldi.


AKKA’DA SÜRPRİZ

Akka Kalesi’ni birkaç günde teslim alıp Doğu Akdeniz’de mükemmel limanlara kavuşarak Şam, Bağdat, Hindistan yolunun kendisine açılacağını planlayan Napolyon, “Büyük Osmanlı Padişahı Yavuz’un geçtiği yollardan geçiyoruz!” diyordu. Ancak Napolyon, Akka’da büyük süprizle karşılaştı. O sırada 70’li yaşlarında bulunan Cezzar Ahmed Paşa’dan kalenin teslimini isteyen ve “Devlet-i Ali Osman bu şehri size teslim etmek için beni vezir yapmadı, ben Boşnak Cezzar Ahmed Paşayım. Şehadet rütbesine ulaşıncaya kadar şehirden size bir damla bile içecek vermeyeceğim” yanıtını alan Napolyon, 20 Mart 1799’da Akka kuşatmasını başlattı.

AZMİNİ KIRAMADI

Ancak beklediği gibi olmadı. Akka’yı almak için, kalenin duvarlarını değil Cezzar Ahmed Paşa’nın azmini kırmak lazımdı. Fransız ordusuna karşı az sayıda Nizam-ı Cedid askeriyle kaleyi savunan Cezzar Ahmed Paşa, teslim olması için gönderilen Fransız elçileri “şehadet yeminiyle” reddetti, kale savunmasını, güçlü Fransız ordusuna karşı hayli az sayıda asker eşliğinde yaptı. Gündüz ve gece saldırılarında Fransız topçusunun kalede açtığı gedikler piyade hücumunu kolaylaştırsa da şehre giren Fransız askerleri hemen ve şiddetle karşılanıyor, süngü hücumu ile dışarı atılıyordu.

“KADER BİR İHTİYARIN OYUNCAĞI YAPTI”

Bu mukavemet karşısında Napolyon, “Kader, beni bir ihtiyarın oyuncağı yaptı” diyordu. 10 Mayıs’ta Akka’yı düşürmek için son kez saldıran Napolyon, orduları bir kez daha hezimete uğrayınca, 64 gün süren kuşatmanın ardından mağlubiyeti kabul etmek zorunda kaldı. Denizden Osmanlı donanmasının asker takviyesiyle birlikte Napolyon Akka’dan 20 Mayıs 1799’da çekilmek zorunda kaldı. O zamana kadar yenilmez denilen Napolyon Bonapart’a karşı Osmanlı Veziri Cezzar Ahmed Paşa, Akka’da, tarihi, büyük bir zafer kazandı. Napolyon Bonapart, Doğu’ya hakim olma hayallerinden vazgeçti ve iki gemiyle gizlice Mısır’dan ayrıldı. Napolyon, bu yenilgiden, “Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!..” diyerek Türk askerinin dehası ve cesaretini taktir ettiği anlatılmaktadır.

İslam’ın müdafii olarak anıldı

  • Mısır’da kaybedilen toprakların ardından Akka Kalesi’ndeki beklenmedik zafer karşısında İstanbul yönetimi büyük sevinç duydu ve Akka’ya hediyeler yolladı. Cezzar Paşa, merkezden istediği makam ödülünü alamadı, ancak bu başarısı büyük ses getirdi, “İslam’ın müdafisi” olarak anılmaya başlandı. Akka Zaferi’nin, Mısır’ın Fransızlardan geri alınması için başlatılan hareketin başarılı olmasında da büyük bir etkisi olurken, Mısır, 1802’de geri alındı.
  • XVIII. yüzyıl sonlarında Suriye bölgesinin idaresinde önemli rol oynayan, Akkâ müdafaasıyla meşhur Osmanlı Valisi Cezzar Ahmed Paşa, Bosnalı olup çeşitli kaynaklarda 1720, 1722 veya 1735’te doğduğu ileri sürülmektedir. Hayatının ilk yılları efsanelerle süslüdür. Kesin olarak bilinen husus, Bosna Valisi Hekimoğlu Ali Paşa’nın hizmetine girip onunla birlikte Mısır’a gittiğidir (1756). Bazı kaynaklara göre Hunadi urbânı ile yaptığı savaşlarda birçok kişiyi develeriyle birlikte öldürdüğü için kendisine “deve kasabı” anlamına gelen “Cezzâr” lakabı verilmiştir. Ayrıca bu lakabın, korku ile karışık takdir hislerini belirtmek için kendisine halk tarafından verildiği de öne sürülmüştür. Ölümüne kadar Akka Beylerbeyliği vazifesini yürüten Cezzar Ahmed Paşa, 7 Mayıs 1804’te vefat etmiştir.
#Cezzar Ahmed Paşa
#Napolyon Bonapart
#Fransa
#Osmanlı Devleti
4 yıl önce