Ertuğrul Gazi iktidarının ilk dönemlerinde kendisine tabi olanlarla beraber Eyyubî- Artuklu topraklarında bir müddet vakit geçirip, Ahlat civarına konup, buradan da Alaaddin Keykubad’ın hizmetine girmek üzere batıya yönelmiştir. Sultan Alaaddin, Kayı’yı Ankara civarına yerleştirdi. Burada kaldıkları müddet zarfında gaza ile meşgul oldular. Ankara’da kaldıkları müddet zarfınca etrafına Türk’ten ve diğer Müslüman unsurlardan birçok kimse toplanmaya başladılar. İleride kurulacak Osmanoğullarının temel mantığı burada yerleşmeye başladı. Yassıçemen savaşında Alaaddin Keykubad’a yardım etti. Böylelikle Selçuklu uç beylerinden olmaya hak kazandı. Başkaca irili ufaklı pek çok gaza ve seferlerde bulundu.
Ertuğrul Gazinin devlet adamlığı klasik bir aşiret- boy reisliği gibi başlamıştır. Lakin daha sonraki vizyonu Türkistan’daki kısır çekişmelerin ötesine geçerek gaza mefkûresini edinmiştir. Bu da kendisine bağlı olan boyun inkişaf etmesine zemin hazırlamıştır. Öncesinde Eyyubî topraklarında, sonrasında Selçuklu hâkimiyet sahasında yer edinmiştir. Etrafındaki Türkmen savaşçıların gücüne istinaden bu iki devletin hizmetinde bulunmuştur. Son yıllarında Söğüt tarafını yurt edindi. Yaşı ilerlediği için beyliği küçük oğlu Osman’a devretti. 90 yaşında vefat etti.
