|

Güneşin bahçesi denizin yüreği Anadolu

Türkolog Ali Canip Olgunlu, 30 yıldır senenin 300 gününü Anadolu'yu dolaşarak geçiriyor. Anadolu'da inanç merkezlerine özel geziler düzenleyen Olgunlu, "Güneşin bahçesi, denizin yüreğidir Anadolu. Anadolu cömerttir, tevazu sahibidir ve erdemlidir. Anadolu bilgedir. Üzerinde yaşayan insanlardan da bunu bekler” diyor.

Yeni Şafak ve
04:00 - 24/12/2017 Pazar
Güncelleme: 05:51 - 24/12/2017 Pazar
Yeni Şafak
Türkolog Ali Canip Olgunlu
Türkolog Ali Canip Olgunlu

Ali Canip Olgunlu, Anadolu'yu karış karış gezen, gezmekle kalmayıp bilen bir Türkolog. 30 yıldır senenin 300 gününü Anadolu'da dolaşarak geçiriyor. Binlerce yıllık geçmişiyle dünyanın çeşşitli dinlerine, medeniyetlerine ev sahipliği yapmış Anadolu'da topraklarında bugün Olgunlu, profesyonel olarak dini geziler düzenliyor. Anadolu'yu medeniyetlerin geçiş noktası olduğundan çok yurt olarak gören Olgunlu, Anadolu'yu şöyle anlatıyor: “Güneşin bahçesi, denizin yüreğidir Anadolu. Anadolu cömerttir, tevazu sahibidir ve erdemlidir. Anadolu bilgedir. Üz erinde yaşayan insanlardan da bunu bekler.”

* Anadolu, klasik bir ifadeyle 'birçok medeniyete beşiklik etmesi' nedeniyle inanç turizmi açısından oldukça zengin. Şöyle dinlere göre Anadolu haritası çıkarsak karşımıza nasıl bir tablo çıkıyor?

Kültür bir şeyin varlık nedenidir, sanat ise kültürün göstergesidir. Her kültürün kökeni de inançlara dayanır. Anadolu bir köprüden öte bir yurt olduğundan dolayı Anadolu'ya yerleşmiş her kavim kültürlerini inançlarıyla birlikte Anadolu'ya taşımışlardır. Bu nedenle oldukça çeşitli bir inançsal zenginliğe sahiptir, örneğin Güneydoğu Anadolu bölgemizde yezidiler, keldaniler, nasturiler, suryaniler bin yıllar boyunca birlikte yaşamaktalar. Doğu Anadolu'ya geçtiğimizde Şamanizm oldukça belirgin bir şekilde karşımıza çıkar, İç Anadolu bölgemizde milattan önce 2000lerde görülen Hititler bin tanrılı dine sahiptirler. Öte yandan güneş kültü, ay kültü, gezegenlere olan inanış başta Harran olmak üzere Anadolu'nun en kadim inanışlarıydı. Kuzeye doğru çıktığımızda Bomogiller, önemli bir Hıristiyan mezhebi olarak görülür. Ege'de Artemis, Apollo, Dynsos gibi yerel Anadolu tanrıları çıkar karşımıza. Eskişehir bölgesinde Kibele, Çatalhöyük'te Anatanrıça…

GÖBEKLİTEPE BAŞI ÇEKİYOR
* İnanç turizmi olarak en çok nereler tercih ediliyor?

İlk olarak Göbeklitepe sonra Tarsus Sempol, Antakya, Şanlıurfa, Yalvaç elbette Konya, Mardin, Hacı Bektaş-ı Veli yani Nevşehir, Ankara Hacı Bayram Veli, Edirne Hasan Sezai Gülşeni buralar çok önemli inanç merkezleri. Kars Hasan El Harakani, Dogu Beyazıt Ahmedi Hani.

* Anadolu'yu, Anadolu insanını bir Türkolog olarak nasıl tanımlar, anlatırsınız?

