Türkiye genelindeki 81 ildeki zincir marketlerdeki ucuz et satışı özellikle dar gelirli vatandaşın yüzünü güldürdü. BİM ve A101’in mağazalarında tüketiciyle buluşan Et ve Süt Kurumunun (ESK) ucuz etleri, saatler içinde tükendi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, ESK’dan temin edilerek marketlerde satılan aylık kıyma ve kuşbaşı et miktarını 6 bin tondan 10 bin tona çıkarabileceklerini söyledi. Ankara’da Çözüm Koleji’nin Yeşil Terapi Programı'na katıldıktan sonra soruları yanıtlayan Fakıbaba, marketlerde söz konusu etlerin bulunamamasına ilişkin, “Bugün (dün) saat 11 itibarıyla ucuz et satan mağazalarda ürünlerin tükendiğini öğrendik. Bittiyse ertesi gün bir daha gelir. Zaten amacımız bu” şeklinde cevap verdi.
Bakanlıklarının amacının ucuz et fiyatlarını piyasada sürdürülebilir kılmak olduğunu anlatan Ahmet Eşref Fakıbaba, şöyle devam etti: “Üretici, ‘Bu fiyatlar stabil oldu, önümü görebiliyorum ve ben bu üretimimden para kazanıyorum.’ deyinceye kadar sürecek. Bizim amacımız birileriyle rekabet, diğer marketleri, kasapları rahatsız etmek değil. Özellikle dar gelirli vatandaşlarımızın daha ucuz et ihtiyaçlarını karşılayabilmek. Gerekirse ben bunu 10 bin tona da çıkarabilirim. Belli bir noktada da bunu düzeltmek ve azaltmak gerektiğine inanıyorum. Dün mesela Aydın’da idim. İnsanlar dua ediyor; ‘Hakikaten mutfağımız renklendi, çocuklarımız daha mutlu’ diyorlar.”
Söz konusu uygulamanın bir sosyal devlet anlayışı ürünü olduğunu vurgulayan Fakıbaba, kırmızı et fiyatlarının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Başbakan Binali Yıldırım’ın üzerinde durduğu bir konu olduğuna dikkati çekti. Fakıbaba, “Bana verilen ilk direktif şudur: ‘Dar gelirli vatandaşlarımın et yemesini kolaylaştırın.’ Bu bağlamda yaptığımız çalışmayı her gün takip ediyorum. Marketlerde sabah saatlerinde tükendiyse yarın tekrar raflara gelecektir. ‘Türkiye’deki 80 milyona et vereceğiz’ iddiasıyla yola çıkmadık biz zaten” diye konuştu.
Şartnamede, Türkiye’nin 81 ilinde şubesi olanların ihaleye katılabileceğini açık bir şekilde yazdıklarını da dile getiren Bakan Fakıbaba, şunları kaydetti: “Diğer marketler de et fiyatlarını düşürmeye başladı. Bu, sevindirici bir olay. Demek ki bakıyorsunuz Bakanlık piyasada regülasyon görevini yapabiliyor, bu onun bir göstergesi. Başarılı bir projedir, inanarak yaptım. Kasabı, üreticiyi, ithalatçıyı rahatsız etmeden dar gelirli kardeşlerimize hizmet verecek bir sistem kurmaya çalışıyoruz, eksiklikler olabilir, daha sonra buna göre de revize edebiliriz.”
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın piyasaya ucuz et sürmesi et spekülatörlerinin oyunlarını da bitirdi. Gerileyen fiyatlara paralel olarak birçok market de rakamları aşağı çekmek zorunda kalırken bazı marketlerde et fiyatı 28 liraya kadar düştü. Bu sayede et fiyatlarını şişirerek yıllarca halkı etten uzak tutan spekülatörlere darbe indirilmiş oldu.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın ulusal çapta iki marketler zinciri ile anlaşarak 29 liraya kıyma, 31 liraya da kuşbaşı satışını başlatması sonrası birçok süpermarket de fiyatları düşürmeye başladı. Halka yıllardır şişirilmiş fiyatlarla et satan marketler Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın anlaşması olmadığı halde bir anda fiyatları neredeyse yarı yarıya düşürdü.
Bakanlık et fiyatlarına yönelik yaptığı hamle sonrası et spekülatörlerinin de oyunlarını bitirdi. Hayvan yetiştiricilerinden 15 liraya kadar alınan karkas et, spekülatörler tarafından şişirilerek neredeyse 4 katına kadar satılıyordu. Bu spekülatörlerin başında ise büyük marketler zincirleri ve bazı firmalar öne çıkıyordu. Piyasadaki büyükbaş ve küçükbaş hayvanları toplayarak et fiyatlarına doğrudan müdahale edebiliyordu.
Bir hafta öncesine kadar 40 ile 60 lira arasında et satışı yapan birçok market bakanlığın piyasaya sürdüğü ucuz et sonrası elindeki etlerin fiyatını yaklaşık yüzde 50 oranında düşürdü. Bu durum da et bu fiyatlara satılabilip kar elde ediliyorken bugüne kadar neden fahiş fiyatlara satıldığını akıllara getirdi. Duruma bakıldığında fiyatları neredeyse 30 lira birden düşüren marketlerin et üzerinden nasıl kar ettikleri de ortaya çıktı.
