Önemine binaen ataması yapılan ve yapılacak olan çok sayıda aday memur bulunması nedeniyle aday memurlara çok önemli hatırlatmalarda bulunacağız.1- Göreve başlama ve aday memurluk statüsüBir kamu kurumuna memur olarak atanan kişinin ilk statüsü aday memurluktur. Aday memurluk süresi 1 ila 2 yıl arasında değişmektedir. Aday memurluk süresinin ne kadar olacağı 657 sayılı Kanun''da düzenlenmiştir. Kanunun 54''üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenleme şu şekildedir: “Aday olarak atanmış devlet memurunun
Önemine binaen ataması yapılan ve yapılacak olan çok sayıda aday memur bulunması nedeniyle aday memurlara çok önemli hatırlatmalarda bulunacağız.
1- Göreve başlama ve aday memurluk statüsü
Bir kamu kurumuna memur olarak atanan kişinin ilk statüsü aday memurluktur. Aday memurluk süresi 1 ila 2 yıl arasında değişmektedir. Aday memurluk süresinin ne kadar olacağı 657 sayılı Kanun''da düzenlenmiştir. Kanunun 54''üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenleme şu şekildedir: “Aday olarak atanmış devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.”
Bu hükme göre adaylık süresi 1 ile 2 yıl arasında değişebilmektedir. Kamu kurumlarının hangi süreyi uygulayacağı kendi takdirlerinde olan bir konudur. Adaylık süresinde KPSS sonuçlarına göre başka kurumlara yerleşenlerin daha önceki süreleri adaylık süresinin hesabında dikkate alınacaktır. Ancak, KİT''lerde veya 657 sayılı Kanunun 4/B statüsünde sözleşmeli olarak çalışılan süreler kazanılmış hak aylığında değerlendirilmesine rağmen bunun dışındadır.
2- Aday memur kendi kurumu içinde yer değiştirebilir mi?
Aday memurun nakline ilişkin olarak 657''de yer alan hükme yukarıda yer verilmiştir. Madde hükmünde adaylık süresince “başka kurumlara” nakil yapılmayacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre aday başka kurum olmadığı sürece kendi kurumu içinde adaylık statüsünde yer değişikliği yapabilir.
Burada bir örnek verecek olursak; İstanbul İl Tarım Müdürlüğü''ne atanan bir aday memur, aday memurken, Bursa İl Tarım Müdürlüğü''ne naklen atanabilir. Ancak, bu kişi aday memurken, sınavsız olarak aynı düzey unvanla diğer kamu kurumlarına örneğin Maliye Bakanlığı''na naklen geçemez. Ancak, kamu kurumlarının, kurumsal düzeyde çıkardıkları atama ve yer değiştirme yönetmeliklerinde, nakle ilişkin düzenlemelere de yer verilmekte olup, bu yönetmeliklerde bazen süre sınırı getirilebilmektedir. Örneğin Milli Eğitim Bakanlığı''nda, aday olarak atanmış bir öğretmen, adaylığı kaldırılmadığı sürece nakil isteyememektedir.
3- Aday memurken başka kuruma geçilebilir mi? Muvafakat verilmezse ne yapılabilir?
Aday memurken başka kuruma naklen geçiş yapılamamaktadır. Zira 657 sayılı Kanun''un 54''üncü maddesinin ikinci fıkrasında, aday memurluk süresince, başka kuruma geçiş yapılamayacağı belirtilmiştir. Ancak, uygulamaya esas görüşler veren Devlet Personel Başkanlığı bu madde hakkında önemli bir mütalaa vermiştir. Başkanlık mütalaasında, “657 sayılı Kanun''un 54''üncü maddesinde geçen “nakil” ibaresinden memurun başka kurumlarda durumuna uygun bir kadroya sınava tâbi tutulmaksızın naklen atanmasının anlaşılması gerektiğinden, sınav sonucuna göre yapılan atamalar gereğince yapılması gereken nakiller 54''üncü maddesinde geçen ''nakil'' anlamında değerlendirilmemektedir” denilmiştir. Sınav kazanların kurumlarınca muvafakat verilmezse dava yoluyla muvafakat alınabilmektedir. Bu konudaki idari yargının kararları istikrar kazanmıştır ve kesinlikle ümitsizliğe kapılmamalıdır.
4- Aday memurken hangi nedenlerden dolayı göreve son verilebilir?
Adaylık dönemi çok kritik bir süreçtir. Bu nedenle aday memurların çok dikkatli olması gerekmektedir. Bu konuya ilişkin düzenleme 657 sayılı Kanun''un 56''ncı maddesinde yapılmıştır. Maddede, adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkilerinin kesileceği hüküm altına alınmıştır.
5- Yeni atanacak aday memurlar dikkat edin geleceğiniz kararabilir
Bu yazımızda aday memurların yaşayabileceği sorunlarla ilgili yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri konusunda önemli açıklamalarda bulunulacaktır.
Aday memurların adaylık döneminde disiplin cezası almamaları gelecekleri açısından oldukça önemlidir. Aksi takdirde yapacakları küçük hatalar nedeniyle alacakları disiplin cezası nedeniyle görevleri (memuriyetleri) sona erdirilecektir. Burada idarelerin de takdir hakları yoktur.
657 sayılı Kanun''un adaylık süresi sonunda başarısızlık halini düzenleyen 57''nci maddesinde; “Adaylık süresi içinde disiplin cezası almış olanların disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir.”hükmü gereğince aday memurların adaylık döneminde çok dikkatli olmaları gerekmektedir. Aksi takdirde herhangi bir disiplin cezası sonucunda memuriyetle ilişikleri kesilerek gelecekleri kararacaktır.
6- Aday memurun yıllık izni nasıl hesaplanır?
657 sayılı Kanun''un yıllık izni düzenleyen 102''nci maddesinde; “Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür... “ hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm çerçevesinde, hizmetin bir yıl olması halinde yıllık izne hak kazanılabilmektedir. Hizmet kavramı ise kazanılmış hak aylık hesabında değerlendirilen hizmet süresini ifade etmektedir. Aday memur olarak göreve başlayanlar bir yıl görev yaptıktan sonra yıllık izne hak kazanmaktadır. Aday memurlar, bir yıllık hizmet sürelerini tamamladıklarında içinde bulunulan yıla ait yıllık izin haklarını kullanabilecekleri gibi bir sonraki yıl içinde birleştirerek de kullanabilmeleri mümkündür. Yani izin kullanmada adaylığın önemi yoktur. Uzun süre sözleşmeli olarak çalışan bir aday memur izin hakkı kullanabilecektir.
