Uzun süredir iç savaş ve dış müdahalelerle gündemde olan Afganistan'da barış süreci için çabalar artarken, Türkiye de desteğini sürdürüyor. Dün Türkiye, Pakistan ve Afganistan'dan Taliban'a karşı ortak bildiri yayınlamış, Afgan halkının, bölgenin ve uluslararası toplumun arzuladığı barışı sağlayacak kapsayıcı ve müzakere edilmiş bir uzlaşıya bağlılığını teyit etmesi çağrısında bulundu.
- Bugün de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afganistan eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mareşal Raşid Dostum'u kabul etti.
Vahdettin Köşkü'nde saat 14.30'da başlayan görüşme basına kapalı olarak gerçekleşti.
Mareşal Raşid Dostum kimdir?
Afganistan'da öne çıkan siyasi ve askeri aktörlerden biri olan Özbek asıllı Abdürreşid Raşid Dostun, 1954 yılında Cüzcan vilayetinin Şibirgan şehrinde dünyaya geldi. 26 yaşında Sovyetler Birliği’nin Afganistan’da inşa ettiği bir doğal gaz boru hattında işçi olarak çalışıyordu. Dostum’un kaderi de burada şekillenecekti. Dostum, kısa sürede öne çıkarak işçi sendikasına başkan oldu. O dönem Afganistan’da yönetim karşıtı faaliyetlerde bulunan bazı örgütlerin Özbek, Türkmen ve Taciklerle ters düşmesi Dostum’u ülke yönetimiyle aynı safta buluşturdu.
- Dostum, ülkenin kuzeyindeki güçleriyle 1992’de devrilene kadar Kral Necibullah ile iş birliğini sürdürdü. Öyle ki, Mezar-ı Şerif dahil olmak üzere Afganistan’ın kuzeyindeki 7 vilayete Dostum hakimdi. Bu dönemde siyasi arenada da görülmeye başladı Dostum. Cümbüş-ü İslami Partisi aynı dönemde kuruldu.
Abdürreşid Dostum, Necibullah’ın devrilmesinin akabinde kuzeye çekilerek otoritesini güçlendirmeye çalıştı. Mezar-ı Şerif’teki varlığını artırırken, Türkiye ile ilişkilere de ayrıca önem verdi. O dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile samimi ilişkiler geliştirdi ve Özal'ın desteğini aldı. Ancak Taliban’ın ülkede kontrolü ele geçirmesiyle Dostun için sürgün yılları başlıyordu.
Afganistan tarihinde mareşal unvanını alan 3’üncü kişi
Taliban, Mezar-ı Şerif’te de kontrolü sağlayınca Dostum bir süre yurt dışında kaldıktan sonra yine Afganistan'ın kuzeyine döndü. 2001 yılında Taliban karşıtı cephenin içerisinde güçlü şekilde varlık gösterdi ve öne çıkmayı başardı. Ülkede 9 Ekim 2004’te yapılan ve Hamid Karzai’nin kazandığı seçimlerde aday olan Dostum, oyların yüzde 10’nu aldı.
Afganistan’da 2014’te gerçekleştirilen seçimlerde ise Eşref Gani’yi destekledi ve seçimi kazanan Gani’nin Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı olarak görev yaptı. 2020 yılında, Cumhurbaşkanı Gani ve Afganistan Ulusal Yüksek Uzlaşma Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah’ın da katıldığı bir törenle Dostum’a “Mareşal” unvanı verildi. Dostum, Afganistan tarihinde bu unvanı alan 3’üncü kişi oldu.