Güneşin bahçesi, denizin yüreğidir Anadolu. Altıncı kıta olan Akdeniz'in gözbebeğidir. İnsanı da mutlaka Anadolu'nun kadim karakterini benimsemelidir. Anadolu cömerttir, tevazu sahibidir ve erdemlidir. Anadolu bilgedir. Üzerinde yaşayan insanlardan da bunu bekler.

* Yılın 4'te 3'ünü dolaşarak geçiriyorsunuz. Bu seyahatler hala size bir şey katıyor mu?

30 yıldan beri her yıl 300 gün Anadolu'da yasıyorum. Hala daha kendimi yeni başlamış gibi hissediyorum. Anadolu insanda hayret uyandırıyor. Lakin aşk ile Anadolu'ya bakabilirseniz.

* Profesyonel olarak gruplara Anadolu'yu gezdiriyorsunuz. En çok hangi duraklar tercih ediliyor?

Mevsimlere göre bu degişkenlik gösteriyor. Doğru zamanda doğru yerde olmak için dostlarımı yönlendiririm.


SUFİ ŞİKAYET ETMEZ HİKAYE EDER
* Son birkaç yıldır Şeb-i Arus programları giderek artıyor. Bu programlara çok büyük paralar harcanıyor. Siz bu programları çok faydalı ve sağlıklı buluyor musunuz?

Elbette. Hatta sadece 1 hafta degil 1 ay boyunca bu etkinlikler organize edilmelidir. Çünkü herkes kabına göre nasiplenir. Herhangi bir sebepten dolayı bir insanın gönlüne insanı kamil tohumu atılabiliyorsa o yapılan organizasyon başarılı olmuş demektir. Sufi şikayet etmez, sufi hikaye eder.

* Semahın turistik bir şova dönüştürülmesi hakkında ne düşünüyorsunuz?

Sema Yaradan'a yönelik bir zikirdir. Hz. Mevlana bir ayağıyla sıkı sıkıya Kur'an hükümleri üzerinde dururken bir ayağıyla alemi seyreylemiştir. Sema yaparken insanın Yaradan ile vuslatının gerçekleştirilme deneyimidir. Semayı böyle bilip bu şekilde organize edenlere eyvallah.

* Mevneviliğin kavram olarak zamanla içinin boşaldığını düşünüyor musunuz?

Hz. Mevlana'yı alimane arifane anlayanlar yolu organize eder. Anladığını iddia edenler ise yalnızca Hz. Mevlana'yı ve semayı kategorize ederler.

* Son kitabınız Dinle'de Mesnevi'nin ilk 18 beytinin şerhi yer alıyor.

Önce bilgilendim sonra bildiklerimi aradım, aradıklarımı yavaş yavaş buldum, bulduklarımı yaşamaya çalıştım, sonra da kendimi dinledim.

Gezen bilmez yaşayan bilir
*
Anadolu'da sizi en çok şaşırtan, heyecanlandıran şehir hangisi?

Ben Anadolu'nun değil şehri her noktasında hayrete düşüyorum. Anadolu halıya benzer, halının kıymetlisi de eski olanıdır. Yeryüzünde Anadolu kadar10 bin yıl öncesine gidebilecek hiçbir halı niteliğinde coğrafya yoktur. Yeryüzü coğrafyasına serilmiş en eski halı olmakla birlikte üzerinde binlerce motifi olan tek halı da Anadolu'dur.

Bugün Anadolu irfanı sizce nerede?

Her yerde! Çünkü Anadolu bir gül bahçesidir. İrfan olan yer adeta birer adet güle benzer ve her gül de kokar. Lakin koklamayı bilene. Anadolu'yu gezen bilemez, yaşayan bilir. Yaşayan da her yerde gül kokusunu alır, irfanı bulur.

#Anadolu
#Ali Canip Olgunlu
#Türkolog
6 yıl önce