Prof. Dr. Haluk Özener, Marmara Denizi’nde meydana gelebilecek bir tsunaminin etkilerinin depremin vereceği zarardan kat kat fazla olacağını belirterek, "Deprem kadar tsunamiye de hazırlıklı olmak gerekir" dedi. Özener afet risk azaltma çalışmalarında bilimin çok önemli bir rol oynadığını ve tsunaminin erken tespit edilmesi için çalışmalarına devam ettiklerini söyledi.
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, 5 Kasım Dünya Tsunami Farkındalık Günü dolayısıyla açıklamalarda bulundu. Özener, 2017’de Bodrum’da meydana gelen deprem neticesinde bir tsunami afetinin meydana geldiğini hatırlatarak, şöyle konuştu: “Bunun boyutları tabii ki Uzak Doğu’da rastladığımız ölçeklerde değildi ama gece meydana gelmiş bir tsunami afetinden bahsediyoruz. Bu eğer gündüz olsaydı, dalga yüksekliği biraz daha fazla olsaydı, sadece ekonomik kayıp değil can kayıpları da yaşayabilirdik. Türkiye’nin çevresindeki tsunami tehlikesinin hangi boyutlarda kaç metre dalga yüksekliği üretebileceğini hesaplamaya çalıştık. Bir deprem oluyor, tsunami tehlikesi var mı, yok mu? Eğer bir tsunami olacağına kendi algoritmamız içinde karar veriyorsak, bunu bize abone olan ülke ve kuruluşlara gönderiyoruz.”
BİLİM ÖNEMLİ BİR ROL OYNUYOR
Özener, “Afet risk azaltma çalışmalarında bilim çok önemli bir rol oynamaktadır. Afet risk azaltım çalışmalarının hem afetin ekonomik boyutlarını azalttığı hem de sürdürülebilir kalkınmanın önemli bileşenlerinden birisi olduğu unutulmamalıdır. Afetten korunmaya harcanacak her 1 liranın, afet nedeniyle meydana gelebilecek ekonomik kayıplarda 7 liranın azalmasını sağlayacaktır. Deprem kadar tsunamiye de hazırlıklı olmak gerekir” dedi.
SENARYOLARIMIZ VAR
Bir tsunami olabilmesi için en az 6-6,5’lik bir deprem olması gerektiğini belirten Özener, “Marmara’da bir deprem olursa, bu deprem sonucunda deniz tabanında meydana gelecek heyelan neticesinde bir tsunami olacaktır. İstanbul özeli için ya da Marmara Denizi’nde meydana gelebilecek bir depremin etkilerinin can ve mal kaybı olarak etkilerinin tsunamiden olacak etkilerinden kat kat fazla olacağını ifade edebilirim. Ama öyle yerler var ki Akdeniz’de bir deprem olduğu zaman bizden uzakta bir yerde deprem olabilir, depremden biz etkilenmeyebiliriz ama tsunami dalgalarından etkilenebiliriz. Bunlarla ilgili de Ege ve Akdeniz’de birçok yerde tsunami tehlikesiyle ilgili senaryolarımız var. ama şimdiden ‘şurada olacak, burada olacak’ demek çok anlamlı değil. Bir deprem bekliyorsak, özellikle bir denizde, aletsel büyüklüğün üzerindeyse bunun tsnami de meydana getireceğini unutmayalım” diye konuştu.
